Pavlodar oblysynda jylqynyń jańa tıpi ósirilip jatyr
Ertis-Baıan óńirinde jylqy sharýashylyǵy salasy qarqyndy damyp keledi. Qazirgi ýaqytta jylqy sany 292 myńǵa jetip otyr. Sońǵy jyldary mal basynyń turaqty ósýi baıqalady, jylyna orta eseppen 7% - ǵa ósip otyrǵany tirkeldi. Óńirde jylqy sharýashylyǵymen aınalysatyn aýyl sharýashylyǵy qurylymdarynyń sany myńnan asady.
Ǵalymdar aldaǵy 10-15 jylda elimizdegi qylquıryqtylardyń sany 10 mıllıonnan asady dep boljap otyr. Buǵan elimizdegi jaıylymdyq jerler múmkindik beredi. Endigi jerde qazaq jylqysynyń sapa turǵysyndaǵy kórsetkishterin arttyrý mańyzdy.
Toraıǵyrov ýnıversıtetiniń qaýymdastyrylǵan professory, Pavlodar oblystyq jylqy ósirýshiler qaýymdastyǵynyń tóraǵasy Tólegen Asanbaevtyń sózinshe, pavlodarlyq ǵalymdar men jylqy ósirýshiler birlese otyryp, Taýly Altaıdan ákelingen Jańaaltaı jylqysynyń aıǵyryn qazaqtyń bıelerimen býdandastyrǵan. Jańaaltaılyq tuqymnyń genotıpinde altaılyq, keńestik, orys, lıtvalyq aýyr júk tartatyn jylqy tuqymdarynyń qany bar.
«Bul tuqymdardyń genetıkalyq potentsıaly joǵary, tirideı salmaǵy 600-den 1000 kg-ǵa deıin jetedi. Al súttiligi – 4 myńnan 7 myń lıtrge deıin. Mańyzdysy, bul tuqym jyl boıy tebindi jaıylymǵa beıimdelgen ári bul jaǵynan qazaq jylqylarynan kem túspeıdi. Eger osy qasıetter qazaq jylqylaryna darysa, olardyń súttilik qabileti odan ári arta túsedi. Ónimdi baǵyttaǵy asyl tuqymdy jylqylar oblystyń barlyq óńirlerinde ósiriledi. Jergilikti jylqy tuqymdarynyń asyl tuqymdy jáne ónimdi qasıetterin jetildirý maqsatynda sharýashylyqtarda tabyndarda ustaǵan kezde «Jábe» tıpti qazaq tuqymynyń joǵary ónimdi aıǵyrlarynyń qarqyndy genetıkalyq múmkindigi qoldanylady», - deıdi ǵalym.
Oblysta 5,5 myń asyl tuqymdy jylqy bar, bul - jalpy jylqy basynyń shamamen 2,4%-y.
Eske sala keteıik, otandyq jylqy tuqymyn saqtaý jáne kóbeıtýge 701 mıllıon teńge bólinedi.