Parlamenttiń burynǵy sessııalarynda osyndaı qarqynmen qabyldanǵan zań jobalary bolǵan joq - S. Áıimbetov
- Seıitsultan Súleımenuly , bıylǵy sessııa nesimen erekshelenedi? Qandaı zań jobalary talqylaýdan ótti?
- Bıyl Parlament Májilisiniń besinshi shaqyrylymynyń besinshi sessııasy óte qarqyndy bastalýymen erekshe boldy. Jańa sessııada 69 zań jobasy kelip tústi. Onyń ishinde 58-in Úkimet usynǵan bolsa, 11 zań jobasyna depýtattar bastamashy boldy. Sonymen qatar buǵan ótken sessııalardan beri talqylaýda jatqan 61 zań jobasyn qosyńyz. Onyń toǵyzyn depýtattar ázirlegen bolsa, qalǵany Úkimetten kelip túsken.
Biz alǵashqy kúnnen bastap birinshi kezekte Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń «100 naqty qadam» Ult jospary - bes ınstıtýtsıonaldyq reformany iske asyrý úshin qajetti zań jobalaryn jedel qarap, talqylaýǵa kirisip kettik. Qoǵam damýynyń barlyq salasyn qamtıtyn 100 naqty qadamnyńárbir qadamyn iske asyrý úshin jańa zańdar qabyldaý qajet boldy, sondaı-aq qoldanystaǵy kóptegen zańdarǵa túzetýler engizý kózdeldi. Qyrkúıek, qazan aılarynyń ishinde Májilis depýtattary zań jobalaryn jan-jaqty talqylaýdan ótkizip, maquldady. 23 qarasha kúngi málimet boıynsha Májilis 87 zań jobasyn maquldap, Senatqa jiberdi.
- Bir-eki aıdyń ishinde seksennen astam zań jobasy maquldanǵan eken. Buryn-sońdy mundaı málimet tirkelgen emes. Bir sessııanyń ózinde júz shaqty zań jobasy maquldanatyn edi ǵoı?
- Iá, burynǵy sessııalarda osyndaı qarqynmen qabyldanǵan zań jobalary bolǵan joq. Al bizden barǵan sol zań jobalardy qazan men qarasha aıynda Senat qarady, qazirdiń ózinde qabyldanǵan 57 Zańǵa Memleket basshysy qol qoıdy.
- Zań jobalary Májilistiń salalyq komıtetterine bólinip beriletini anyq. Ózińiz jetekshilik etetin komıtet qandaı zań jobalaryn qarady?
- Jalpy, Palataǵa kelip túsken zań jobalarynyń barlyǵy da bizdiń zerdeleýimizden ótedi. Basqa salaǵa qatysty zań jobasy bolsa da, oǵan biz qorytyndy beremiz. Al bizdiń Ekonomıkalyq reforma jáne óńirlik damý komıteti 13 zań jobasyn shuǵyl túrde qarap, depýtattar bergen tolyqtyrýlardy talqylap, naqty jáne qajetti ózgeristerdi engizip, Májilistiń jalpy otyrysyna ázirledi. Palata maquldaǵan jobalar Senatqa jiberildi. Senat ta tyńǵylyqty qarap, qabyldady. Qazirdiń ózinde sonyń túgelge jýyǵyna Memleket basshysy qol qoıdy.
Bizdiń komıtet arqyly ótken zań jobalary kásipkerlik, ózin-ózi retteý, qurylystaǵy baǵa belgileý, sáýlet-qurylys baqylaýyn, sondaı-aq obektilerdi paıdalanýǵa qabyldaýdy júzege asyrý, saýda qyzmetin retteý, jol-kólik ınfraqurylymyn, kóliktik logıstıkany jáne avıatasymaldy damytý, jergilikti ózin-ózi basqarýdy damytý, memlekettik qyzmetter kórsetý, ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq saıasat, arnaıy ekonomıkalyq aımaqtardy jetildirý máselelerin qamtıdy.
- Memleket basshysy qol qoıǵan osy zań jobalarynyń birqataryna toqtalyp ótseńiz?
- Elimizdiń ekonomıkalyq damýy memlekettik qyzmetter kórsetý bóliginde qoldanystaǵy zańnama normalaryn jetildirýdi talap etetindikten, zań jobasynda memlekettik qyzmetter kórsetý tetikterin odan ári damytý boıynsha umtylys jasaldy.
Osyǵan baılanysty «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine memlekettik qyzmetter kórsetý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zańmen 5 kodekske jáne 30 zańǵa tolyqtyrýlar engizildi. Onda «Azamattar úshin úkimet» memlekettik korporatsııasy uǵymyn zań júzinde bekitý, sondaı-aq buryn «Jer kadastrynyń ǵylymı-óndiristik ortalyǵy», «Jyljymaıtyn múlik ortalyǵy», «Zeınetaqy tóleý jónindegi memlekettik ortalyǵy» respýblıkalyq memlekettik kásiporyndary kórsetken qyzmetterdi Memlekettik korporatsııanyń kórsetýi, memlekettik qyzmetter kórsetý rásimderin jetildirý, memlekettik kórsetiletin qyzmetterdi ońtaılandyrý kózdelgen bolatyn.
Al «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq saıasat máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań Ult jospary «Memleket basshysynyń bes ınstıtýtsıonaldyq reformasyn iske asyrý jónindegi «100 naqty qadamnyń» № 55, 56, 57, 59, 63, 86 qadamdaryn iske asyrýǵa baǵyttalǵan jáne neǵurlym qolaıly ınvestıtsııalyq ahýaldy qalyptastyrý, energııa servıstik qyzmetter naryǵyn damytý, Qazaqstanda týrızm ındýstrııasyn odan ári qaraı júıeli damytý, naqty óndiristik jobalardy iske asyrý úshin jergilikti jáne sheteldik joǵary tehnologııalyq kompanııalardy tartý, ınnovatsııalyq klasterlerdi damytý maqsatynda ázirlendi.
Indýstrııalyq-ınnovatsııalyq saıasat máselelerine zańdy bekitilgen tujyrymdamalyq tásilderdi jetildirý, otandyq óndirýshilerdi qoldaý, energııa únemdeýdi ekonomıkalyq yntalandyrý, ekonomıkanyń týrıstik salasyn jáne ınnovatsııalyq klasterlerdi damytý úshin qosymsha jaǵdaılar jasaıdy.
Sol sekildi «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy jergilikti ózin-ózi basqarýdy damytý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań «Ult jospary - 100 naqty qadam. Barshaǵa arnalǵan qazirgi zamanǵy memleket» josparyn iske asyrýǵa baǵyttalǵan.
Bul Zańnyń maqsaty Memleket basshysynyń 2012 jylǵy 28 qarashadaǵy Jarlyǵymen bekitilgen Jergilikti ózin-ózi basqarýdy damytý tujyrymdamasynda kózdelgen jergilikti ózin-ózi basqarýdy damytý boıynsha negizgi tásilderdi, Jańǵyrtý jónindegi ulttyq komıssııanyń usynystaryn odan ári iske asyrý bolyp tabylady.
Zań turǵyndardyń jergilikti mańyzdy máselelerdi sheshýdegi rólin arttyrýǵa; jergilikti ózin-ózi basqarý organdaryna naqty qarjylyq jáne materıaldyq resýrstardy berýge, sondaı-aq jergilikti jerdegi mańyzdy ózekti máselelerdi sheshý úshin ákimderdiń qarjylyq jáne ekonomıkalyq derbestigin kezeń-kezeńmen jáne ret-retimen bekitýge baǵyttalǵan.
Turǵyndardyń jergilikti mańyzdy máselelerdi sheshýdegi rólin arttyrý jáne onyń olardy sapaly sheshýine qatysýy maqsatynda jergilikti qoǵamdastyqtyń jınalystarynda talqylanatyn máselelerdiń tizbesi keńeıtildi.
- Taǵy qandaı salalardy qamtıtyn zańdar qabyldandy?
- Sonymen birge «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine jol-kólik ınfraqurylymyn, kóliktik logıstıkany jáne avıatasymaldy damytý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» Zań qabyldandy. Bul osy atalǵan salany zamanaýı jetildirý maqsatyn kózdeıdi. Zańda avtomobıl joldaryn basqarý jónindegi Ulttyq operatordyń avtomobıl joldaryn kútip-ustaýdaǵy jáne jol boıy servısin damytýdaǵy jaýapkershiligin bekitý bóliginde Ulttyq operatordyń qyzmetin jetildirý, sondaı-aq olarǵa qarjylandyrýdyń balama kózderin tartý jáne birtindep ózin-ózi qarjylandyrýǵa kóshý múmkindigin berý joldary zańmen retteldi.
Sondaı-aq tasymaldaý protsesin jetildirý jáne Qazaqstan Respýblıkasy kórsetetin halyqaralyq kólik qyzmetteriniń aıqyndylyǵyn, ıkemdiligin, jyldamdyǵyn jáne servısin qamtamasyz etý úshin quqyqtyq jaǵdaı jasaý, halyqaralyq talaptarǵa jaýap beretin jáne memlekettiń, jeke jáne zańdy tulǵalardyń sapaly avıatsııalyq qyzmet kórsetýlerdegi ósip kele jatqan talabyn qanaǵattandyrýdy qamtamasyz etetin memlekettiń tıimdi avıakóliktik júıesi úshin jaǵdaı jasaýǵa qajetti normalar qabyldandy.
Áýe keńistigin paıdalaný salasynda memlekettik retteý, baqylaý jáne qadaǵalaý tetigin jasaýdy qarastyratyn Qazaqstan Respýblıkasynyń avıatasymaldaý salasyndaǵy zańnamasy da odan ári jetildirildi. Azamattyq avıatsııa salasyndaǵy ýákiletti organnyń ókilettikteri bekitildi, servısti jaqsartý úshin halyqaralyq mártebesi bar áýejaılardyń halyqaralyq standarttar boıynsha aýdıtten ótý talaptary aıqyndaldy.
Osy zań jobalaryn qaraý barysynda burynǵy sessııadan beri qaralyp jatqan zańdar da qoldaýǵa ıe boldy. Aıtalyq, Qazaq eliniń tuńǵysh ret Kásipkerlik kodeksi ómirge keldi. Bul da kásipkerlikpen aınalysatyn azamattar úshin jańa múmkindikter ashyp otyr. Osy salany retteýge qatysty barlyq máseleler bir kodekske biriktirildi.
- Eki-úsh aıdyń ishinde barlyq zań jobasyn qabyldap qoısańyzdar, endi qaraıtyn zań jobasy qalmaǵan shyǵar?
- Joq, qazirdiń ózinde Májilistiń qaraýynda 40-tan astam zań jobasy bar. Sessııa barysynda Úkimet, sonymen qatar depýtattar ázirlep, usynatyn zań jobalar áli de kele beredi.
Qazir qoǵamdyq mańyzy bar zań jobasynyń biri qaralýda. «Turǵyn úı qurylysyna úlestik qatysý týraly» jáne onyń «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine turǵyn úı qurylysyna úlestik qatysý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» ilespe zań jobasyn erekshe atap óter edim.
Jańa Zań jobasynda qurylys salýshy nemese ýákiletti kompanııa jergilikti atqarýshy organǵa nemese Kepildik berý qoryna biliktiligin rastaıtyn qujattardy qosa bere otyryp, Úleskerlerdiń aqsha qarajatyn tartý esebinen turǵyn úı ǵımarattarynyń qurylysyn uıymdastyrý jónindegi qyzmettiń bastalýy týraly kepildik berý qorymen kepildik shartyn jasasýǵa nemese ruqsat alýǵa ótinim joldaýlary tıis degen norma bar.
Zań jobasynda úleskerlerdiń aqshasyn tartýǵa arnalǵan ruqsattar berý tártibin, sondaı-aq ruqsattyń qoldanylýyn toqtata turý, ruqsattyń qoldanylýyn qalpyna keltirý jáne úleskerlerdiń aqshasyn tartýǵa arnalǵan ruqsattan aıyrý jaǵdaılaryn egjeı-tegjeıli reglamentteý usynylǵan.
Qabyldanyp jatqan zańdar qoǵamnyń turaqty damýyna, halyqtyń ál-aýqatynyń jaqsara túsýine, ekonomıkamyzǵa qarjy daǵdarysynyń eleýli áser etpeýine alǵysharttar jasaıdy dep senemin.
- Raqmet áńgimeńizge.