Pandemııa qostanaılyq sharýa qojalyqtaryna kedergi bolǵan joq
BAQ ókilderi barǵan birinshi nysan – «Saryaǵash» JShS. Denısov aýdanynyń Pereleskı aýylyndaǵy seriktestik sút fermasynyń birinshi kezeńin iske qosqan. 2011 jyly AQSh-tan asyl tuqymdy sıyr ákelgen kompanııa tutastaı kompıýtermen basqarylady. Óndiris Germanııadan satyp alynǵan sút saýatyn zamanaýı qondyrǵymen jabdyqtalǵan. Saýynshylar ony «Karýsel» atap ketken. «Karýsel» – sıyr saýatyn keshendi apparat. Qoradan kelgen sıyrlar birtindep aınalma sharbaqqa ótedi de, bólinip qoıǵan arnaıy oryndarǵa tura qalady. Saýynshylar shúberekpen sıyrdyń jelinin súrtip, sút saýý apparatyn úrpige kıgizip, «karýseldi» iske qosady.
«Asyl tuqymdy sıyrlar mundaıǵa tez úırenedi. Nómirlenip belgilengen ár sıyrdyń kúndelikti salmaǵy, ratsıony, qansha sút bergeni kóz aldyńda turady. Sıyrdyń túrli aýrýdan amandyǵy, fızıologııalyq jaı-kúıi tekserilip otyrady. Sút saýý tsehynda, ıaǵnı «karýseldegi» barlyq jumysty bar-joǵy úsh-tórt saýynshy ǵana atqarady. Taqtatas tóselgen tsehtyń ishi sıyr saýylyp bolysymen tazartylyp, kelesi partııaǵa daıyndalady. Sıyrdyń jelinin súrtken maılyqtar kir jýatyn mashınada jýylyp, saýynshylarǵa qaıta beriledi», - deıdi «Saryaǵash» JShS dırektory Ótegen Murtazın.
Onyń aıtýynsha, seriktestik 2000 jyldan bastap memlekettik baǵdarlamalarǵa qatysady. Máselen, osydan toǵyz jyl buryn 1 250 sıyrǵa arnalǵan ferma ashyldy. Joba quny – 1 mlrd teńge. Ó. Murtazınniń aıtýynsha, profılaktorııdi ósirilgen buzaýmen salystyrǵanda, sýyq jaǵdaıda ósken buzaýdyń ımmýnıteti kúshtirek, al aýrýlarǵa qarsy turý qabileti 12%-ǵa deıin artady. Sondyqtan «Saryaǵash» sıyrlary salqyn qorada baǵylady, tıisinshe buzaýlar qysqy aıazdarǵa tez úırenedi.
«2019 jyly quny 480 mln teńge bolatyn Germanııanyń «Petkus» kompanııasy qurastyrǵan astyq qoımasyn satyp aldyq. 340 mln teńgesin «Agrarlyq kredıttik korporatsııasy» AQ arqyly tóledik. Qýattylyǵy – saǵatyna 25 tonnaǵa deıin. Qurylǵy astyqty qabyldap, bastapqy tazalaýdan ótkizedi. Ary qaraı dándi daqyldardy keptirip, suryptaıdy», - dedi sharýashylyq basshysy.
Búginde «Saryaǵash» 415 adamǵa turaqty jumys taýyp bergen. Maýsymdyq jumystarda 500 adamǵa deıin jumys isteıdi. Osy Pereleskı aýylynyń 80 paıyzy «Saryaǵashtan» nápaqa taýyp otyr.
«Jospar kóp. Memleket barlyq múmkindikti jasap otyr. 2020-2021 jyldary sýarmaly jer sharýashylyǵyn damytamyz. Oǵan 820 mln teńge qarajat jumsalady. Árıne, koronavırýs kelip, kóp jumysqa kedergi bolǵany ras. Biraq osy pandemııaǵa qaramastan jaqsy nátıjelerge qol jetkize aldyq. Sharýashylyqtaǵy jumys irkilissiz júrip, egis naýqany kózdegen ýaqytta aıaqtaldy.Osy rette memlekettiń qoldaýyna ıek arttyq», - dedi Ótegen Murtazın.
Tilshiler qaýymy Denısov aýdanynyń ekonomıkasyn ilgeriletip otyrǵan «Kolos-fırma» jaýapkershiligi shekteýli seriktestigine bas suqty. Sharýashylyqqa kún sáýlesimen qýattandyrylatyn batareıalar men jeldiń kúshin paıdalanatyn qurylǵylar ornatylǵan. Bul ferma Sverdlov aýylynan 20 shaqyrym jerdegi Aqsaı aýylynda ornalasqan. Kezinde Aqsaı keńshar bólimshesi bolǵan. Keıin turǵyndary ortalyqqa kóship ketkenimen, keńshar ornyna «Kolos» seriktestigi turaqtap qaldy.
Sharýashylyq basshysy Inna Korneeva «Kolosqa» tıesili tehnıkalardy kórsetip, mal sharýashylyǵy jáne egistik alqaptaryndaǵy jetistikpen tanystyrdy. Fermanyń jumysy jasyl tehnologııaǵa negizdelgen. 2018 jyldan bastap balama qýat kózin paıdalanady. 32 jyldyq tarıhy bar fermany óńirge belgili dıqan Aleksandr Korneev ashqan. Qazir onyń jumysyn kelini Inna Korneeva jalǵastyryp otyr.
«2013 jyly qaıyn atam, 2017 jyly jubaıym ómirden ótti. Bul bizge aıtarlyqtaı aýyr soqqy bolsa da, eńse tikteýge múmkindik aldyq. Oǵan meniń balalarym sebep boldy. Negizi, 2014 jylǵa deıin seriktestiktiń basym baǵyty ósimdik sharýashylyǵy bolatyn. Keıin etti mal sharýashylyǵyn ıgere bastadyq. Aldyńǵy jyldardan beri Tsıfrlandyrý baǵdarlamasyna qatystyq. Mal ustaıtyn ferma men buzaý baǵatyn qora-jaılar balamaly toq kózine qosylǵan. Al sý máselesi burǵylaý ádisi arqyly sheshildi», - deıdi Inna Korneeva.
«Kolos-fırma» JShS – 2019 jyldan bastap Qostanaı oblysynda ornalasqan «Qazaqstan Angýs» respýblıkalyq palatasynyń múshesi. Byltyr seriktestik «Sybaǵa» baǵdarlamasy arqyly Estonııadan 300 bas «Aberdın-angýs» sıyryn ákeldi. Seriktestikte 126 adam turaqty jumys isteıdi, olardyń 40-qa jýyǵy – mehanızator. Fermada joǵary sapaly aýyl sharýashylyǵy tehnıkalary jasaqtalǵan.
«Kolos-fırma» sharýashylyqtan bólek, aýdannyń áleýmettik damýyna septigin tıgizip keledi. Mektep janyndaǵy úıirmeler men dinı ǵımarattyń saqtalýy tolyqtaı seriktestiktiń jaýapkershiliginde.
Inna Korneeva aýdan aýmaǵynda júzege asyrylatyn qaıyrymdylyq jáne áleýmettik-mańyzdy is-sharalardy iske asyrýǵa belsendi qatysqany úshin «Jomart júrek» gramotasymen marapattalǵan.
«Agrarlyq nesıe korporatsııasynyń» AQ Qostanaı oblysy fılıalynyń dırektorynyń orynbasary Mels Baıbolovtyń aıtýynsha, pandemııaǵa qaramastan, qostanaılyq sharýalar tıisti memlekettik kómekke ıe bolǵan. 2020 jyly «Agrobıznes» baǵdarlamasynyń baǵyttary boıynsha 55 mlrd teńge qarajat jumsalǵan. «Sybaǵa» baǵdarlamasy arqyly 6,7 mlrd teńgege iri qara mal satyp alynsa, «Qarapaıym zattar ekonomıkasy» arqyly 41 mlrd teńgeniń nesıesi berildi.