Pákistannyń 5 dollarlyq quralyn deldal elderden 50 dollarǵa satyp alamyz – elshi
«Pákistanda 2,5 jyl jumys istegende baıqaǵanym, bul eldiń óndiris-ónerkásiptik áleýeti óte aýqymdy. Bul memleket týraly óte az bilemiz. Ókinishke qaraı, Pákistan týraly burmalanǵan qasań qaǵıdalar qalyptasqan. Qazaqstanda ǵana emes, jalpy álemde sondaı túsinik bar. Kimnen surasańyz da úsh dúnıeni aıtady. Birinshisi – terrorızm, ekinshisi – ekonomıkadaǵy problemalary, úshinshisi – byltyr bolǵan sý apaty. Negizi Pákistannyń óndiris pen ónerkásiptegi áleýeti bizge óte mańyzdy. Álem kartasynda Qazaqstan men Pákistan bir-birine jaqyn ornalasqan. Biraq damyǵan kólik-logıstıka dáliziniń bolmaýy búginge deıin saýda-ekonomıkalyq baılanystardy áleýetimizge saı damyta almaı keldik», – dedi Qazaqstan Elshisi.
Dıplomat bul sózine mysal da keltirdi.
«Pákistan hırýrgııalyq quraldar óndirisi jóninen álemde birinshi orynda tur. Olar hırýrgııalyq quraldardy Eýropa elderine, AQSh-qa, Japonııaǵa, basqa da elderge eksporttap otyr. Al biz sol hırýrgııalyq quraldardy atalǵan elderden satyp alamyz. Pákistandaǵy Hırýrgııalyq qural óndirýshilerdiń qaýymdastyǵy bizge bergen ortasha arıfmetıka mynandaı: olar 5 dollarǵa óndirgen quraldy biz syrttaǵy naryqtardan 50 dollarǵa satyp alamyz. Hırýrgııalyq quraldar naryǵyndaǵy ahýaldyń arıfmetıkasy osyǵan saıady.
Toqym ındýstrııasyn alsaq, álemdegi úzdik ondyqta tur. Mysaly, djıns buıymdarynyń ózindik quny 5-10 dollardyń aınalasynda. Al ony qazir qandaı baǵamen ózge naryqtardan ımporttap otyrǵanymyzdy jaqsy bilesizder. Bularda farmatsevtıka ındýstrııasy da qatty damyǵan», – deıdi ol.
Sondaı-aq dıplomat Pákistan álemniń ár túkpirine mango, kartop, kúrish, tsıtrýs daqyldaryn molynan eksporttaıtynyn eske saldy.
«Biz Pákistandaǵy óndirýshilerge Qazaqstan aýmaǵynda birlesken óndiristi jolǵa qoıý múmkindikterin usynýǵa daıynbyz. Bizdegi halyq sany 20 mln bolsa, Pákistanda 242 mln adam bar. Karachı qalasynda ǵana 30 mln adam turady. Osy turǵydan alǵanda Qazaqstan naryǵy Pákistan úshin sonshalyq aýqymdy emes bolyp kórinýi múmkin. Biraq Qazaqstan Eýrazııa naryǵyna jol ashatyn alań bola alady. Pákistannyń óz naryǵy óte aýqymdy bolǵandyqtan Qazaqstanǵa osy jaǵymen qyzyqty. Biz Arab teńizindegi Pákistannyń Karachı jáne Lahor porttary arqyly Afrıka men Ońtústik-Shyǵys Azııa elderiniń naryǵyna jol asha alamyz. Bul aımaqtar búginde álemdegi eń bir halqy tyǵyz qonystanǵan óńirlerdiń birine aınalyp otyr. Sondyqtan eki memleket bir-birine kórshi naryqtarǵa kiretin qaqpa bola alady. Onyń syrtynda ekijaqty áriptestiktiń áleýeti de zor», – deıdi Erjan Qystafın.
Elshi aradaǵy saýda-sattyqtyń logıstıkasyna da toqtaldy.
«Eki arada iskerlik, akademııalyq aqparat almasý jaǵy kenje qalǵan. Odan keıin tıimdi kólik-logıstıkalyq marshrýt joq. Búgingi tańda úsh negizgi baǵyt bar. Birinshisi – Pákistan, Qytaı, Qyrǵyzstan, Qazaqstan aýmaǵyn kóktep jatqan Qaraqorym tasjoly. Bul – eń qysqa ári eń arzan marshrýt. Aýǵanstan aýmaǵy arqyly ótetin eki baǵyt bar. Olarǵa ne Ózbekstan arqyly, ne Túrikmenstan arqyly shyǵýǵa bolady. Úshinshi baǵyt – Iran. Iran aýmaǵymen Kaspıı arqyly Aqtaý portynan Amırabadqa, Amırabadtan Bender-Abbasqa, Bender-Abbastan ári Gvadara jáne Karachı porttaryna ótýimizge bolady. Bul baǵyttyń artyqshylyǵy – tolyqtaı temirjoly tarmaǵy túzilgen. Kemshiligi – eń uzaq, eń qymbat marshrýt bolyp tur. Osy aıdyń aıaǵynda eki eldiń Saýda mınıstrleriniń onlaın kezdesýi ótedi. Sol kezdesýde logıstıka máselelerin talqylasaq dep otyrmyz. Óıtkeni logıstıkasyz saýda-sattyqty damytý múmkin emes», – dedi E.Qystafın.