Otandastar qory Rossotrýdnıchestvo men Konfýtsıı ınstıtýtyndaı pármendi bolýy kerek - Maǵaýııa Sarbasov
Onyń aıtýynsha, Otandastar qory qyzmetiniń negizgi baǵyty – shet elderde turatyn otandastardy qoldaý, mádenı-gýmanıtarlyq jobalardy júzege asyrý.
«Beıresmı derekter boıynsha búginde Qazaqstannan tys jerlerde 7 mln astam etnıkalyq qazaqtar turady, 250-den astam qazaq mádenı ortalyqtary men otandastardyń qoǵamdyq uıymdary jumys isteıdi. Bul – Qazaqstannyń demografııalyq máselelerin sheshý úshin sarqylmas resýrs. Otandastar qorynyń 3 jyldyq qyzmetinde qazaq qoǵamdastyqtary tarapynan materıaldyq-tehnıkalyq jáne qarjylyq kómek kórsetý týraly ótinish óte jıi kelip túsedi. Ashyǵyn aıtqanda, QR Tuńǵysh Prezıdenti - Elbasy N.Á.Nazarbaevtyń tapsyrmasymen «Otandastar qorynyń» qurylýy – shettegi qazaqtardyń «tarıhı Otanymyz endi bizge naqty qoldaý kórsetedi» degen úmitin oıatqany anyq», - dedi M. Sarbasov Otandastar qory janyndaǵy qoǵamdyq komıssııa otyrysynda.
Jalpy etnıkalyq qazaqtar mekendeıtin (RF, Ózbekstan, Túrkııa, Germanııa, Frantsııa jáne t.b.) kóptegen elderde, sol memleketterdiń ózderiniń etnıkalyq qaýymdastyqtaryna keńinen qoldaý kórsetý, ulttyq mádenıeti men tilderin damytý tájirıbesi joǵary deńgeıde. Bul turǵyda «Otandastar qory» Qoǵamynyń baǵyt-baǵdary reseılik «Rossotrýdnıchestvo», qytaılyq Konfýtsıı ınstıtýty sııaqty pármendi uıymdarǵa uqsaýy tıis.
«Alaıda, qarjylyq múmkindigin salystyrsaq, bizdiń uıym olardan artta qalady. Oǵan naqty mysal keltireıin: Tildi damytý boıynsha is-sharalardy qarjylandyrý faktory mańyzdy ólshem ekeni daýsyz. Al, qarastyrylǵan qarjyǵa kelsek, tildik baǵdarlamalar boıynsha Otandastar qorynyń bıýdjeti – 14,9 mln teńge. Al, orys tilin nasıhattaýǵa arnalǵan «Rossotrýdnıchestvo» bıýdjeti – 1 mlrd rýbl nemese 5,6 mlrd teńge, Konfýtsıı ınstıtýtynyń qytaı tilin shet tili retinde oqytýǵa arnalǵan bıýdjeti - 25 mln AQSh dollary nemese 10,5 mlrd teńge. Paıyzdyq qatynasta qazaq tilin damytý bıýdjeti orys tilin tanymal etýdiń nebári 0,27% -yn, al qytaı tilin tanymal etýdiń bar-joǵy 0,14% -yn ǵana quraıdy», - deıdi spıker.
2020 jyly «Otandastar qory» KeAQ barlyq qyzmetiniń bıýdjeti 494 mln teńgeni nemese 89,5 mln rýbldi nemese 1,2 mln AQSh dollaryn quraǵan.
«Bul – ózge elderdiń óz etnıkalyq qaýymdastyqtaryna qanshalyqty jany ashıtynyn, memlekettik qoldaý kórsetetinin dáleldeıtin mysaldyń biri ǵana. Máselen, Rýmynııanyń tájirıbesine nazar aýdaryp kóreıik. Eýropadaǵy baı elderdiń qataryna kirmese de, bul elde rýmyn tili men mádenıetin álemge keńinen taratýdyń, ózderiniń dıasporalaryn qoldaýdyń naqty tetikteri qalyptasqan. Bıyl otandastarymyz joldaǵan tyń jobalar men tıimdi usynystardy ishinara qoldaý qajettigin eskere otyryp, 2022-2024 jyldarǵa arnalǵan bıýdjetke naqty usynystar engizdik. Ulttyq múddege negizdelgen bul usynystar tıisinshe qoldaý tabady dep úmittenemiz», - dedi M. Sarbasov.