OSK jergilikti máslıhat depýtattyǵyna kandıdattardy tirkeý qorytyndysyn shyǵardy
«Respýblıkada barlyq deńgeıdegi 216 máslıhat bar: 17-si - oblystardyń, Nur-Sultan, Almaty jáne Shymkent qalalarynyń máslıhattary; 36-sy - qalalyq máslıhattar; 163-i - aýdandyq máslıhattar. Depýtattardyn sany – 3276. Máslıhatqa tıisti ákimshilik-aýmaqtyq birlik shekaralaryndaǵy saılaý okrýgterinde saılaý alǵash ret saıası partııalardyń partııalyq tizimderi boıynsha ótedi. Máslıhat depýtattaryn saılaýdy uıymdastyrý men ótkizýdi aýmaqtyq saılaý komıssııalary qamtamasyz etedi. Qazaqstan Respýblıkasy máslıhattary depýtattarynyń kezekti saılaýyn daıyndaý jáne ótkizý jónindegi negizgi is-sharalardyń úlgilik kúntizbelik josparyna sáıkes partııalyq tizimderdi usyný 2020 jylǵy 10 qarashadan bastalyp, 2020 jylǵy 4 jeltoqsanda jergilikti ýaqyt boıynsha saǵat 18.00-de aıaqtaldy», - dedi QR Ortalyq saılaý komıssııasynyń múshesi Erlan Daýylbaev.
Onyń aıtýynsha, Ortalyq saılaý komıssııasy «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy saılaý týraly» Konstıtýtsııalyq zańnyń 12-babynyń 2-1) tarmaqshasyna sáıkes, 2021 jylǵy 10 qańtarǵa taǵaıyndalǵan Qazaqstan Respýblıkasy máslıhattary depýtattarynyń kezekti saılaýyna qatysýǵa Qazaqstan Respýblıkasynyń Ádilet mınıstrliginde belgilengen tártippen tirkelgen 6 saıası partııaǵa ruqsat berdi. Aýmaqtyq saılaý komıssııalaryna 5 saıası partııadan Qazaqstan Respýblıkasy máslıhattarynyń depýtattyǵyna kandıdattardyń partııalyq tizimderin usyný týraly qujattar usynyldy. Olar «Aýyl» halyqtyq-demokratııalyq patrıottyq partııasy»; «Nur Otan» partııasy»; «ADAL» saıası partııasy»; «Aq jol» Qazaqstannyń demokratııalyq partııasy»; «Qazaqstannyń Halyq partııasy».
«Barlyǵy 840 partııalyq tizim usynyldy nemese ortasha alǵanda básekelestik bir orynǵa 3,9-dy qurady. Bul rette «NurOtan« partııasy men «ADAL« saıası partııasy óńirlerdegi barlyq 216 máslıhatqa saılaý okrýgteri boıynsha tizimderdi usyndy. «Aq jol« Qazaqstannyń demokratııalyq partııasy - 175 tizimdi usyndy nemese barlyq óńirlerdegi okrýgterdiń 81 paıyzyn qamtydy. «Aýyl« halyqtyq-demokratııalyq patrıottyq partııasy - 159 tizim nemese barlyq óńirlerdegi okrýgterdiń 73,6 paıyzy. Qazaqstan Halyq partııasy - 74 tizimdi usyndy nemese okrýgterdiń 34,3 paıyzyn qamtydy»,- dedi ol.
QR OSK múshesiniń dereginshe, 17 okrýg boıynsha oblystardyń, respýblıkalyq mańyzy bar qalalardyń jáne astananyń máslıhattaryna 75 tizim (1392 kandıdat) usynyldy nemese básekelestik 4,4-ti qurady. 7 óńirde barlyq bes partııanyń tizimderi usynyldy. Onyń ishinde 4 partııa barlyq 17 máslıhatqa tizimder usyndy. 36 okrýg boıynsha oblystyq mańyzy bar qalalardyń máslıhattaryna 134 tizim (1415 kandıdat) usynyldy nemese básekelestik bir orynǵa 3,7-ni qurady. Onyń ishinde «NurOtan» (1031 kandıdat) jáne «ADAL» (101 kandıdat) partııalarynyń tizimderi barlyq óńirlerde berildi. «Aq Jol» partııasy - 13 óńirde (168 kandıdat), Qazaqstannyń Halyq partııasy - 9 óńirde (61 kandıdat), «Aýyl» partııasy 7 óńirde (54 kandıdat). Aýdandyq máslıhattardyń 163 okrýgi boıynsha 631 tizim (5527 kandıdat) usynyldy nemese básekelestik bir orynǵa 3,9 qurady. Sonyń ishinde 4 partııa barlyq óńirlerde bar. Qazaqstannyń Halyq partııasy 9 óńirde ǵana tizimderin berdi.
«Partııalyq tizimderge 8334 kandıdat engizildi, onyń ishinde 3721-i – áıelder men 29 jasqa tolmaǵan adamdar. ıAǵnı, 30 paıyzdyq kvota saqtalyp otyr. Onyń ishinde: - «Aýyl« halyqtyq-demokratııalyq patrıottyq partııasy - 611 kandıdat, sonyń ishinde 326 nemese 53,4%-y áıelder men 29 jasqa tolmaǵan adamdar;
- «Nur Otan« partııasy - 6234 kandıdat, sonyń ishinde 2527-si nemese 40,5%-y áıelder men 29 jasqa tolmaǵan adamdar», - dedi ol.
Sonymen qatar Erlan Daýylbaev aýmaqtyq saılaý komıssııalary ýákiletti memlekettik organdarmen birlesip, máslıhat depýtaty bolyp saılaný úshin partııalyq tizimge engizilgen kandıdattardy Konstıtýtsııa men Saılaý týraly konstıtýtsııalyq zańnyń talaptaryna sáıkes kelýi turǵysynan tekserýdi júzege asyratynyn aıtty. Nátıjesinde, partııalyq tizimderge engizilgen kandıdattardyń Konstıtýtsııanyń jáne Saılaý týraly konstıtýtsııalyq zańnyń talaptaryna sáıkes keletini anyqtaldy.
«Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy saılaý týraly» Konstıtýtsııalyq zańnyń 104-babyna sáıkes saıası partııalar usynatyn partııalyq tizimderdi tirkeýdi aýmaqtyq saılaý komıssııalary júzege asyrady. Partııalyq tizimderdi usynǵan saıası partııalar saıası partııalardyń qarajatynan jergilikti atqarýshy organdardyń shotyna partııalyq tizimge engizilgen árbir adam úshin Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasynda belgilengen eń tómen jalaqynyń bes eselengen mólsherinde saılaý jarnasyn engizedi. Saıası partııalar saılaý jarnalaryn engizdi. Partııalyq tizimderdi tirkeý 2020 jylǵy 10 jeltoqsanda jergilikti ýaqytpen saǵat 18-00 de aıaqtaldy. Barlyǵy 832 partııalyq tizim tirkeldi, onyń ishinde:- «Nur Otan» partııasy» - 216; «Aýyl» Halyqtyq-demokratııalyq patrıottyq partııasy» - 158; «ADAL» saıası partııasy» - 215; «Aq jol» Qazaqstan demokratııalyq partııasy» - 174; «Qazaqstan Halyq partııasy» – 69», - dedi Erlan Daýylbaev.
Onyń aıtýynsha, partııalyq tizimderdi tirkeý týraly málimetter saıası partııa usynǵan kandıdattar men olardyń jubaılary deklaratsııalaǵan kirister men múlki týraly málimetterdiń anyqtyǵyn tekserý úshin ýákiletti memlekettik organǵa jiberildi. Saıası partııa usynǵan kandıdat pen onyń zaıyby (jubaıy) deklaratsııalaǵan kirister men múlik týraly málimetterdiń anyqtyǵyn memlekettik kirister organdary partııalyq tizim tirkelgen kúnnen bastap on bes kún ishinde tekseredi. Bul rette «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy saılaý týraly» Konstıtýtsııalyq zańda partııalyq tizimdi tirkeý týraly sheshimniń kúshin joıýdyń nemese partııalyq tizimge engizilgen adamdy osy tizimnen shyǵarý týraly sheshim qabyldaýdyń negizderi kózdelgen.
«Máselen, aýmaqtyq saılaý komıssııasy mynadaı jaǵdaılarda partııalyq tizimdi tirkeýden bas tartady nemese tirkeý týraly sheshimniń kúshin joıady: saıası partııa partııalyq tizimdi usyný qaǵıdalaryn buzǵan, tirkeý úshin qajetti qujattardy usynbaǵan jaǵdaıda; partııalyq tizimdi usynǵan saıası partııa, ol usynǵan kandıdattar, onyń senim bildirilgen adamdary saılaý aldyndaǵy úgitti tirkeý merzimi aıaqtalǵanǵa deıin, saılaý kúni ne sonyń aldyndaǵy kúni júrgizgen kezde; sot kandıdattyń jáne (nemese) onyń senim bildirilgen adamdarynyń basqa kandıdattyń ar-namysy men qadir-qasıetine nuqsan keltiretin, onyń iskerlik bedelin túsiretin jalǵan málimetterdi taratý faktisin anyqtaǵanda; búkil partııalyq tizimniń elý paıyzynan astamyn quraıtyn adamdar partııalyq tizimnen shyqqan jaǵdaıda; sot partııalyq tizimdi usynǵan saıası partııanyń nemese onyń senim bildirilgen adamdarynyń saılaýshylardy satyp alý faktilerin anyqtaǵan kezde. Osy Konstıtýtsııalyq zańda belgilengen ózge de jaǵdaılarda partııalyq tizimdi tirkeýden bas tartady nemese tirkeý týraly sheshimniń kúshin joıady», - dedi QR OSK múshesi.
Sonymen qatar ol aýmaqtyq saılaý komıssııasy partııalyq tizimge engizilgen adamdy osy tizimnen shyǵarý týraly sheshimdi mynadaı jaǵdaılarda qabyldaıtyndyǵyn aıtty.
«Partııalyq tizimge engizilgen adam kandıdatqa Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasynda jáne osy Konstıtýtsııalyq zańda qoıylatyn talaptarǵa sáıkes kelmegen; kandıdattyń nemese onyń zaıyby (jubaıy) deklaratsııalaǵan kiristeri men múlki týraly málimetterdi usynýy kezinde Qazaqstan Respýblıkasynyń Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl týraly zańnamasyna sáıkes málimetterdiń anyq emestigi anyqtalǵan; partııalyq tizimge engizilgen adamnyń óziniń saılaý aldyndaǵy naýqanynda laýazymdyq nemese qyzmet jaǵdaıyn paıdalanýy anyqtalǵan; partııalyq tizimge engizilgen adam saılaý aldyndaǵy úgitti partııalyq tizimdi tirkeý merzimi aıaqtalǵanǵa deıin, saılaý kúni ne sonyń aldyndaǵy kúni júrgizgen; partııalyq tizimge engizilgen adamnyń nemese onyń senim bildirgen adamdarynyń saılaýshylardy satyp alý faktilerin sot anyqtaǵan jaǵdaıda; osy Konstıtýtsııalyq zańda belgilengen ózge de jaǵdaılarda partııalyq tizimge engizilgen adamdy tizimnen shyǵarý týraly sheshim qabyldaıdy», - dedi Erlan Daýylbaev.