Oryssha oqıtyn oqýshylar 9-synyptan keıin qazaq tilinen synaq tapsyrady

«Qazaqstan Respýblıkasynda til saıasatyn damytýdyń 2023-2029 jyldarǵa arnalǵan tujyrymdamasy» jobasynda qazaq tilin oqytýdyń jańa júıesi bekitiledi. Bul týraly QR Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligi til saıasaty komıtetiniń tóraǵasy Erbol Tileshov aıtyp berdi, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

«Úkimet osy aıda nemese kelesi aıda bul tujyrymdamany bekitýi múmkin. Oǵan qatysty aqpan aıynan beri birneshe talqylaý ótti. Ásirese qazaq tilin ǵylym tiline aınaldyrý, oqytý júıesin qurý aıtyldy. Oqytý júıesin qurýdy 2006-2007 jyldan bastap kóterip kelemiz. Jańa oqytý júıesi tujyrymdamaǵa enetin bolsa, mekteptiń bastaýysh synybynan bastap, memlekettik qyzmetke deıin qazaq tilin úıretýdiń ortaq júıesi jasalady. Alǵash ret qazaq tili sózderiniń leksıkalyq-grammatıkalyq mınımýmdary jasalady. Búkil álemdik tanymal tilderdiń leksıkalyq-grammatıkalyq mınımýmdary bolady, IELTS, TOEFL synaqtary osy qajetti leksıkaǵa qurylady», - dedi Erbol Tileshov QR Prezıdenti Іs basqarmasynda «Memlekettik til – tatýlyq negizi» atty dóńgelek ústelde.

Jańa oqytý júıesinde ár synypta qansha sóz úıretiletini, onyń qajettilikteri naqty talaptarmen bekitiledi.

«Tájirıbege sáıkes, mektepte bala 1500-2000 sóz úırenýi kerek. Al qazir qazaq tili oqýlyqtarynda shamadan tys 6-7 myń sózge deıin berilip júr. Bul sózderdiń biri oqytylsa, ekinshisi umytylyp jatady. Birinshi synyptyń qazaq tili oqýlyǵynda «iltıpat» degen sóz júr. Orystildi bala iltıpatty 1-synypta emes, 6-7 synypta oqýy kerek shyǵar? Mysaly 8-synypta Shyńǵys Aıtmatovtyń «Kassandra tańbasy» shyǵarmasynan mátin berilgen. Bul groteskili, metaforalyq roman, ózim de ádebıetshi bola tura, bul romandy eki ret oqyp, áreń túsingenmin. Shyǵarmany túsinbegen bala qazaq tilin qalaı úırenedi? Sosyn «Qazybek bıdiń ómiri», «Jer shoqtyǵy – Kókshetaý», «Ańyraqaı shaıqasy» syndy turmysta qoldanylmaıtyn, ádebı tapsyrmalar berilip júr nemese etistiktiń shaqtary sekildi qaptaǵan grammatıka jazylady. Osydan keıin «Qazaq tili – qıyn til», «qazaq tiliniń muǵalimderi nashar», «qazaq tilinde ádisteme joq» degen pikir týyndaıdy. Endi jańa júıe boıynsha til kommýnıkatsııaǵa qurylyp, úıretiledi», - deıdi til mamany.

Sonymen birge, jańa tujyrymdamada 9-synyptan keıin attestatpen qatar memlekettik til bilý deńgeıi boıynsha sertıfıkat berý bastamasy jazylǵan.

«Oqýshylar mektepte qazaq tilin 11 jyl oqıdy. Kolledjge nemese ýnıversıtetke barǵanda mekteptegi til bilimi suralmaıdy, qaıtadan álippeden bastaıdy. Memlekettik qyzmetker – eresek, taǵy da qazaq tili kýrsyna jazylady. Bul tyńdaýshyǵa memleket úshinshi ret aqsha tóleıdi. Memlekettik qyzmette qazaq tili bastaýysh deńgeıde oqytylmaýy kerek, shamamen V2 deńgeıinen bastalýy kerek. Sondyqtan, mektep oqýshylary 9 jáne 11-synyptan keıin attestatpen qatar memlekettik tildi biletini jaıly sertıfıkattalady. Memlekettik qyzmetke kirerde de sertıfıkat alýǵa tıis. Osyndaı til bilý talaptary qoıylady», - dedi Erbol Tileshov.