Ortaǵasyrlyq Saraıshyq qalasynyń ornynda qazba jumystary qaıta jandandy
Uly Jibek joly boıyndaǵy saltanatty shahar - 13-15 ǵasyrlarda osy óńirde bılik qurǵan 7 hannyń máńgilik mekeni.
Qasym hannyń tusynda qazaq handyǵynyń batystaǵy astanasy bolǵan.
Topyraǵyn túrtseń, tarıh bolyp túregeletin kóne qalaǵa qyzyǵýshylyq ótken ǵasyrdyń 40 jyldary bastalǵan edi.
Alaıda, keshendi zertteý jumysy endi qolǵa alyna bastady.
Kelesi ulttyq quryltaıǵa deıin Saraıshyqta ashyq aspan astyndaǵy mýzeı jasaqtalmaq.
Taıaýda arheologtar uzyndyǵy 40 metrden asatyn úlken ǵımarattyń ornyna tap boldy.
Arshylǵan qabyrǵanyń kólemi qazirdiń ózinde 20 sharshy metrden asyp ketken.
Negizgi eki qabyrǵanyń boıynda 7-8 bólme ornalasypty. Mamandar ony muqııat zerdelep, shyqqan jádigerlerdi suryptap jatyr.
Qazir arheologtar Saraıshyqtyń qazaq ordasy men Noǵaıly dáýirindegi qabatyn ǵana qazyp jatyr.
Onyń astynda «altynordalyq», sondaı-aq, sál tereńdese astynda «qypshaq» dáýirine keletin qalanyń orny bar deıdi. Sondyqtan bul arada jumys áli jalǵasady.
Jumsstyń qıyndyǵy, qyzyǵy da sonda, eshqandaı tehnıka qoldanýǵa bolmaıdy eken. Sebebi, qazir kúrek boıy qazǵanda astynan qundy jádigerler shyǵyp jatyr.
- Ártúrli qysh buıymdar tabyldy, súıek buıymdar shyqty. Kerýenshilerdiń qońyraýy tabyldy. Bizder joǵary bette júrmiz. Bul- noǵaıly-qazaq kezeńine tán. Onan tómen qaraı altynordalyq kezeńge túsýimiz kerek. Onyń ózi birneshe qabattan turady, - deıdi arheolog Aıbek Turaruly.
Buǵan deıin Saraıshyqtan 1 myńǵa tarta tarıhı jádiger men «Han molasy» atty qorym ashyldy. Mamandar ony Qasymhanǵa tıesili degendi aıtady.
Endi zerttelgen 99 gektar aýmaqtan «ashyq aspan astyndaǵy mýzeı» jasaqtalmaq.
Sonymen qatar ortaǵasyrlyq Saraıshyqtyń batys qaqpasynyń orny anyqtalyp, qalpyna keltirý jumystary bastaldy.
Týrıster osy qaqpadan enip, tarıhy tereń shaharmen tanysa alady. Aıtqandaı, memleket basshysynyń usynysymen kelesi ulttyq quryltaı osy Saraıshyqta ótetin boldy.
- Endigi úlken jumys sol quryltaıdyń qarsańynda Qasymhanǵa arnalǵan úlken eskertkish ornatý máselesi bolyp otyr. Sonymen birge ol jerden biz el bıleýshileriniń úlken laıyqty alleıasyn ashqymyz keledi, - dep atap ótti «Saraıshyq» memlekettik tarıhı-mádenı mýzeı qoryǵynyń basshysy Ábilseıit Muqtar.
Munyń bári - bolashaqtaǵy jumystar. Búginde bolashaq eskertkishtiń eskızi daıyndalyp, talqylaýǵa jiberildi.
Sondaı-aq, «Han Ordaly-Saraıshyq» keshenin zertteý jáne qalpyna keltirýge arnalǵan bes jyldyq tujyrymdama jasaqtalyp, jumystar bastalyp ketti.