Ortaǵasyrlyq Kúltóbe qalashyǵyn qaıta jańǵyrtý máselesi talqylandy
«Áziret Sultan» memlekettik tarıhı-mádenı qoryq-mýzeıinde «Kúltóbe qalashyǵyndaǵy tarıhı nysandardyń restavratsııasy» ǵylymı jobasynyń oryndalý máselelerine baılanysty jınalys ótti.
«Áziret Sultan» memlekettik tarıhı-mádenı qoryq-mýzeıiniń dırektory N. Ahmetjanov ótkizgen jıynǵa Qazaq mádenıeti ǵylymı zertteý ınstıtýtynyń dırektory A. Hazbýlatov, atalǵan ınstıtýttyń ǵylymı qyzmetkeri M. Shaıgozova, Á.H.Marǵulan atyndaǵy arheologııa ınstıtýtynyń dırektory, tarıh ǵylymdarynyń doktory B.Á.Baıtanaev, Halyqaralyq Ortalyq Azııa zertteýleri ınstıtýtynyń dırektory D.Voıakın, arheolog, ǵalym M. Tuıaqbaev, A.Erjigitova, qoryq-mýzeı dırektorynyń orynbasarlary qatysty.
Basqosý barysynda Kúltóbe qalashyǵyndaǵy tarıhı nysandardy restavratsııalaý boıynsha 2021 jylǵa arnalǵan ǵylymı jospardy pysyqtaý, perspektıvalyq týrıstik marshrýtaryn daıyndaý jáne restavratsııalanǵan nysandardy «Áziret Sultan» memlekettik tarıhı-mádenı qoryq-mýzeıine ótkizý syndy ózekti máseleler talqylandy.
Jıyn aıasynda ortaǵasyrlyq Kúltóbe qalashyǵynyń bolashaq týrıstik baǵyttary týraly, restavratsııalyq jumystardy qajet etetin arheologııalyq zertteýler nátıjesinde ashylǵan jańa obektiler boıynsha mańyzdy sheshimder qabyldandy.
Túrkistan aýmaǵyndaǵy alǵashqy qalalyq qonystardyń biri - 27 gektar jerdi alyp jatqan Kúltóbe qalashyǵyn qaıta qalpyna keltirý maqsatynda Mádenıet jáne sport mınıstrligine qarasty Qazaq ǵylymı - zertteý mádenıet ınstıtýty 2018 jyldan beri arheologııalyq qazba jumystaryn júrgizip jatqany belgili.
Arheologııalyq zertteýlerdiń nátıjesinde qoqan jáne qazaq handyǵy tusyndaǵy úılerdiń oryndary, HVІІ-HІHǵǵ. tán qysh-qumyralar, basqa da túrli qundy jádigerler tabylǵanyn habarlaǵan bolatynbyz.
QR Mádenıet jáne sport mınıstrliginiń bastamasymen 2019–2021 jyldarǵa josparlanǵan arheologııalyq jáne restavratsııalyq joba aıasyndaǵy jumystar kezeń-kezeńimen júzege asýda.
Bıyl «Áziret Sultan» memlekettik tarıhı-mádenı qoryq-mýzeıine qarasty Kúltóbe qalajurtyna keshendi túrde arheologııalyq qazba, konservatsııa jáne restavratsııa, jartylaı qalpyna keltirý jumystary júrgiziledi.
Kúltóbe qalajurtynda áli de ashylmaǵan tarıhı syrlardy zerttep, anyqtaý, ıÝNESKO jáne IKOMOS halyqaralyq saraptamalyq qoǵamdastyǵy usynǵan Kúltóbe qalajurtyndaǵy mańyzdy tarıhı oryndardy saqtaý jáne qalpyna keltirý basty nazarda.
Arheologııalyq parktiń ǵylymı tujyrymdamasyna sáıkes ár túrli áleýmettik baǵyttarǵa arnalǵan – ǵıbadathanalar, úıler, qolóner sheberhanalary jáne ózge de tarıhı arheologııalyq nysandardyń 3D úlgisin jasaý, tarıh, arheologııa, etnografııa, mádenıettaný jáne ónertaný turǵysynan Kúltóbe qalajurtyn zertteýdiń ártúrli aspektilerine arnalǵan monografııa, ǵylymı jınaq, ıllıýstratsııalyq albom jáne birqatar ǵylymı maqala jaryq kóredi.
Aıta keteıik, bizdiń zamanymyzǵa deıingi ІІ ǵasyrdan bastaý alatyn Qazaqstandaǵy alǵashqy sáýlet qurylystary bar Kúltóbe qalashyǵy birqatar derekterde Kúltóbe ıAsy (Ason) dep atalady. Alǵash ret ıAsy ataýy mońǵoldardyń hany Móńke ordasyna Qazaqstannyń ońtústik aımaǵy arqyly sapar shekken armıan patshasy І Getýmnyń joljazbasynda kezdesedi.