Orta júzden shyqqan sultandar men batyrlar týraly kitap jaryq kórdi
«Orta júzden shyqqan sultandar men batyrlar (XVIII ǵasyrdyń ekinshi jartysy)» jınaǵyna qazaqstandyq ǵalymdar zerttegen Orynbor memlekettik arhıvinen jáne Omby oblysynyń Tarıh arhıvinen tabylǵan qujattar engen. Kitap «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasynyń aıasynda jaryq kórdi.
«Qazaq memlekettiliginiń tarıhyna qatysty materıaldardyń basym bóligi Reseıdiń arhıvterinde saqtaýly. Olardyń keıbirine bizdi kirgizbedi. Óıtkeni olardan nebári 3-4 jyl buryn ǵana «qupııa» grıfi alynǵan bolatyn. Reseıdiń arhıvteri halqymyzdyń tarıhy úshin asa mańyzdy derekkózderdi alǵash ret usynyp otyr. Nátıjesinde, buǵan deıin qalyń jurtshylyqqa belgisiz bolyp kelgen tarıhı qujattardy ǵylymı aınalymǵa engize aldyq», - deıdi Sh. Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh jáne etnologııa ınstıtýtynyń dırektory, professor Zııabek Qabyldınov.
Aıta ketsek, «Mádenı mura», «Halyq tarıh tolqynynda» baǵdarlamalary aıasynda osy ispetti birqatar ǵylymı jınaqtar jaryq kórgen bolatyn. Degenmen, Ortalyq, Soltústik jáne Shyǵys Qazaqstannyń XVIII ǵasyrdyń 50-80 jyldaryndaǵy tarıhyna arnalǵan arhıvtik materıaldar jınaǵy joq edi. Jańa kitap 1752 jyldan 1788 jylǵa deıingi qujattardy qamtıdy jáne sonysymen de erekshe qundy.
Qalyń oqyrmanǵa jol tartqan arhıvtik materıaldardyń birshamasy Orta júzdiń sultany, Abylaıhannyń aǵaıyny ári dosy Sultanmámettiń ómiri men qyzmetinen syr shertedi. Budan tys, Sultanmámet jaqyn aralasqan ózge de sultandar men batyrlar týraly da sóz bolady, Abylaıhannyń tulǵasyn asha túsetin derekter keltiriledi.
Jalpy, kitapqa 373 qujat engen, derekkózderdiń kópshiligi alǵash ret jarııalanyp otyr.