Orta mektep muǵalimderi tamyz aıynda jumys berýshilerdiń joǵary suranysyna ıe boldy
Shildemen salystyrǵanda túıindeme sany 20%-ǵa, al bos oryndar týraly habarlandyrý sany 38%-ǵa artty. Jańa oqý jyly qarsańynda Almaty (+130%), Jambyl (+142%) jáne Mańǵystaý (101%) oblystarynda joǵary bilikti mamandardyń, ásirese orta mektep muǵalimderi bos oryndarynyń aıtarlyqtaı ósýi baıqalady.
Tamyz aıynda kásibı mamandar arasynda belsendiliktiń artýy baıqaldy. Máselen, ótken aımen salystyrǵanda bos oryndar sany 135% - ǵa (+16,7 myń birlik), al túıindeme 71% - ǵa (+21,2 myń) artty. Sonymen qatar, bul top arasynda eń kóp suranysqa ıe shet tilderi (+1,8 myń), orys tili men ádebıeti (+1,7 myń), sondaı-aq bastaýysh synyp pen matematıka (+1,2 myń) mamandyqtary boldy.
Sonymen qatar, izdenýshiler arasynda orta mektep, onyń ishinde shet tili (+1,4 myń), bastaýysh synyp (+844), dene shynyqtyrý (+810) jáne qazaq tili (+725) muǵalimderiniń túıindemeleri sanynyń ósýi baıqalady.
«Ótken aıda usynys joǵary bilikti kadrlardyń belgili bir mamandyqtaryna degen suranysty ishinara qanaǵattandyrdy jáne osy salada keıbir mamandardyń tapshylyǵy jáne basqalardyń artyq bolýy qalyptasty. Mysaly, jumys izdep júrgen dene shynyqtyrý jáne sport muǵalimderi talap etilgennen kóp boldy – 1 269 túıindemege 805 bos jumys orny, al 1 180 túıindemege qazaq tili men ádebıeti muǵalimderiniń 788 bos orny ǵana keldi», – dep atap ótti QR Eńbekmıni «Eńbek resýrstaryn damytý ortalyǵy» AQ Basqarýshy dırektory Aleksandra Molchanovskaıa.
EEB-daǵy túıindemeler men bos jumys oryndarynyń sanyn salystyrý belgili bir mamandaný muǵalimderimen qatar naryqta qyzmet kórsetý jáne satý salasyndaǵy qyzmetkerlerdiń tapshylyǵy bar ekenin kórsetti.
Mysaly, tamyz aıynda kúzetshi (399 túıindemege 2 189 bos oryn), satýshy konsýltant (171 túıindemege 1 169 bos oryn), kassır (139 túıindemege 910 bos oryn), aspazdar (500 túıindemege 1 255 bos oryn), sondaı-aq tárbıeshi kómekshisi (271 túıindemege 1024 bos oryn) kóbirek suranysqa ıe boldy.
«Ulttyq halyq sanaǵyn ótkizýdiń bastalýy aıasynda tamyz aıynda saýalnama júrgizý boıynsha suhbat alýshylar eń kóp suranysqa ıe boldy: 2 560 bos orynǵa tek 8 túıindeme usynyldy», – dep atap ótti Aleksandra Molchanovskaıa.
Buǵan qosa, belgili bir mamandyq muǵalimderimen qatar, shilde aıyndaǵydaı, basqa bilikti qyzmetkerlerdiń arasynda zańger, baqtashy, feldsher jáne qarjyger boldy. Biliktiligi joq jumyskerler ishinen eldi mekenderdi abattandyrý jáne kógaldandyrý boıynsha qyzmetkerler az suranysqa ıe boldy, alaıda mektep tazalaýshy arasynda (241 túıindemege 1 013 bos oryn) jáne aýla sypyrýshy arasynda (523 túıindemege 1159 bos oryn) joǵary suranysty atap ótýge bolady.
Jalpy, biliktilik toptary turǵysynan alǵanda, aldaǵy egin jınaýǵa baılanysty aýyl sharýashylyǵy jumystarynyń qyzýyna qaramastan, fermerler men aýyl sharýashylyǵynyń ózge de jumyskerleri arasynda jaldaý 17% - ǵa, sondaı-aq óndiristegi operatorlar arasynda (-1%) qysqardy. Bul rette biliktiligi joq jumys eńbegine degen suranys aldyńǵy aılardaǵydaı barlyq jarııalanǵan bos oryndardyń tórtten bir bóligi, olardyń arasynda bos jumys oryndarynyń, atap aıtqanda, qosalqy jumysshylar úshin (+2,1 myń adam) aıtarlyqtaı ósýi baıqalady. Bul rette bos jumys oryndarynyń sany eń kóp Qyzylorda (+142%), Batys Qazaqstan (+81%) jáne Almaty oblystarynda (+76%) ósti.
Ornalastyrylǵan túıindemelerge keletin bolsaq, olardyń barlyq biliktilik toptaryndaǵy, sondaı-aq bos jumys oryndaryndaǵy sanynyń artýymen qatar, aýyl sharýashylyǵymen aınalysatyndardyń (-24%), ónerkásip jumysshylarynyń (-11%) jáne biliktiligi joq jumysshylardyń (-5%) arasynda jumys izdeýshilerdiń qysqarýy baıqalady. Óńirlik bóliniste izdenýshiler arasynda belsendilik ońtústik óńirlerde – Almaty qalasynda (+48%), Almaty (+40%), Qyzylorda (+46%), Jambyl (+41%) oblystarynda, sondaı-aq Mańǵystaý oblysynda (+44%) óskeni baıqalady.