Orman ómirimniń ajyramas bólshegine aınaldy – Qaırat Begimbetov

ALMATY. QazAqparat – Qazaqstanda qyrkúıek aıynyń eń sońǵy jeksenbisi eńbek kúni dep belgilengen. Bul mereke óz isiniń naǵyz mamany bolǵan eńbek maıtalmandaryn ulyqtaýǵa arnalǵan. Sonymen qatar, eńbek adamynyń qoǵamdaǵy mártebesin arttyrýǵa kópjyldyq eńbek dástúrlerin nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan. Búgingi tańda elimizde eńbek dınastııasy barshylyq. Solardyń biri, ormanshylar áýleti– Begimbetovter. Іle Altaý memlekettik ulttyq tabıǵı parkiniń ormanshysy Qaırat Begimbetov QazAqparat tilshisine eńbekpen órilgen ómirinen syr shertti.

Qaırat Begimbetovtiń aıtýynsha, orman onyń ómiriniń ajyramas bólshegine aınalǵan .

«Meniń ómirimde ormannyń orny erekshe. Ol ómirimniń ajyramas bólshegine aınaldy. Ol maǵan aýadaı qajet. Ákem ormanshy bolǵan. Meniń balalyq shaǵym osy ormanmen tyǵyz baılanysty. Bos ýaqytymnyń barlyǵyn ákemniń janynda ormanda ótkizetinmin. Joǵary oqý ornynda oqyp júrgen kezde jazǵy, qysqy demalysty asyǵa kútetinmin, bar oıym tezirek ormanǵa oralyp, taýǵa shyǵý bolatyn. Keıin, ásker qataryna shaqyryldym. Otan aldyndaǵy boryshymdy ótep elge qaıtyp keldim. 1973 jyly ákemdi bir brakoner atyp, sodan aýyr jaraqat aldy. Ol kezde úlken aǵam ormandaǵy blokbekette jaýapty qyzmetshi boldy. Kishi inim stýdent. Sondyqtan maǵan ormanshy bolyp jumys isteýge týra keldi»,– deıdi Qaırat Begimbetov.

Ormanshylar áýleti úshin toqsanynshy jyldardyń basy qıyn tıdi.

«1994 jyly úlken aǵam jol-kólik apatynan qaza tapty. Týra bir aıdan soń týǵan ápkem ınsýlttan kóz jumdy. Eki balasyn jer qoınaýyna tapsyrǵan ákem, bul qaıǵyny kótere almady. Sol jyldyń qyrkúıeginde ákem de ómirden ozdy. Sóıtip, men ákemmen baýyrymnyń kásibin jalǵastyryp ormanshy boldym. Osy salaǵa 32 jylymdy arnadym»,– deıdi ormanshy.

«Ákem orman alqabynda 57 jyl jumys istedi. Ol orman sharýashylyǵynyń ardageri, Eńbek sińirgen ormanshy. Sonymen qatar, kóptegen marapattardyń ıegeri. Aıta keteıin,bizdiń otbasymyz týraly «Istokı», degen derekti fılm túsirildi. Keıin,osy derekti fılmniń jelisimen kórkem fılm shyqty. Qazir Іle Alataý memlekettik ulttyq tabıǵı parkinde ákemniń atymen atalatyn Abdrahman saıy bar. Bul – ákeme degen qurmet»,– deıdi ol.

Qaırat ormanshylarǵa júktelegen jaýapkershiliktiń zor ekenin de atap ótti.

«Bizdiń mindet– ormandaǵy barlyq dúnıeni saqtaý. Qat-qabat sharýa bir-birimen astasyp, bir-birine ilesip kelip jatady. Qara barqyt topyraqty qaq jaryp shyqqan tıtimdeı kóshet jer betine ózimen birge qyrýar jumysty ala shyǵady. Onyń kútip, baptaý, ýaqytynda sýarý kerek. Jyl saıyn myńdaǵan túp aǵash kósheti otyrǵyzylady. Jyl on eki aı boıy tilsiz jaý – órtten kúzetý, ıen baılyqqa kózi qyzyqqan suǵanaq qoldan qorǵaý ormanshynyń mindeti»,– deıdi ol.

Ormanshynyń aıtýynsha, Іle Alataý tabıǵı parkinde túrli ań qustar meken etedi.

«Bizdiń orman sharýshylyǵynda óte sırek kezdesetin sháýkildek degen qus bar. Onyń denesiniń uzyndyǵy 27 sm. Kishkentaı qus. Qoregin túnde izdeıdi. Erkekteri kóktemde qatty syqyrlaýyq dybys shyǵarady. Kóbine jerde júretin qus. Bir qyzyǵy, olar qanattaryn jaıyp ushpaıdy. Biraq, jyly jaqqa ushatyn qustar qatarynda. Eýropa men Batys Azııada keńinen taralǵan»,– deıdi ormanshy.

Qaırat Begimbetov, qazir ulttyq parkterge erekshe kóńil bóline bastaǵanyn atap ótti.

« Qýanarlyq jáıt, qazir orman sharýashylyqtaryna erekshe kóńil bóline bastady. Barlyq qajetti tehnıkamen qamtamasyz etilýde. Orman alqaptaryn saqtap ony damytý úshin túrli jumystar qolǵa alyndy. Aǵashtardyń sany artyp, zııankestilermen kúres kúsheıdi»,– deıdi keıipkerimiz.

Sóz sońynda, ol barsha qazaqstandyqtardy Eńbek kúnimen quttyqtady.

«Men barlyq sala qyzmetkerlerin búgingi Eńbek merekesimen quttyqtaımyn! Bar ómirlerin súıikti isine arnaǵan qazaqstandyqtardyń jumystaryna jemis, denderine saýlyq tileımin»,– dedi Qaırat Begimbetov.