Onjyldyqtaǵy eń nashar kórsetkish: Jıhaz óndirisi pandemııadan keıin qalypqa kele almady
Bul - sońǵy onjyldyqtaǵy eń nashar kórsetkish. Jıhaz jasaý salasynda pandemııa kezinde (2020 jyl) joǵarydaǵy tómen kórsetkish bolǵan.
Negizgi sebep pandemııa órship turǵanda adamdardyń jıhaz alatyn murshasy bolmady. Tek byltyr ǵana jıhaz fabrıkalary men dúkender úzilissiz jumys isteı aldy.
Nátıjesinde kóptegen taýar pozıtsııasy boıynsha suranystyń ósýi baıqaldy. Biraq bıznes ımportqa qarsy tura almady.
Jalpy atalǵan sektorda óndiristiń tómendeýi buǵan deıin 2012 jyly (8,7%) jáne 2015 jyly (2,6%) baıqaldy. Degenmen sońǵy onjyldyq ishinde byltyrǵydaı quldyraý bolmady.
Otandyq jıhazshylardyń ótken jyly eń kóp mólsherde (1 mln danadan astam) jasaǵan basty ónimderi - oryndyqtar, kreslolar jáne metall jaqtaýda otyrýǵa arnalǵan basqa da jıhazdar.
Ótken jyly osy sanattaǵy óndiris kólemi 2,7% ósý baıqaldy. Sonymen qatar as úıge arnalǵan (+ 11,8%), ashana men qonaq bólmege arnalǵan jıhazdar jıyntyǵy (+15,8%) shyǵaryla bastady. Biraq bıznes segmenti boıynsha jaǵdaı nashar boldy.
Ótken jyldyń qańtar-jeltoqsan aılarynda qazaqstandyq jıhaz kompanııalary aǵashtan jasalatyn keńse jıhazy óndirisin 38,8% joǵaltty.
Jatyn bólmege arnalǵan aǵash jıhazdy shyǵarý kórsetkishi de (kereýetter men shkaftardan basqa) shamamen úshten birge tómendedi.
Sońǵy úsh jylda jıhazdardy quny ósti. Jaǵdaı ınflıatsııaǵa baılanysty.
Ótken jyly jıhaz jasaýshylar 2021 jylmen salystyrǵanda 8,4% artyq óndirdi.
Qarjy jaǵyna kelsek, bir jyl buryn ketken shyǵyn 59,7 mlrd teńge bolsa, byltyr 64,7 mlrd teńgeni qurady. Bul - atalǵan sala úshin statıstıka jaǵynan alǵanda rekord.
Inflıatsııa ósýin eskere otyryp, byltyrǵy jyl otandyq jıhaz jasaýshylar úshin sátti jyl boldy deýge bolmaıdy.
Byltyr jyl basynda elimizdiń jıhaz ónerkásibinde 1516 zańdy tulǵa tirkelgen. Bıyl qańtar atalǵan kórsetkish 8% tómen. Jıhaz salasy 114 kompanııaǵa kemidi nemese 1402 kásiporynǵa qysqardy.
Esesine elimizde sońǵy jyldary jıhaz baǵasynyń ósýi antırekord ortanyp otyr. Ótken jyldyń tórtinshi toqsanynda 2021 jylmen salystyrǵanda Qazaqstanda jıhaz ben turmystyq zattar 6,1% qymbattady. Degenmen jıhazdardy ústeme baǵamen satý óndiris shyǵyndaryn óteýge kómektespedi.
«Qazindustry» qazaqstandyq ındýstrııa jáne eksport ortalyǵy aktsıonerlik qoǵamynyń derekterine sáıkes, jıhaz óndirisi ótken jyly qańtar–qarasha aılarynda 458 mln AQSh dollaryn qurady. Onyń negizgi úlesi ımportqa (74,2%) tıesili.
Otandyq jıhaz jasaýshylar qazaqstandyqtar satyp alǵan ónimderdiń tórtten bir bóligin ǵana qamtamasyz etti (25,8%). Ótken jyldyń qorytyndysy boıynsha «Made in Kazakhstan» jıhazdarynyń úlesi úı naryǵynda qysqarǵan.
Syrtqy saýda statıstıkasy ótken jyly ımporttyń 3% tómendegenin kórseti otyr. Byltyr elge 390,8 mln dollar somasyna 132,1 myń tonna jıhaz ákelindi.
Import qurylymynda keıbir ózgerister boldy. Qazaqstan úshin basty jıhaz jetkizýshi Reseı óz pozıtsııasyn aıtarlyqtaı álsiretip, jetkizý kólemin 28,4% qysqartty.
Onyń ornyn otandyq jıhaz óndirýshiler emes, Belarýs jáne Qytaı jetkizýshiler basty. Bul elder óz ımportyn tıisinshe 88,9% jáne 62% arttyrdy.
Ótken jyldyń 11 aıynyń qorytyndysy boıynsha qazaqstandyq óndirýshiler úshin ashanalar men qonaq bólmege arnalǵan aǵash jıhaz (ishki suranysty 89,3% japty), sondaı-aq otyrýǵa arnalǵan ózge de túrli jıhaz (ımport 97,9%) shyǵarý pozıtsııalary boıynsha eń nashar kórsetkish boldy.
Otandyq óndirýshilerdiń jaǵdaıy aǵash keńse jıhazynyń segmentinde ǵana jaqsy (77,8% ımport).
Qazaqstanda jıhaz eksporty sonshalyqty az, ol kóptegen taýarlyq pozıtsııalar boıynsha qolda bar resýrstardyń 1% jetpeıdi.
Foto: istockphoto.com