Ónerkásip mınıstri elimizde iske qosylatyn iri jobalardy atady

<p>Tústi metallýrgııada iri mys balqytý zaýytyn salý josparlanǵan. Bul týraly Senattyń jalpy otyrysynda 15 iri serpindi jobany iske asyrý taqyrybyn talqylaý kezinde Ónerkásip jáne qurylys mınıstri Qanat Sharlapaev málim etti, dep habarlaıdy <a href="https://kaz.inform.kz/" target="_blank" rel="noopener">Kazinform. &nbsp;</a></p>

«Biz óńdeý ónerkásibine taldaý jasadyq, salalar boıynsha básekelestik artyqshylyqtardy jáne ónerkásipti odan ári damytýdyń áleýetti baǵyttaryn aıqyndadyq. 2022 jyldyń qorytyndysy boıynsha elge 47,2 mlrd AQSh dollar kóleminde ónimder ımporttaldy. Importtyń jalpy kóleminiń jartysyna jýyǵy mashına jasaý salasyna tıesili – 20,1 mlrd AQSh dollary (kompıýterler, elektrondy jáne optıkalyq ónimder, mashınalar men jabdyqtar, avtokólik, tirkemeler, elektr jabdyqtary). Odan ári hımııa ónerkásibi (4,5 mlrd dollar), tamaq ónerkásibi (3,8 mlrd dollar), qara metallýrgııa (2,8 mlrd dollar) qamtylǵan. Bul faktiler óńdeýshi ónerkásipti damytý úshin birinshi kezekte ishki naryqtyń sheteldik taýarlarǵa suranysyn qysqartý men eksportty ulǵaıtý baǵytynda áleýettiń bar ekendigin aıǵaqtaıdy. Taldaý negizinde biz ınvestıtsııalyq, onyń ishinde óńdeý ónerkásibi salalaryndaǵy jobalar tizimin qalyptastyrdyq. Olardyń bir bóligi iske asyrýdyń belsendi kezeńinde, bir bóligi daıyndyq kezeńinde», - dedi Q.Sharlapaev.

Onyń aıtýynsha, iri ınvestıtsııalyq jobalardy pýlǵa quramyna qosý úshin mınıstrlik metaldardy tereń óńdeý, aýyr mashına jasaý, avtokomponentter men tyńaıtqyshtar óndirý boıynsha aldyn ala 20-ǵa jýyq jobany usyndy. Máselen, qara metallýrgııada ınvestıtsııa kólemi 920 mlrd teńgege ($1,9 mlrd, «SSGPO» AQ) ystyq brıkettelgen temir óndirý jobasy usynyldy. Óndiristi iske qosý temir keni shıkizatyn qaıta óńdeýdi tereńdetedi jáne otandyq bolat zaýyttaryn qajet shıkizatpen qamtamasyz etedi. Kelesi joba - arnaıy maqsattaǵy bolat óndiretin elektrometallýrgııalyq zaýyt (ınvestıtsııa kólemi - $262 mln, Kazahstal). Daıyn ónimniń (qýaty 1,2 mln tonna, jumys oryndary 1 045 adam) shamamen 80% (270 mlrd teńge) ishki naryqqa, atap aıtqanda temirjol mashına jasaý jáne onyń quramdas bólikteri (lokomotıvter, vagondar men komponentter) úshin jetkizý josparlanyp otyr.

Tústi metallýrgııada ınvestıtsııa kólemi shamamen 600 mlrd teńgeni quraıtyn mys balqytý zaýytyn (KAZ Minerals/ NFC) iske qosý josparlanǵan. Katodty mys jobasyn iske asyrý nátıjesinde Qazaqstan álemniń bes iri óndirýshisiniń (Qytaı, Japonııa, Chılı jáne Reseı Federatsııasynan keıin) qataryna kiredi.

Temirjol salasynda mashına jasaýda Stadler Rail AG (Shveıtsarııa) kompanııasymen birlesip jolaýshylar vagondaryn shyǵarý jónindegi joba iske asyrylmaq. Joba 100 paıyzǵa ımportty almastyrady.

«Elimizde basqa da jobalardy (kómir hımııasy, metall óńdeý, alıýmınııdi qaıta óńdeý jáne t.b.) iske asyrý qajet ekenin eskere otyryp, bul tizim tolyqtyryla túsedi. Taldaýǵa sáıkes, biz ınvestorlardy tartý úshin Syrtqy ister mınıstrligimen birlesip áleýetti jobalardy pysyqtap jatyrmyz. Bul jobalar kapıtaldy qajet etedi jáne joǵary tehnologııalyq sanatqa jatady», - dedi mınıstr.

Eske salsaq, jaqynda senator Súıindik Aldashev elimizdegi óńdeý ónerkásibiniń problemalaryn kóterdi. 

«Jobalardy josparlaý jáne iske asyrý barysynda joǵaryda atalǵan bazalyq, iske asyrý jáne marketıngtik problemalar qalaı eńseriledi? Senatorlarda Úkimet 15 serpindi jobany júzege asyrýǵa daıyn ba degen suraq bar», - dedi senator.