Óńdeýshi sektordaǵy ımporttyq shıkizat 50 paıyzdan asty - Senat tóraǵasy
«Aldymyzda 2029 jylǵa qaraı ulttyq ekonomıkanyń kólemin eki esege ulǵaıtyp, 450 mıllıard dollarǵa jetkizý mindeti tur. Ol úshin eldiń jalpy ishki ónimi jyl saıyn 6 paıyzdan kem emes deńgeıde ósýi kerek. Osy baǵytta qýatty ónerkásipti qalyptastyrý, jumys istep turǵan kásiporyndardy barynsha júkteý jáne jańalaryn ashýdy qamtamasyz etý qajet. Jalpy, óńdeý ónerkásibi turaqty ósý qarqynyn kórsete otyryp, ulttyq ekonomıkanyń flagmanyna aınalýy tıis. Keıingi bes jylda JІÓ-degi óńdeý ónerkásibiniń úlesi 11,4 paıyzdan 12 paıyzǵa deıin ósip, taý-ken sektoryna jaqyndady. 2018-2023 jyldar aralyǵynda óńdeý ónerkásibindegi óndiris kólemi eki eseden astam ósip, 22 trıllıon teńgeni qurady», - dedi M. Áshimbaev Senatta ótip jatqan óńdeý ónerkásibin damytý taqyrybyndaǵy Parlamenttik tyńdaýda.
Onyń aıtýynsha, strategııalyq maqsattarǵa jetý úshin osy saladaǵy qarqyndy kúsheıtý kerek. Bul rette, jalpy kórsetkishterdi ulǵaıtyp qana qoımaı, osy salanyń sapaly damýyn qamtamasyz etýge umtylý qajet.
«Qazir óńdeý ónerkásibiniń 40 paıyzǵa jýyǵy metallýrgııaǵa tıesili. Bul negizinen tómen deńgeıde óńdelgen ónimder, ıaǵnı ónerkásiptik shıkizat deńgeıinde. Osyndaı kórinisti shıkizattyq emes eksport qurylymynda da kórip otyrmyz. Ekonomıkalyq kúrdelilik ındeksinde Qazaqstan álemdegi 130 eldiń ishinde 88-orynda. Bul rette, Qazaqstannan óńdelgen taýarlar eksporty 2023 jyly 6 paıyzǵa jýyq, al bıylǵy birinshi toqsanda 6,5 paıyzǵa, onyń ishinde ýran - 24 paıyzdan astam, ferroqorytpalar boıynsha 15,5 paıyzǵa tómendedi. Óńdeý ónerkásibinde jumys istep turǵan zańdy tulǵalardyń sany 10 jyl ishinde eki ese ósti. Onyń 96 paıyzy shaǵyn bızneske, 2,5 paıyzy orta bızneske, 1 paıyzǵa jýyǵy iri bızneske tıesili. Janama túrde bul kompanııalardyń jasandy túrde bólshektenýin jáne bıznestiń ósýi men irilenýi úshin yntalandyrýdyń jetkiliksizdigin kórsetýi múmkin», - dedi Senat tóraǵasy.
Sonymen qatar, sala ımportqa táýeldi bolyp otyr. Bul óz kezeginde tehnologııalyq ónimderge de, shıkizatqa da qatysty. Byltyr óńdeýshi sektordaǵy ımporttyq shıkizat pen bólshekterdiń úlesi 50 paıyzdan astam boldy. Osy jaǵdaı elimizdi jahandyq konıýnktýra aldynda osal etedi.
«Kadr máselesi de ózekti. Qazirgi kezde óńdeý ónerkásibinde 613 myńǵa jýyq adam nemese jalpy jumyspen qamtylǵandardyń 6,7 paıyzy jumys istep jatyr. Sonymen qatar, keıingi 10 jylda salada jumys isteıtinder sany nebári 10 paıyzǵa ósken. Atap aıtqanda, biraz baǵytta bilikti mamandar tapshy», - dedi Máýlen Áshimbaev.
Senat spıkeri el ekonomıkasy áli de bolsa taý-ken jáne munaı salasyna, shıkizat baǵasyna jáne tómen deńgeıde óńdelgen taýarlar eksportyna táýeldi bolyp otyrǵanyn aıtty.
«Osyǵan baılanysty Memleket basshysy aldaǵy aýqymdy mindetterdi belgilep berdi. Sony eskerip, ekonomıkanyń óńdeýshi sektoryn damytýǵa arnalǵan tyń jáne tıimdi sheshimder qajet dep esepteımiz. Bul baǵytta senatorlar óz tarapynan zańnamalyq turǵydan tıisti qoldaý kórsetip, belsendi jumys isteýge daıyn», - dedi ol.