Omıkron órshidi, eldegi ahýal kúrdeli
Birden aıtaıyq, koronavırýstyń «Omıkron» shtamymen aýyrý kóp jaǵdaıda jeńil jáne sımptomsyz túrde ótedi. Taralýy basqa shtamdarǵa qaraǵanda birneshe ese joǵary. Koronavırýstyń juǵýy 14 kúnniń ishinde bilinse, «Omıkron» nebári eki kúnniń ishinde adam aǵzasynda syr beredi. Demek, tez juǵady degen sóz. Aýrýdyń alǵashqy belgileri tumaý men jedel respıratorlyq aýrýlardaǵy sııaqty sýyq tıgendeı kórinedi. ıAǵnı, dene qyzýy kóterilip, álsizdik, bas aýrýy, jótel bolady. Biraq, jeńil ótedi eken dep óz betinshe emdelýge bolmaıdy. Aýrý belgileri baıqalǵan sátten-aq dárigerge kórinip, bilikti mamannyń aqyl-keńesine qulaq asqan jón.
Joǵaryda aıtqanymyzdaı, bul shtamm óte jyldam taralady. Oǵan dálel - qańtar aıynyń basynda ǵana elimizdiń eki qalasynda anyqtalǵan «Omıkronnyń» búginde elimizdiń búkil aýmaǵyna taralýy. Qazirgi ýaqytta Túrkistan oblysynnan basqa barlyq oblys «qyzyl» aımaqqa ótken. Sondyqtan da búgin Úkimet otyrysynda dúnıejúzin dúrbeleńge salyp, elimizdiń epıdemıologııalyq ahýalyn ýshyqtyra túsken «Omıkron» shtammyna qatysty máseleler qaraldy. Osy másele boıynsha negizgi baıandama jasaǵan QR Densaýlyq saqtaý mınıstri Ajar Ǵınııattyń atap ótýinshe, ásirese Almaty men elordada jáne Qaraǵandy oblysynda epıdemıologııalyq ahýal ýshyǵyp tur. Máselen, Nur-Sultan qalasynda aýrý 32 ese ósken. Tek ótken táýliktiń ózinde koronavırýstyń zerthanada rastalǵan 4 639 jaǵdaıy tirkelgen. Munyń ústine elordada vaktsınatsııalaý men revaktsınatsııalaý qarqyny da mardymsyz bolyp otyr. Al vaktsınatsııa aýrýdyń aldyn alýdyń birden-biri joly ekendigi anyq. Almaty qalasynda aýrý 8 esege, al Qaraǵandy oblysynda 9 esege artqan. Jalpy, sońǵy aıda koronavırýs ınfektsııasymen aýyrý respýblıka boıynsha 19,6 ese, reprodýktıvtik san 2,1 ese ósken. Áıteýir, aýrý kóbeıse de sońǵy aıda ólim-jitim azdyǵy kóńilge demeý. Biraq, kovıdtik statsıonarlarda em alatyn patsıentterdiń sany 2,2 esege, ambýlatorııalyq deńgeıde aýrýlardyń sany 5 esege arta túsken.
Búgingi jaǵdaı boıynsha aýrýlardyń 80 paıyzy, ıaǵnı 78 629 naýqas ambýlatorııalyq em alýda. Sońǵy aptada anyqtalǵan jaǵdaılardyń ishinde aýrýhanaǵa jatqyzylǵan adamdardyń úles salmaǵy 19,5 paıyzdy quraıdy. Statsıonarǵa aýrýdyń ortasha jáne aýyr dárejesimen aýyratyn patsıentter túsýde. Bul rette, emdeýge jatqyzylǵan adamdardyń ishinde aýyr jáne óte aýyr patsıentterdiń úlesi 5 paıyzǵa teń», - dedi mınıstr.
Ajar Ǵınııattyń aıtýynsha, ambýlatorııalyq naýqastardyń sanynyń ósýin eskere otyryp, Densaýlyq saqtaý mınıstrligi óńirlerdiń jergilikti atqarýshy organdarymen birge medıtsınalyq-sanıtarııalyq alǵashqy kómek deńgeıinde ýaqtyly medıtsınalyq kómekti nyǵaıtý jáne uıymdastyrý boıynsha is-sharalar qabyldady. Atap aıtqanda, búginde el turǵyndaryna 3 054 mobıldi dárigerlik brıgada qyzmet kórsetýde. Qajet bolǵan jaǵdaıda taǵy 1 622 brıgada shyǵarýǵa múmkindik bar. KVI-men aýyratyn naýqastardy ambýlatorııalyq emdeýge ýchaskelik medıtsına qyzmetkerleri keńinen jumyldyrylǵan. Jalpy, qazirgi ýaqytta KVI kezinde medıtsınalyq kómek kórsetýge barlyǵy 40 myńǵa jýyq medıtsına qyzmetkeri tartylǵan.
«Medıtsınalyq-sanıtarııalyq alǵashqy kómek uıymdary qyzmetkerleriniń jumysyn yntalandyrý maqsatynda mobıldi brıgadalardyń qaıta shyǵýyn, Mindetti áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý arqyly úıdegi statsıonarlardy keńeıtý jáne belsendi ashýǵa qosymsha aqy tóleý sharalar qabyldandy. Sondaı-aq, ýchaskelik medıtsına qyzmetkerlerine KVI aýrýlaryn úıde emdegen úshin 3 bazalyq laýazymdyq jalaqy mólsherinde qosymsha aqy kózdelgen», - dedi ol.
Mınıstrlik dárilik zattar men medıtsınalyq buıymdardyń qorlaryn qurý boıynsha da sharalardy basty nazarda ustap otyr. Atap aıtqanda, biryńǵaı dıstrıbıýtordyń qoımalarynda 60 myń patsıent úshin dárilik zattyń 38 ataýy boıynsha 2 aılyq tolyqtyrylatyn qory jasaqtaldy. Medıtsınalyq uıymdarda 7 mlrd teńgege dárilik zattyń 91 ataýy boıynsha 1 aılyq qor qamtamasyz etildi. Ambýlatorııalyq deńgeıde koronavırýs ınfektsııasymen aýyratyn patsıentterge 5 dárilik preparat qoljetimdi. Biryńǵaı dıstrıbıýtordyń qoımalarynda bólshek saýda jelisiniń ınterventsııasy úshin qajet bolǵan jaǵdaıda jalpy somasy 1,8 mlrd teńgege 26 dárilik zat boıynsha 2 aılyq qor jasalǵan. Óńirlerde asa qajet bolǵan jaǵdaıda dárihanalar arqyly satý úshin 10 mln maska, onyń ishinde balalarǵa arnalǵan 500 myń maska satyp alynǵan.200 myń jeke qorǵanysh quralynyń, 10 mln bir ret qoldanylatyn qolǵaptyń qory qurylǵan.
Joǵaryda atap ótkendeı, koronavırýstan qorǵanýdyń birden-bir joly – vaktsına alý. Alaıda, elimizde vaktsınatsııalaý jáne revaktsınatsııalaý da qarqyny tómen. 17 óńirdiń tek úsheýinde de ǵana, atap aıtqanda ShQO, Jambyl, Túrkistan oblystarynda ekpe alýǵa tıisti turǵyndar 100 paıyz vaktsınatsııamen qamtylǵan. Al Shymkent, Almaty qalalarynda, Qyzylorda, Soltústik Qazaqstan jáne Almaty oblystarynda bul kórsetkish 75 paıyzdan tómen bolsa, jeti óńirde vaktsınatsııamen qamtý 60-tan 72 paıyzǵa deıin. Mańǵystaý jáne Qostanaı oblystarynda vaktsınatsııamen qamtý deńgeıi 60 paıyzdan da tómen bolyp tur.
«Respýblıka boıynsha revaktsınatsııalaýǵa jatatyn halyqty qamtý 26,8 paıyzdy quraıdy. 800 myńnan astam adam egildi Atyraý, Túrkistan oblystarynda jáne Nur-Sultan qalasynda qamtylý deńgeıi eń tómen, 13-ten 17 paıyzǵa deıin.Barlyq óńirlerde vaktsınatsııa men revaktsınatsııa qarqynyn arttyrý qajet. Bul búgingi kúni aýrýhanaǵa túsýdiń, koronavırýs ınfektsııasynan bolatyn aýyr aǵym men ólimniń aldyn alýdyń jalǵyz tásili», - dedi Ajar Ǵınııat.
Eskererligi, qazirgi ýaqytta halyqtyń barlyq toptaryn revaktsınatsııalaý vaktsınanyń Sınofarm jáne Kazvak degen eki túrimen júrgiziledi. Al 60 jastan asqan adamdar, júkti áıelder men medıtsına qyzmetkerleri úshin «Faızer» Komırnatı vaktsınasy qoldanylady. Mınıstrlik revaktsınatsııalaý úshin Kazvak, Sınofarm jáne Komırnatı vaktsınalaryn qosymsha satyp alýdy josparlap otyr. Sondaı-aq qańtar aıynyń sońyna deıin Spýtnık Laıt vaktsınasynyń 150 myń dozasy jetkizbek.