Oljas Bektenov Shanhaıda ótken VII Qytaı halyqaralyq ımport kórmesiniń ashylýyna qatysty
Jyl saıynǵy kópsalaly is-sharanyń maqsaty – halyqaralyq deńgeıde ekonomıkalyq ıntegratsııany nyǵaıtý. Kórmege qatysý sheteldik áriptestermen saýda-ekonomıkalyq baılanystardy keńeıtýge jáne ulttyq ónimdi halyqaralyq naryqqa shyǵarýǵa jańa múmkindikter týǵyzady.
Halyqaralyq kórmeniń saltanatty ashylý rásimine Qytaı Halyq Respýblıkasy Memlekettik keńsesi Premeri Lı Tsıan, Malaızııa Premer-mınıstri Anvar Ibragım, Ózbekstan Premer-mınıstri Abdýlla Arıpov, Mońǵolııa Premer-mınıstri Lývsannamsraın Oıýýn-Erdene, Serbııa Premer-mınıstri Mılosh Výchevıch qatysty.
Ótken jyldyń qorytyndysy boıynsha Qytaıdyń Ortalyq Azııa elderimen taýar aınalymynyń jartysynan astamy Qazaqstanǵa tıesili bolyp otyr.
Premer-mınıstr Oljas Bektenov óz sózinde memleketter arasyndaǵy kedergisiz saýda-sattyq, elektrondy kommertsııa, kólik pen logıstıkany damytý, ozyq JI tehnologııalaryn engizýde ózara is-qımyldy nyǵaıtýdyń mańyzdylyǵyn atap ótti.
«Jibek joly elektrondy kommertsııasy» pılottyq aımaǵyn qurýdaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtý perspektıvaly bolyp sanalady. Qazaqstandyq pavılondar Alibaba jáne JD. com iri saýda platformalarynda tabysty jumys istep tur, Douyin alańynda pavılon ashý, Qazaqstanda tsıfrlyq saýda arnalary arqyly logıstıkany jeńildetý úshin bond qoımalary men keshendi qoıma ınfraqurylymyn salý boıynsha jumystar júrgizilýde. Qazaqstan Qytaıdan Eýropaǵa jer ústi tasymalynyń 80%-dan astamyn qamtıdy. «Batys Eýropa – Batys Qytaı» halyqaralyq tranzıttik avtodálizi, Lıanıýngan portyndaǵy logıstıkalyq ortalyq, Sıan qurǵaq portyndaǵy júk termınaly, Qytaımen shekaradaǵy úshinshi temirjol ótkizý pýnkti jáne basqa da iri ınfraqurylymdyq jobalar transqurlyqtyq ekonomıkalyq dálizder júıesin jetildirýge, taýar aınalymyn ulǵaıtýǵa jáne eki el halqynyń ál-aýqatyn arttyrýǵa baǵyttalǵan. Qazaqstan tsıfrlandyrý salasynda elektrondyq úkimettiń damý ındeksi boıynsha 24-shi oryndy, onlaın qyzmetter boıynsha 10-shy oryndy, sondaı-aq Dúnıejúzilik banktiń reıtıngine sáıkes memlekettik tehnologııalardyń jetilý ındeksinde 6-shy oryndy alady. Jasandy ıntellektini qoldaný máseleleri boıynsha tájirıbe almasý ekonomıkalyq progrestiń qozǵaýshy kúshi bola alady, dep atap ótti Oljas Bektenov.
QHR Memlekettik keńesiniń Premeri Lı Tsıan jáne halyqaralyq kórmege qatysýshy elder delegatsııalarynyń basshylary tsıfrlandyrý taqyrybyna baǵyttalǵan Qazaqstannyń «Jańa dáýir, ortaq bolashaq» ulttyq pavılonynda usynylǵan ónimdermen tanysty. Saýda jáne ıntegratsııa mınıstri Arman Shakqalıev, «Ulttyq aqparattyq tehnologııalar» AQ, Kazakh Invest, AHQO, QazTrade, Kaspi Bank ókilderi elimizdegi tabysty jobalardy, onyń ishinde elektrondyq jáne qarjylyq qyzmetterdi, transshekaralyq saýdany damytý, ınvestıtsııalar tartý boıynsha jetistikterin tanystyrdy. Sonymen qatar qazaqstandyq ázirleýshilerdiń startaptary kórsetildi, mysaly: Squares – álemniń kez kelgen núktesinde ornalasqan jerdi jyldam tabýǵa jáne brondaýǵa múmkindik beretin servıs; Alaqan AI – alaqan tamyrlarynyń sýreti boıynsha jeke tulǵany bıometrııalyq sáıkestendirý salasyndaǵy jańa sheshim; Cerebra AI – ınsýltti anyqtaý úshin jasandy ıntellekt negizinde dıagnostıkalyq baǵdarlamany ázirleý jáne basqalary bar.
Qazaqstannyń kommertsııalyq pavılonynda bıylǵy jańalyq otandyq ónimdi onlaın satý boldy. 260 m2 alańda qazaqstandyq óndirýshilerdiń 50-ge jýyq taýarynyń – olar et, sút, maı, astyq ónimderi, kondıterlik ónimder, shyryndar men sýsyndar, bal, toqyma jáne basqa da ónimder kórmesi uıymdastyryldy. TikTok platformasy arqyly strımıng iske qosyldy, bul stendke kelýshilerge ǵana emes, sonymen qatar búkil álemdegi kórermenderge ónimderdiń assortımentimen tanysýǵa jáne olardy naqty ýaqyt rejıminde satyp alýǵa múmkindik beredi. Kórmeniń alǵashqy saǵattarynda ǵana onlaın rejıminde $22 myńǵa jýyq somaǵa qazaqstandyq taýar satyldy. Sondaı-aq pavılon bıyl 2 esege ulǵaıtyldy, kórmege qatysýshylardyń 80%-dan astamy – ShOB ókilderi. Jyl saıyn halyqaralyq kórmege 300 myńnan astam qytaılyq kásibı satyp alýshylar qatysady, bul QHR-ǵa eksportty ulǵaıtýǵa jaǵdaı jasaıdy.
Osyǵan deıin Qazaqstan men Qytaıdyń 2,5 mlrd dollarǵa kelisim jasaǵany týraly jazdyq.