Oljas Bektenov pen QHR Memlekettik keńesi premeri yntymaqtastyqty damytý máselelerin talqylady

<p>Qazaqstan Premer-mınıstri Oljas Bektenov Qytaı Halyq Respýblıkasy Memlekettik keńesiniń Premeri Lı Tsıanmen eki memleket basshylary deńgeıinde qoıylǵan mindetter aıasynda saýda-ekonomıkalyq qarym-qatynastardy damytý máselelerin talqylady. Saýda-sattyq, ınvestıtsııa, kólik jáne logıstıka, aýyl sharýashylyǵy, energetıka, týrızm salalaryndaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtý, sondaı-aq mádenı-gýmanıtarlyq baılanystardy keńeıtý sharalary talqylandy.</p>

Taraptar Qazaqstan men QHR arasyndaǵy keń aýqymdy máseleler boıynsha yntymaqtastyqtyń damý qarqynyna oń baǵa berdi. Bıylǵy qańtar-qyrkúıek aılarynda ekijaqty saýda kólemi $33 mlrd-ty qurady.

«Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev bizdiń iri saýda áriptesimiz Qytaımen yntymaqtastyqty damytýǵa erekshe kóńil bóledi. QHR Tóraǵasy Sı Tszınpınniń Qazaqstanǵa memlekettik sapary "altyn 30 jyldyqtyń" kezekti kezeńine Qazaqstan-Qytaı yntymaqtastyǵyna qosymsha serpin berdi. Joǵary deńgeıde qoıylǵan mindetke sáıkes, biz jaqyn arada ózara taýar aınalymyn arttyrýǵa nıettimiz. Qazaqstan Úkimeti ózara is-qımyldyń barlyq spektri boıynsha Qytaımen tolyq formatty jáne ózara tıimdi yntymaqtastyqty damytýǵa daıyn», — dep atap ótti Oljas Bektenov.

Úkimet basshysy Qazaqstan saýda aınalymy aýqymyn arttyrýǵa jáne qurylymyn, onyń ishinde qosylǵan quny bar ónim esebinen ońtaılandyrýǵa daıyn ekenin atap ótti. Másele quny $1,6 mlrd-ty quraıtyn 180 ónim túri týraly bolyp otyr. Negizinen, metallýrgııa, munaı-hımııa, tamaq ónerkásibi, mashına jasaý jáne qurylys salalarynyń buıymdaryn jetkizý kólemin arttyrýǵa múmkindik bar.

Qazaqstan-Qytaı qarym-qatynasynyń mańyzdy quramdas bóligi – aýyl sharýashylyǵy salasyndaǵy yntymaqtastyq. Bıylǵy 9 aıdyń qorytyndysy boıynsha AÓK salasyndaǵy ózara saýda aınalymy 5,8%-ǵa artty, bul qytaı azamattary tarapynan qazaqstandyq organıkalyq jáne ekologııalyq taza aýyl sharýashylyǵy ónimderine degen suranysyn kórsetedi. Osyǵan baılanysty qazaqstandyq astyq, ósimdik jáne mal sharýashylyǵy ónimderi eksportyn keńeıtip qana qoımaı, sonymen qatar jemdik bıdaı jáne arpa uny, bıdaı kebegi, bıdaı, maıly daqyl jáne basqa da daqyldar óndiretin jańa qazaqstandyq kásiporyndardy qytaı naryǵyna shyǵarý úshin akkredıtteý múmkindigi talqylandy. Sondaı-aq temirjol vagondarynyń barlyq túrimen tasymaldanatyn júkterdi qabyldaý kólemin arttyrýdyń mańyzdylyǵy atap ótildi.

Qazaqstan Premer-mınıstri men QHR Memlekettik keńesiniń Premeri kólik-logıstıka salasyndaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtý máselelerin talqylady. Búgingi tańda Qytaıdan Eýropaǵa jerústi tasymalynyń 80%-dan astamy Qazaqstan arqyly júzege asyrylady. Osy turǵyda Qazaqstan «Bir beldeý, bir jol» bastamasyn iske asyrý sheńberinde ózara is-qımyldy tereńdetýge múddeli. Oljas Bektenov jahandyq mańyzy bar joba Qazaqstan aýmaǵy arqyly ótetin Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵytymenn birlesip, «Soltústik – Ońtústik» jáne «Shyǵys – Batys» dálizderiniń áleýetin ashýǵa qabiletti ekenin atap ótti. Bıylǵy 9 aı ishinde ortasha dáliz boıynsha tasymaldaý kólemi ótken jyldyń kórsetkishterinen 23%-ǵa asyp, 3,4 mln tonnany qurady. 2030 jylǵa qaraı júk tasymaldaý kólemin jylyna 10 mln tonnaǵa deıin arttyrý josparlanyp otyr.

Konteıner tasymaly salasynda Sıanda qazaqstandyq logıstıka ortalyǵynyń ashylýy nátıjesinde «Qytaı – Eýropa – Qytaı» baǵyty boıynsha tranzıttik júk tasymaly 24 esege ósip, 24 myń JFB-ge jetti. Bıylǵy qazan aıynda «Lıanıýngan porty» kompanııasymen kooperatsııada Aqtaý portynda konteınerlik hab qurylysy bastaldy. Joba Aqtaý portynyń konteınerlerdi aýystyryp tıeý qýatyn jylyna 300 myń JFB-ge deıin arttyrýǵa múmkindik beredi. Sondaı-aq avtomobıl kóligimen júk tasymaldaý kólemin 60%-ǵa ulǵaıtý aıasynda kedendik protsesterdi jedeldetý máseleleri talqylandy. Qazirgi ýaqytta Almaty oblysy men Shyǵys Qazaqstan oblysynda jańa ótkizý pýnktterin ashý jumystary júrgizilip jatyr.

Óz kezeginde QHR Memlekettik keńesiniń Premeri Lı Tsıan Qytaıdyń qazaq-qytaı strategııalyq áriptestigin tereńdetý boıynsha eki eldiń kóshbasshylary ustanǵan baǵytty odan ári jalǵastyrýǵa nıetti ekenin atap ótti.

«Qytaı men Qazaqstan – ejelden tatý kórshi, bizdi 1700 shaqyrymnan asatyn ortaq shekara baılanystyryp jatyr. Eki el arasynda dıplomatııalyq qarym-qatynas ornaǵan 30 jyl ishinde bizdiń tatý kórshilik, dostyq, qurmet pen teńdik rýhynda ózara tıimdi yntymaqtastyq quryldy. Eki memleket basshylarynyń strategııalyq basshylyǵymen sońǵy jyldary bizdiń qarym-qatynasymyzdyń jańasha tynysy ashylyp, turaqty ári jan-jaqty strategııalyq áriptestiktiń joǵary deńgeıine jetti», — dep atap ótti Lı Tsıan.

Taraptar eki memleket arasyndaǵy ınvestıtsııalyq jáne saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqtyń údemeli damýyn qamtamasyz etý nıetin qýattady.

Kelissózder nátıjesinde birqatar qujatqa qol qoıyldy.