Oljas Bektenov Kishi Araldyń jaǵdaıyn tekserip, sýdy únemdeý boıynsha tapsyrmalar berdi
Oljas Bektenov Memleket basshysynyń Kishi Araldy saqtaý jáne damytý jónindegi tapsyrmalarynyń oryndalý barysymen tanysty, atap aıtqanda Qaraózek sý qoımasynyń qurylysyna nazar aýdaryldy jáne Kókaral bógetin rekonstrýktsııalaý qarqyny tekserildi, dep habarlaıdy Úkimettiń baspasóz qyzmeti.
Óńirdiń negizgi sý kózi – Syrdarııa ózeni. Sońǵy birneshe jylda ózen sýynyń azaıýyna baılanysty Soltústik Aralda jınalǵan sýdyń ortasha jyldyq kólemi jobalyq 27 mlrd tekshe metrden 2022 jyly 18,9 mlrd tekshe metrge deıin tómendedi. Búgingi tańda sý aǵynyn sekýndyna 6 tekshe metrden 50 tekshe metrge deıin ulǵaıtý boıynsha qabyldanǵan sharalar nátıjesinde Soltústik Aralda sý kólemi 21,4 mlrd tekshe metrdi qurady — osy jyldyń basynan beri 1,5 mlrd tekshe metr sý keldi. Oblystyń áleýmettik-ekonomıkalyq damýy men ekologııalyq jaǵdaıy Syrdarııa ózeni basseıniniń sýmen jabdyqtalýyna tikeleı baılanysty ekeni anyq, dárııanyń jaǵasynda aımaqtaǵy eldi mekenderdiń 85%-y ornalasqan, jergilikti halyqtyń 93%-dan astamy ómir súredi.
Búgingi tańda óńirde sý únemdeý tehnologııasy belsendi túrde engizilip jatyr. Oblysta 286 myń ga sýarmaly jer bar, onyń 185-190 myń gektaryna aýyl sharýashylyǵy daqyldary egiledi. Memleket basshysynyń egistikti ártaraptandyrý týraly tapsyrmasy boıynsha bıyl kúrish alqaby 6 myń gektarǵa qysqartyldy. Lazerlik tegisteý kúrish alqaptaryn sýarýǵa jumsalatyn sýdyń shyǵynyn azaıtýǵa múmkindik berdi. Innovatsııalyq tehnologııanyń arqasynda sońǵy 10 jylda sýdy 20%-ǵa deıin únemdeýge jáne ónimdilikti 30%-ǵa deıin arttyrýǵa múmkindik týdy. Budan basqa, óńirde basqa da sý únemdeý tehnologııalaryn engizý kólemi bıyl 4,2 myń gektarǵa jetti, 2030 jylǵa deıin bul kórsetkishti 34,2 myń gektarǵa deıin ulǵaıtý kózdelgen. Osy baǵytta qazirgi ýaqytta Qyzylorda oblysynda jalpy aýdany 4,8 myń ga bolatyn 3 iri ınvestıtsııalyq joba iske asyrylyp jatyr.
«Memleket basshysy sý únemdeý tehnologııalaryn engizýdi jedeldetýdi tapsyrdy. Syrdarııa ózenindegi sý tapshylyǵyn eskere otyryp, jer asty sýlaryn utymdy paıdalaný maqsatynda Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstrligine jer asty kózderine zertteý júrgizýdi tapsyramyn», — dedi Oljas Bektenov.
Premer-Mınıstr Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstrligine syıymdylyǵy 775 mln tekshe metr bolatyn Qaraózek sý qoımasyn salý boıynsha Qyzylorda oblysynda iske asyrylyp jatqan jobany qarjylandyrý jóninde usynystar engizýdi tapsyrdy. Jańa tehnıkalyq qurylystyń negizgi maqsaty – Kókaral bógeti arqyly Úlken Aral teńizine qaıtarylmaıtyn sýdyń bir bóligin saqtaý. Bul sharalar vegetatsııalyq kezeńde Qazaly aýdanynyń 31 myń gektar egistik jerlerin jáne arna boıynda ornalasqan 11 myń ga shabyndyq pen jaıylymdy sýmen qamtamasyz etedi. Qaraózek sý qoımasy elimizde basym tártippen salynýy tıis 9 sý ınfraqurylymy obektileriniń tizbesine engizilgen.
Úkimet basshysyna bıyl aıaqtalatyn Kókaral bógetin rekonstrýktsııalaý jospary týraly baıandaldy. Jobany iske asyrý sheńberinde búlingen bóget, sondaı-aq Qarashalan jáne Tuşy kólderi arqyly teńizge shyǵatyn arnalar qalpyna keltiriletin bolady. Oljas Bektenov Úkimet sý resýrstaryn tıimdi paıdalaný, sý jınaý lımıtterin jáne Syrdarııa men Amýdarııa basseınderi boıynsha sý qoımalary kaskadynyń jumys rejımderin saqtaý máselelerinde kórshi eldermen jumysty jalǵastyratynyn atap ótti.