Oljas Bektenov Bishkekte Qazaqstan – Qyrǵyzstan Úkimetaralyq keńesiniń otyrysyna qatysty
Eki memleket basshylary deńgeıinde qol jetkizilgen ýaǵdalastyqtar sheńberinde saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqty keńeıtý máseleleri qaraldy. Kólik-logıstıka, ónerkásip, sý resýrstary, energetıka jáne basqa da salalardaǵy ózara baılanystardy odan ári tereńdetý máseleleri keńinen talqylandy.
Úkimetaralyq keńes otyrysy barysynda taraptar ekijaqty yntymaqtastyqtyń barlyq spektri boıynsha turaqty oń dınamıkany atap ótti. Bıylǵy 9 aıda Qazaqstan men Qyrǵyzstan arasyndaǵy taýar aınalymy $1,2 mlrd-tan asty, bul 2023 jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 1,6%-ǵa joǵary.
– Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Qyrǵyz Respýblıkasymen seriktestikti nyǵaıtýǵa zor kóńil bóledi. Qazaqstan men Qyrǵyzstan arasyndaǵy odaqtastyq qatynastardy tereńdetý jáne keńeıtý týraly shartqa qol qoıý nátıjesinde elderimizdiń ózara yqpaldastyǵy sapaly jańa deńgeıge kóterildi. Biz dostyqqa, baýyrlastyqqa jáne tatý kórshilikke negizdelgen qarym-qatynasymyzdy joǵary baǵalaımyz. Qazaqstan Úkimeti qazaq-qyrǵyz yntymaqtastyǵyn odan ári damytý úshin bar kúsh-jigerin salady, — dep atap ótti Oljas Bektenov.
Qyrǵyzstan Mınıstrler kabınetiniń Tóraǵasy – Prezıdent Ákimshiliginiń Basshysy Aqylbek Japarov yntymaqtastyqty odan ári damytýdyń mańyzyna toqtaldy.
– Qyrǵyz Respýblıkasynyń Prezıdenti Sadyr Nurǵojouly Japarov Qazaqstanmen dostyq ári tatý kórshilik qatynastardy nyǵaıtýǵa zor mán beredi. Prezıdentimizdiń bıylǵy sáýir aıyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasyna resmı sapary tarıhı sıpat alyp, qyrǵyz-qazaq qatynastarynda jańa dáýirdi ashty. Bıyl qol qoıylǵan odaqtastyq qatynastardy tereńdetý jáne keńeıtý týraly shart qyrǵyz-qazaq yntymaqtastyǵyn odan ári damytý úshin jańa múmkindikter ashatynyna jáne eki halyq arasyndaǵy ǵasyrlar boıǵy baýyrlastyq baılanystardy nyǵaıtýǵa úles qosatynyna senimdimin, – dedi Aqylbek Japarov.
«Qarasý» jáne «Aq-tilek» avtojol ótkizý pýnktteri aýdanynda ındýstrııalyq saýda-logıstıkalyq keshen salý jónindegi jobany iske asyrý 2030 jylǵa qaraı ózara saýdany $3 mlrd-qa deıin jetkizý jónindegi birlesken maqsatqa qol jetkizýge yqpal etedi. Keshen óńirdegi júk aǵyndaryn shoǵyrlandyrý, óńdeý jáne dıstrıbýtsııalaý jónindegi iri ortalyqtardyń birine aınalady. Onyń iske qosylýy eki eldiń ekonomıkasynyń óndiristik kooperatsııasy men ıntegratsııasyn kúsheıtýge múmkindik beredi. Keshendi salý úshin jer ýchaskeleri bólinip, Jambyl oblysynyń aýmaǵynda «Alataý» óńirlik ındýstrııalyq aımaǵy quryldy. Birlesken jeti ótkizý pýnktin jańǵyrtýdy kózdeıtin Qazaqstan – Qyrǵyzstan memlekettik shekarasynda avtomobıl ótkizý pýnktterin damytý jónindegi Jol kartasyn iske asyrý máseleleri talqylandy. Qazaqstandyq tarap bul jumysty zamanaýı jáne avtomattandyrylǵan baqylaý jáne tekserý júıelerin engizý arqyly júrgizýdi josparlap otyr.
Jalpy, osy jyldyń 8 aıynda eki el arasyndaǵy júkterdi avtomobıl kóligimen eksporttyq-ımporttyq tasymaldaý kólemi 4,1%-ǵa ulǵaıyp, 3 mln tonnany qurady. Fıskaldyq qyzmetter kóleńkeli taýar aınalymyn qysqartý jáne ekijaqty ýaǵdalastyqtardy iske asyrý boıynsha syndarly birlesken jumys júrgizýde. Budan basqa, óńirlik yntymaqtastyqtyń úlgisine aınalǵan jáne kóliktik baılanys, týrızmdi damytý, aýa sapasyn jaqsartý, densaýlyq saqtaý sektory, agrobıznes, sondaı-aq klımattyq ózgeristerge den qoıý salasyndaǵy birqatar zertteýler men jobalardy bastaǵan «Almaty – Bishkek ekonomıkalyq dálizi» (ABED) bastamasyna nazar aýdaryldy. Taraptar «Almaty – Ystyqkól» avtomobıl jolyn salý jónindegi jobany iske asyrýǵa múddeli ekendigin atap ótti. Azııa damý bankiniń granttary esebinen uzyndyǵy 280 shaqyrym bolatyn «Almaty – Uzynaǵash – Qastek – Mıhaılovka – Sholpan-Ata» jańa baǵytynyń tehnıkalyq-ekonomıkalyq negizdemesin ázirleý jónindegi jumysty bastaý týraly sheshim qabyldandy.
Úkimetaralyq keńeske qatysýshylar sý-energetıkalyq yntymaqtastyqty nyǵaıtý jónindegi josparlardy da qarady. 2024 jylǵy sýarý maýsymy úkimetter qabyldaǵan birlesken sharalardyń arqasynda sátti ótti jáne osy baǵytta júıeli jumysty jalǵastyrý nıeti aıtyldy. Keńes qorytyndysy boıynsha birqatar qujatqa, olardyń arasynda:
Úkimetaralyq keńestiń 12-shi otyrysynyń qorytyndy hattamasy;
Aýyl sharýashylyǵy ónimderin ózara jetkizýdi ulǵaıtý jónindegi jol kartasy;
Týrızmdi damytý salasyndaǵy yntymaqtastyq týraly memorandýmǵa qol qoıyldy. Budan basqa, Ystyqkól oblysynyń aýmaǵynda ornalasqan kýrorttyq-rekreatsııalyq sharýashylyq nysandaryna Qazaqstannyń menshik quqyǵyn retteý týraly ýaǵdalastyqqa qol jetkizildi.