Oljas Bektenov Aqtaý, Quryq teńiz porttarynyń damý josparymen tanysty
Quryq teńiz portyn aralaý barysynda Premer-Mınıstrge jyl basynan beri júkterdi aýystyryp tıeý kólemi 1,5 mln tonnadan asqany, jyl sońyna qaraı kólemi 2,2 mln tonnaǵa deıin jetkiziletini baıandaldy. Bıyl tereńdetý jumystaryn aıaqtap, astyq termınalyn iske qosý josparlanyp otyr. Logıstıkalyq klaster qurý jáne parom flotyn jańartý jumystary júrgizilýde. Jalpy perspektıvaly jobalyq qýaty jylyna 6 mln tonna júkti quraıdy. Quryq teńiz porty jyl boıy avtokódik jáne temirjol paromdaryn qabyldaı alady, osy maqsatta mamandandyrylǵan 4 aılaq bar.
Munda Oljas Bektenovke energetıkada, munaı óńdeý, hımııa ónerkásibi jáne basqa da salalarda paıdalanylatyn «jasyl» sýtegin óndirý boıynsha qazaq-nemis ınvestıtsııalyq jobasy tanystyryldy. Kásiporynnyń qýaty 2 mln tonnaǵa jetedi. Investıtsııa kólemi €50 mlrd-tan asady. Jobany iske asyrý kezinde sý tuşytý zaýyty men qýaty 40 GVt JEK stansasyn salý jáne paıdalaný josparlanýda. Joba aıasynda 1,8 myń jumys ornyn ashýǵa múmkindik beredi.
Premer-Mınıstr Aqtaý teńiz saýda portynyń qýattylyǵymen tanysty. Nysan Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵytyn damytýda mańyzdy ról atqarady. Óziniń tehnıkalyq parametrleri men qalyptasqan bıznes–protsesteri boıynsha port zamanaýı halyqaralyq standarttarǵa sáıkes keledi. Tehnıkalyq jabdyq júkterdiń keń aýqymyn óńdeýge múmkindik beredi. Búgingi tańda nysannyń ótkizý qabileti 11 mln tonnadan asady. Munda úsh munaı quıý jáne úsh qurǵaq júk aılaǵy, jylyna 800 myń tonna aýyl sharýashylyǵy ónimin ótkizýge qabiletti astyq termınaly, sondaı-aq parom kesheni bar. Bıylǵy 8 aıda port arqyly júkterdi aýystyryp tıeý kólemi 3 mln tonnadan asty, negizgi baǵyttary – Iran, Túrikmenstan, Ázerbaıjan, Reseı jáne basqa da elder.
Munda Aqtaý porty bazasynda konteınerlik hab salý jospary týraly baıandaldy. Investor retinde Qytaıdyń eń iri port kompanııalarynyń biri «Lıanıýngan port kompanııalar toby» JShQ tartyldy. Investıtsııalyq joba tasymaldaýdy orta jáne uzaq merzimdi josparlaýǵa yqpal etip, júkterdi jetkizýge qolaıly jaǵdaı jasaıdy dep kútilýde.
Premer-Mınıstr halyqaralyq kólik dálizderiniń túıisken jerinde ornalasqan Mańǵystaý oblysynyń strategııalyq mańyzdylyǵyn atap ótti.
«Memleket basshysy Úkimetke porttarymyzdy Kaspıı teńiziniń jetekshi habtarynyń birine aınaldyra otyryp, olardy túrlendirý boıynsha strategııalyq mindet qoıdy. Qazaqstannyń geografııalyq ornalasýy – bizdiń artyqshylyǵymyz, ony bar múmkindiginshe paıdalaný kerek. Mańǵystaý oblysynyń qýatty tranzıttik, logıstıkalyq jáne ınfraqurylymdy-servıstik áleýeti óte joǵary, ony odan ári damytý qajet. Sondyqtan otandyq teńiz kólik-logıstıkalyq klasterin keńeıtýge múmkindik beretin jańa jobalardy iske asyrý óte mańyzdy», — dep atap ótti Oljas Bektenov.
Óńirge jumys sapary barysynda Memleket basshysynyń bıylǵy maýsymda ótken týrızmdi damytý jónindegi keńeste bergen tapsyrmalarynyń oryndalýyna erekshe nazar aýdaryldy, Mańǵystaý oblysy ákimdiginiń derekteri boıynsha bıyl óńirge 215 myńǵa jýyq demalýshy kelip, ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda kelýshiler sany 9,5%-ǵa artqan. Salada kórsetilgen qyzmet kólemi 6,5 mlrd teńgege jetti. Sońǵy 2 jylda oblysta qonaq úıler men demalys oryndaryn salý boıynsha 4 iri ınvestıtsııalyq joba iske asyryldy. 2025-2027 jyldary týrızm salasynda 500-den astam jumys ornynashý arqyly taǵy 12 jobany iske qosý josparlanýda.
Kendirli kýrorttyq aımaǵy – Mańǵystaý oblysynyń tanymal oryndardyń biri. Oljas Bektenovke týrıstik aǵyndy arttyrýǵa baǵyttalǵan negizgi ınfraqurylymdyq jobalardy iske asyrý josparlary týraly baıandaldy. Onyń qatarynda halyqaralyq áýejaı, qýattylyǵy táýligine 50 myń m3 sý tuşytý zaýyty kiredi. Sonymen qatar jalpy uzyndyǵy 156 shaqyrymdy quraıtyn «Jańaózen-Kendirli-Túrikmenstan shekarasy» jolyna ortasha jóndeý jumystary júrgizilmek.
«Mańǵystaý oblysyndaǵy týrıstik áleýettiń odan ári damý perspektıvasy aıtarlyqtaı zor. Ol úshin óńirde teńiz, tańǵajaıyp peızajdar, tarıhı eskertkishter men kıeli oryndar bar. Sapaly serpilis úshin ınfraqurylymdy damytyp, ınvestıtsııa tartý jáne jańa nysandar salý qajet. Tıisti mınıstrlikter men ákimdikke bul máselelerdiń barlyǵyn erekshe baqylaýda ustaýdy tapsyramyn», — dep atap ótti Oljas Bektenov.