Ólsem denem elime jetkizilse deımin – soǵys oshaqtarynan aqparat beretin túrkııalyq tilshi
«Bizdiń jýrnalıster soǵys bolyp jatqan óńirlerdi aralap, halyqqa jyldam habar berip otyrady. Qaıǵy bulty úıirilip, qan tógilgen jerde júremiz. Áskerı qaqtyǵystar bolǵan Indonezııa, Aýǵanstan, Irak, Arab elderinde, Sırııada jumys júrgizdik. Jumysymdy operator retinde bastadym. Balqandaǵy qaqtyǵystarda, Indonezııadaǵy zilzalada, Baǵdattaǵy shaıqas oryndarynda boldym. Sońǵy 20 jylda álem tarıhynyń mańyzdy oqıǵalarynyń bel ortasynda júrdik», - deıdi Ózgir Iorýl elordada ótip jatqan Astana Media Week sharasynda.
Túrkııalyq jýrnalıstiń aıtýynsha, soǵys oshaqtarynan alynǵan habarlar birden ІNA (Ihlas Haber Ajansi) jańalyqtar agenttiginiń ortalyǵyna joldanady. Aqparat osydan keıin birden óńdelip, kórermenge jol tartady.
«Biz eń aldymen, oqıǵanyń epıtsentrine óz básekelesterimizden erterek jetýdi maqsat tutamyz. Sebebi, ujymdyq jumys osy ólshemmen ólshenedi. Shaıqas oryndarynan jańalyqty ýaqtyly joldaý úshin 2-4 adamnan turatyn komanda attandyrylady. Katarda, Iordanııada oqıǵanyń – ottyń ortasynda júrgen kezder boldy. Tipti Saddam Hýseınniń eskertkishi buzylyp jatqan kezde jańalyq berip jattyq. Bizdiń jumystaǵy negizgi pozıtsııa – ózara túsinisý. Óıtkeni, eger komandadaǵy eki adam bir-birimen uǵynyspasa, bálkim, ýaqytynda qajetti jańalyqty bere almaı qalýy múmkin. ıAǵnı, komandalastardyń barlyq jumysy úılesimdi bolýy tıis», - deıdi ol.
Ózgir Iorýl 18 jasynan bastap álemniń soǵys bolyp jatqan núktelerinde tilshilik qyzmet atqarǵan. Kezinde Saddam Hýseınnen suhbat alǵan tanymal jýrnalıst. Qyzmet jolyn 1997-1998 jyldary Balqandaǵy qaqtyǵystardan bastaǵanyn aıtady. Balqanǵa jas shaǵynda avtobýspen jetkenin eske alady.
«Reporter úshin soǵys oshaqtarynda júrý bir jaǵynan qyzyq desek te, bul óte aýyr jumys. Keıde sýyq ta qaterli oryndarda jańalyqty saǵattap kútetin kezder bolady. Jergilikti turǵyndarmen etene jumys júrgizemiz. Jergilikti saltty, erekshelikti bilip otyrýdyń mańyzy zor. Sábıdiń ólimi, beıbit halyqtyń qyrylýy sekildi qorqynyshty oqıǵalardy óz kózimizben kórgen shaqtar kóp boldy. Synyp ketpeýdi oılap, jumysty jalǵastyra beremiz ondaıda. Basty talap – jańalyqty tezdetip berý. 2011 jyly Kaddafı óltirilgen kezde birden jıyn ótkizip, Lıvııaǵa jetý mindetin alǵa qoıdyq. Áriptes basylymdardyń aqparatyn aqtardyq. Olarmen aqparat almasý tájirıbesi de bizde bar. Áýe qatynasyna shekteý qoıylǵannan keıin Lıvııaǵa Týnıs arqyly ushyp jettik. Keıde belgili bir eldiń baqylaý-ótkizý pýnkti jibermeı, keıde jumys isteıtin qural-jabdyqtarymyz shekaradan ótpeı, kedergiler kóp kezdesedi», - deıdi túrkııalyq jýrnalıst.
Ózgir Iorýl keıbir qaýipti jaǵdaıda jyldam evakýtsııalaný qajettigi týyndaıtynyn jetkizdi. Ol úshin tilshiler aldymen sheginetin jerin birden eseptep, aldyn ala qaıda qashatyndaryn bilip alýy tıis. Jýyqta ǵana Aýǵanstannyń soltústiginde qaqtyǵys bolǵanda tilshiler qosyny taýǵa qashyp aman qalypty.
«Buryn aqparatty agenttiktiń ortalyǵyna jetkizý qıynǵa túsetin. Qazir ınternet pen áleýmettik jeliniń arqasynda bul sharýa jeńildeı tústi. Agenttiktiń áleýmettik jelidegi akkaýnttary, arnalary arqyly tikeleı translıatsııa jasalady.
«Soǵys oshaqtarynda eńbek etetin tilshiler rasynda da, basyn báıgege tikkennen keıin belgili bir artyqshylyqqa laıyq dep aıtýǵa bolady. Qaterli jerde júrgen tilshiler kóbirek qoldaýǵa ıe bolýy tıis. Biz jumysqa sýyq aqylmen emes, ystyq júrekpen baramyz. ıAǵnı, jańalyqty birinshi berý rahatyn janyńyzben túsinesiz. Teledıdardan kórgennen keıin osy jumysqa qumar bolsańyz, oqys oqıǵalardyń ortasynda bolǵyńyz kelip ketedi. Men qazir dál osy jerde tursam da, qaterli bolsa da, soǵys bolyp jatqan aımaqtardyń birine baryp, halyqqa ashyq ta ádil habar bergim kelip tur. Jýrnalıstıka – múlde bólek álem, erek is», - deıdi ol.
Qaýipti aımaqtarda júretin tilshige «Otbasyńyz jumysyńyzǵa qalaı qaraıdy?» degen suraq qoıyldy.
«Jumysqa alǵash kirisken kezde boıdaq edim. Aýǵanstanda oqıǵalardyń bel ortasynda júrip, qandaı sezimde boldym? Ondaı jaǵdaıda ólim jaıly múlde oılamaısyń. Ólem-aý degen oı kelmeıdi. Eger ólim jaıly oılasam, eń birinshiden, denem Túrkııaǵa jetkizilse deımin. Otbasyly áriptesterimdi soǵys oshaqtaryna jibergim kelmeıdi. Sebebi, ondaı oryndarda belgili bir adamdar ǵana eńbek ete alady. Polshalyq bir áriptesimizben ár jerde kezdesip júretin edik. Irakta ony óltirip ketti. Árıne, biz sekildi tilshilerdiń sany ýaqyt óte kele azaıyp barady. Biraq, kórermender soǵys oshaqtarynan jańalyq bilgisi keledi. Biz mamandar retinde olardyń talabyn qanaǵattandyryp, málimet berip otyrýymyz kerek», - deıdi Ózgir Iorýl.