«Olımpıadalyq dıplomatııa» nemese Prezıdent Qytaı eline qalaı baryp qaıtty

NUR-SULTAN. QazAqparat - «Egemen Qazaqstan» gazetinde Prezıdenttiń baspasóz hatshysy Berik Ýálıdiń Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń Qytaıǵa jasaǵan jumys saparynyń beıresmı tustary týraly maqalasy shyqty. QazAqparat maqalany tolyq jarııalaıdy.

***

QHR Tóraǵasy Sı Tszınpınniń shaqyrýymen Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev bir-eki kún buryn XXIV qysqy Olımpııa oıyndarynyń ashylý saltanatyna qatysý úshin Beıjińge jumys saparymen baryp keldi. Bul – Memleket basshysynyń bıylǵy shetelge jasaǵan birinshi sapary. Osy jahandyq sport dodasy Qytaıdyń aı kúntizbesi boıynsha Jańa jyl merekesimen tuspa-tus keldi. Munyń sımvoldyq máni zor. Qytaı halqy Barys jylyn úlken qoshemetpen qarsy aldy.

Qazaqstan Prezıdentimen qatar Qytaı astanasyna 30-dan astam memlekettiń bas­shylary men úkimet jetekshileri, korolder otbasylarynyń músheleri men ha­lyqaralyq uıymdardyń jetekshileri keldi.

Beıjińdegi aýa raıyn aıtar bolsaq, kún ashyq, qar joq, biraq qara sýyq. Tórt jylda bir keletin sport dodasyna ha­­lyqtyń qyzyǵýshylyǵy óte joǵary boldy. Máselen, tipti dúkenderde Beıjiń Olım­pıadasynyń tańbalary beınelengen kádesyılarǵa uzyn-sonar kezek bolyp jatty. Jergilikti halyqtyń kózinen eline degen maqtanysh pen zor qýanyshty baıqaldy.

Qazaqstan kóshbasshysy Qytaı asta­na­­syna 3 aqpan kúni ushyp keldi. Mem­leket basshysyn áýejaıdan QHR Úki­me­ti­niń Eýrazııa isteri jónindegi arnaýly ókili Lı Hýeı kútip aldy. Aıtpaqshy, Qy­taıdyń osy joǵary laýazymdy dıplomaty ótken Jańa jyl qarsańynda – 30 jeltoqsanda Aqordada Qasym-Jomart Toqaevtyń qabyldaýynda bolǵan. Sol kezde ol Qysqy Olımpıadanyń ashylý rásimine Qytaı Tóraǵasynyń shaqyrýyn tabystady. Prezıdenttiń aıtýynsha, olar bir-birin shamamen 40 jyldan beri biledi. Eki qurdas ótken ǵasyrdyń 80-shi jyldarynyń basynda Beıjińde óte jaqyn aralasqan.

Qazaqstan delegatsııasy Beıjińniń batys bóliginde ornalasqan «Dıaoıýıtaı» mem­lekettik rezıdentsııasyna ornalasty. Bul rezıdentsııanyń 800 jyldan astam tarıhy bar. Buryn bul tarıhı ári kórikti jer Qytaı ımperatorlarynyń demalysy úshin arnap salynǵan saraı bolǵan. Tszın áýletiniń bıligi kezinde ımperator Chjantszýn munda balyq aýlaıtyn plat­forma saldyrǵan. Rezıdentsııa ataýy

qytaı tilinen aýdarǵanda «balyq aýlaýǵa ar­nalǵan terrassa» degendi bildiredi. Sodan beri rezıdentsııaǵa «ımperatorsha balyq aýlaý» ataýy bekip qalǵan.

Osy rette bir nárseni aıta ketken jón. Qasym-Jomart Toqaevtan bólek «Dıaoıýıtaı» rezıdentsııasynda aýqymdy is-shara kúnderi Reseı Prezıdenti Vla­dımır Pýtın men Pákistan Premer-Mı­nıstri Imran Han ǵana toqtady, al ózge delegatsııalar qonaqúılerge ornalastyryldy. Árıne, bul Qytaı tarapynyń Qa­zaqstan basshysyna, jalpy bizdiń elge degen erekshe qurmetin, aıryqsha kóz­qarasyn bildiredi.

Búkil álemde órship turǵan korona­vırýs­tyń jańa «Omıkron» shtamy jaǵ­daıynda Qytaı bıligi buryn-sońdy bol­maǵan shekteý sharalaryn engizdi. Bul hat­tamalyq sharalarǵa da óziniń áserin tı­gizdi. Mysaly, belgilengen tártipke sáı­kes Prezıdenttiń sheteldik saparlaryn daıyndaý kezinde Memlekettik kúzet qyzmetiniń, Prezıdenttiń baspasóz qyzmeti men Protokolynyń, sondaı-aq Prezıdenttiń Іs basqarmasynyń birneshe qyzmetkerinen turatyn aldyn ala baratyn top qurylady. Sol aldyn ala baratyn top Memleket basshysynyń Beıjińge barýyna birjarym kún qalǵanda jetti. Osyndaı qysqa merzimge qaramastan, atalǵan jumys toby QHR SІM jaýapty qyz­metkerlerimen, kúzet qyzmetimen bir­lese otyryp, sapardyń barlyq hattamalyq máselesin tolyǵymen sheshe aldy. Bizdiń delegatsııaǵa qytaılyq uıymdastyrýshylar tarapynan erekshe qonaqjaılylyq kórsetildi.

Qysqy Olımpııa oıyndarynyń ashylý saltanaty «Qus uıasy» dep atalatyn ulttyq stadıonda ótti. Beıjiń – qysqy jáne jazǵy Olımpıada oıyndaryn ótkizgen jalǵyz qala. Dál osy stadıonda 2008 jyldyń tamyz aıynda jazǵy Olımpıada oıyndarynyń ashylý saltanaty ótken bolatyn.

Qasym-Jomart Toqaev VIP qonaqtarǵa arnalǵan minberden qazaqstandyq olım­pıadashylarǵa qol bulǵap, qoldaý kórset­ti. Prezıdenttiń jeke fotografy túsirgen sýretterdiń birinen sportshylarymyz shyq­qan sátte Túrikmenstan Prezıdenti Gýr­bangýly Berdimuhamedov pen onyń dele­gatsııasy bizdiń Memleket basshysyna erek­she qurmetpen qaraǵanyn kórýge bolady. Ózbekstan Prezıdenti Shavkat Mırzıeev te iltıpat bildirdi.

Bul basqa komandalarmen salys­tyrǵanda bizdiń ulttyq quramadaǵy sport­shylardyń áldeqaıda kóp bolýyna baı­lanysty bolsa kerek. Bizdiń olımpıadashylar elimizge medaldarmen oralady dep senemiz.

Kelesi kúni, ıaǵnı 5 aqpanda Halyq jı­nalysy úıinde Qazaqstan Prezıdenti Qytaı Halyq Respýblıkasynyń Tóraǵa­sy Sı Tszınpınmen kelissóz júrgizdi.

Bul – memleketter basshylarynyń úshinshi betpe-bet kezdesýi. Buǵan deıin olar 2019 jyly qyrkúıekte Beıjińde Qasym-Jomart Toqaevtyń Qytaıǵa memlekettik sapary kezinde kezdesken edi.

Sonymen birge osy ýaqyt ishinde memleketter basshylary zamanaýı baılanys quraldary arqyly turaqty habarlasyp otyrdy. Bul ózara yqpaldastyqty jalǵastyrýǵa jáne nyǵaıtýǵa múmkindik berdi.

Sı Tszınpın Qasym-Jomart Toqaev­qa erekshe iltıpat bildire otyryp, qur­met­pen qarsy aldy. Buny eki eldiń kósh­basshylary arasyndaǵy kelissózdiń maz­munynan da, odan keıin birge sýretke túsip, aýdarmashysyz sóılesip turǵan­darynan da baıqaýǵa bolady.

Memleketter basshylary eki el­diń­ jan-jaqty strategııalyq ynty­maqtas­tyǵyn jańa deńgeıge shyǵara­tyn ná­tıjeli kelissóz júrgizdi. Qytaı Tóraǵasy atap ótkendeı, bul kezdesý memleketter arasyndaǵy aldaǵy 30 jyldaǵy altyn dáýirine jol ashty. Dostyq ári ózara túsinistikke negizdelgen kezdesý so­ńynda Qasym-Jomart Toqaev Sı Tszın­pındi elimizge memlekettik saparmen ke­lýge shaqyrdy. Qytaı basshysy osy jyl­dyń qyrkúıek aıynda qazaq halqynyń qonaq­jaılylyǵyna kýá bolady degen úmittemin.

Qazaqstan Prezıdentiniń jumys sapary QHR Tóraǵasynyń Olımpıadanyń ashylý saltanatyna kelgen delegatsııa­lar basshylaryna arnalǵan resmı qabyldaýymen aıaqtaldy. Qasym-Jomart Toqaev osy qabyldaý barysynda BUU Bas hatshysy Antonıý Gýterrıshpen, DDSU Bas dırektorymen, sondaı-aq Polsha, Sıngapýr, Qatar, Pákistan jáne Ortalyq Azııa elderiniń basshylarymen áńgimelesti. Olar Memleket basshysynyń «qasiretti qańtar» kezinde jaǵdaıdy turaqtandyrý úshin qabyldaǵan sheshimderine qoldaý bildirdi.

Qabyldaý aıaqtalǵan soń Qasym-Jomart Toqaev áýejaıǵa bet alyp, Qazaqstanǵa ushyp ketti. 5 saǵattyq jolda Prezıdent Beıjiń saparynan alǵan áserimen bólisti. Memleket basshysy bıylǵy alǵashqy shetelge jasalǵan saparyna kóńili tolatynyn aıtty.

Qasym-Jomart Toqaevtyń qytaı tilin jetik meńgergen álemdegi sanaýly kóshbasshylardyń biri ekeni jalpyǵa málim. Kezinde Prezıdent osy elde oqyp, jumys istegen. Qytaıdyń myń­jyl­dyq baı tarıhy men mádenıetin zerttegen. Memleket basshysynyń CCTV telearnasyna 2019 jyly bergen suhbaty­nan keıin jýrnalıske estelik jazba qal­dyrǵany qytaı halqynyń áli kúnge deıin esinde ekenine senimdimin. Sı Tszın­pın Búkilqytaılyq halyq jı­na­lysynyń záýlim ǵımaratynda ótken kelis­sózderdiń basynda Qasym-Jomart To­qaev­ty «qytaı halqynyń dosy» dep atady.

Prezıdent búginde Qytaıdy damý­dyń barlyq kórsetkishi boıynsha álemdik kóshbasshylar tobyna laıyqty túrde qosyldy dep esepteıdi. Qytaı eko­nomıkasynyń álemde ekinshi oryn­da turǵany eshkimge qupııa emes, sarap­shy­lardyń boljamy boıynsha 10 jyl­dan keıin birinshi orynǵa shyǵýǵa tıis. Qy­taı sııaqty elmen kórshi bolý mem­leketimiz úshin artyqshylyq dep oılaı­myn. Qazaqstan men Qytaıdyń mem­lekettik shekarasynyń uzyndyǵy – 1782 shaqyrym. Birqatar memleket Beıjiń Olımpıadasyna boıkot jarııalap jatqan kezde dostas eldi qoldamaý jáne onyń ashylý rásimine qatyspaý durys bolmas edi. Prezıdent oń sheshim qabyldady.

Berik ÝÁLI,

Prezıdenttiń baspasóz hatshysy