Oqýshylardy vaktsınalaý: Ata-analar neni bilýi kerek
– Koronavırýsqa qarsy vaktsına egiletin adamǵa koronavırýs ınfektsııasynan qorǵaıtyn arnaıy ımmýnıtet beretini belgili. Al, spetsıfıkalyq ımmýnıtet degenimiz ne?
- Bizdiń aǵzamyzdaǵy spetsıfıkalyq ımmýnıtetti (ıaǵnı belgili bir aýrýdan qorǵaýdy) qandaǵy aqýyz molekýlalary-antıdeneler ǵana emes, sonymen qatar jady dep atalatyn T-kletkalary da qamtamasyz etedi.
Aǵza jańa, belgisiz ınfektsııanyń qozdyrǵyshyn kezdestirgen kezde, ımmýndyq jaýapty qamtamasyz etetin qajetti antıdenelerdi óndirýdi bastaıdy.
Balanyń ımmýndyq júıesi kún saıyn kóptegen antıgendermen kezdesedi jáne olarmen kúresedi jáne qorǵaýdy qamtamasyz etedi. Vaktsına dozasyndaǵy antıgender deneni eshqandaı jolmen aýyrlata almaıdy jáne KVI-ge qarsy naqty ımmýndyq qorǵanys óndirýge baǵyttalǵan.
Búgingi tańda bizdiń elimizde 12-17 jas aralyǵyndaǵy jasóspirimderdi vaktsınatsııalaý DDU maquldaǵan jáne 12 jastan asqan jasóspirimder men júkti áıelderdi vaktsınatsııalaýǵa usynylǵan jalǵyz vaktsına bolyp tabylatyn «Komırnatı» vaktsınasymen («Pfaızer» kompanııasy) júzege asyrylady. Ekpe medıtsınalyq mekemeler men mektepte salynady. Onyń ózinde, ata-analar balasyna ekpe saldyrýǵa jazbasha túrde ruqsat berýi tıis.
Respýblıkada kórsetilgen kontıngentterge vaktsınatsııa júrgizý 12 jastan asqan balalardy vaktsınatsııalaý usynylǵan basqa elderdiń (AQSh, Germanııa, Ulybrıtanııa, Izraıl jáne Belgııa, Úndistan, BAÁ) tájirıbesine negizdelgen.
Vaktsınatsııa aldynda jasóspirimdi medıtsına qyzmetkerleri mindetti túrde tekseredi. Qan qysymyn, dene qyzýyn ólsheıdi. Starýtsııasyn qaraıdy. Balanyń jalpy jaǵdaıyn baqylaıdy.
Klınıkalyq kórsetkishter anyqtalǵan jaǵdaıda jasóspirim qosymsha zerthanalyq jáne aspaptyq zertteýlerge jiberiledi.
- Ata-analardyń balany vaktsınatsııalaýdan bas tartýy nege ákeledi?
- Balany egýden bas tarta otyryp, ata-ana óz balasyn BUU-nyń Bala quqyqtary týraly konventsııasynda jáne «QR-daǵy bala quqyqtary týraly» zańda aıqyndalǵan Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasynda (29-bap) kepildik berilgen densaýlyqty qorǵaý quqyǵynan aıyrady jáne ony vaktsınamen basqarylatyn ınfektsııalarmen aýyrý táýekeline ushyratady, balalarda KVI aýrýynyń qaýpin jáne bastan ótkergen KVI-dan keıingi asqynýlardyń (Kavasakı sındromy) damý qaýpin edáýir arttyrady.
Dıspanserlik esepte turǵan jasóspirimder KVI-ǵa qarsy vaktsınatsııalaýǵa emdeýshi dárigerden keńes jáne ruqsat alǵannan keıin jiberiledi. Eger jasóspirimde sozylmaly aýrýlar bolsa, vaktsınatsııa remıssııa kezeńinde júrgiziledi.
- Bıyl balalar men jasóspirimder arasynda koronavırýs juqtyrǵandar sany artty, munyń sebebi nede dep oılaısyz?
- Búgingi kúni KVI juqtyrǵan balalar sany bes esege artty. Ata-analar balasyna ekpe saldyrýy kerek. Bul balalardy koronavırýs ınfektsııasynan qorǵaýǵa kómektesedi. Osyny esten shyǵarmaǵan abzal. Sonymen qatar, jeke bas gıgıenasy men saqtyq sharalaryn saqtaý kerek.
- Balada qandaı asqynýlar bolýy múmkin?
- Bala birneshe kún janama áserlerdi sezinýi múmkin. Bul qalypty jaǵdaı. Ádette 12-den 48 saǵattan keıin basylady. Ekinshi dozadan keıin keıbir balalarda eshqandaı janama áserler bolmaıdy.
– Áńgimeńizge rahmet!