OQO-da ǵalymdar men jastar latyn álipbıine kóshý máselesin talqylady

Foto: None
ShYMKENT. QazAqparat - Ońtústik Qazaqstan pedagogıkalyq ýnıversıtetinde «Latyn álipbıine kóshý-rýhanı jańǵyrýǵa qadam» atty keleli keńes ótti. Sharaǵa joǵarǵy oqý ornynyń ǵalymdary men ustazdary, 500-den astam stýdenti qatysty, dep habarlaıdy QazAqparat HAA tilshisi.

Jıynda oblystyq jastar resýrstyq ortalyǵynyń dırektory Bereke Dúısebekov, latyn grafıkasyna ótý zaman talaby ekenin aıtsa, fılologııa ǵylymynyń kandıdaty Maqsat Aqqululy «Latyn álipbıine kóshý-mádenıetimizdiń tarıhyndaǵy jańa beles» degen taqyrypta baıandama jasady. Sonymen qatar, pedagogıka ǵylymdarynyń doktory, professor Qulahmet Moldabek latyn qarpine kóshýdiń negizgi 20 sebebin atap ótti. Qazirgi tańda qyryq eki áripti kırıll árpiniń kesirinen qazaq tilinde birizdilik joıyla bastady. Ár ǵalym, ár gazet, ár adam óz betinshe grammatıkalyq, orfografııalyq ereje qalyptastyryp aldy. Professor bul arada bir sózdi birneshe nusqada tańbalaıtyn respýblıkalyq basylymdardy, túrlishe jazý erejesin usynǵan orfografııalyq sózdikterdi meńzedi.
 

«Búginde latyn jazýyna kóshýdiń birneshe sebepteri bar. Bizdiń elimizde naqty mindetter aıqyndalyp qoıdy. Atap aıtqanda, latyn grafıkasyna kóshýdiń túpki maqsaty - ulttyq ári túrkilik biregeılikti qalyptastyrý, qazaq tilin álemdik aqparat keńistigine engizý ári memlekettik til mártebesin nyǵaıtý. Atalǵan aıqyn maqsattardy aqparat quraldary arqyly túsindirý kerek», - dedi Maqsat Aqqululy óz baıandamasynda.

Ǵalym óz oıyn osyǵan deıin úsh márte álipbı aýystyrǵan qazaq halqynyń búgingi rýhanı beınesimen sabaqtastyrdy. Qazaq tiliniń kósh basynda turǵan Júsip Balasaǵun, Mahmud Qashqarı, Ahmet Iasaýı eńbekterin atap, ulttyq qundylyqtardy qaıta jańǵyrtýda latyn grafıkasynyń mańyzy erekshe ekendigin jetkizdi. Al, tildik pánder kafedrasynyń aǵa oqytýshysy Gúlnár Aqylbaeva, «Latyn álipbıi arqyly Memlekettik til tazalyǵyn qalyptastyrý» degen taqyrypta baıandama jasap, kırıll árpi qoldanysqa engen kezdegi qazaq álipbıiniń dybystalýyna úlken nuqsan kelgeni jóninde keńinen áńgimelep berdi.
 

Sharaǵa belsendi túrde atsalysqan jastar da elimizdiń latyn álipbıine kóshýin qoldaıtyndaryn jetkizip, latyn qarpin qoldanysqa engizý kezeńin birlese júzege asyrýǵa daıyn ekenderin aıtty. 

Seıchas chıtaıýt