Nursultan Nazarbaev: Saýsaq ashsa - qyldyryq, jumsa - judyryq

ASTANA. QazAqparat - «Osydan eki onjyldyqqa jýyq ýaqyt buryn, Assambleıany qura otyryp, biz álemdegi barlyq málim bolǵan modelderden de ozyq shyǵa bildik. Biz halyqty ortaq patrıottyq tuǵyrnamada toptastyrýdyń birden-bir senimdi tetigin taptyq. Onyń máni árkimge de túsinikti jáne qarapaıym adamı suranystardy - jumysty, otbasyndaǵy ál-aýqatty, balalar úshin bilim berýdi, densaýlyqty, turǵyn úıdi, qaýipsizdik pen demalysty qamtamasyz etýge kómektesedi»,- dep málimdedi Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev aǵymdaǵy jyly 18 sáýirde ótken Qazaqstan halqy Assambleıasynyń XXI sessııasynda sóılegen sózinde.

Elbasy birlik pen toptasý qoǵamnyń eń basty qundylyqtary ekenin qaıtalaýdan eshqashan jalyqpaıtynyn jetkizdi. Sondaı-aq, qazaqstandyq bebitshilik, rýhanııat jáne kelisim mádenıetiniń 7 arqaýlyq qaǵıdattaryna toqtalǵan Prezıdent jetinshi qaǵıdat retinde Qazaqstan halqy Assambleıasyn «búkil azamattardyń búkilhalyqtyq ókilderi múddeleriniń ınnovatsııalyq modeli jáne bizdiń jas demokratııanyń tabysty quraly» dep atady.

Bıik minberden sóz sóılegen Nursultan Nazarbaev mıllıondaǵan adamdardyń jadynan óshpeıtin soǵys qasireti, adamzat úshin eshqandaı baǵa jetpes qundylyq - beıbitshilik týraly aıtty. Jáı ǵana aıtyp qoıǵan joq, tynyshtyǵy buzylǵan álemde barsha otandastarymyzdy bir-birine qarama-qarsy osy uǵymdar jóninde oılasýǵa shaqyrdy. Bul oraıda, Elbasy búgingi Ýkraınadaǵy jaǵdaıǵa qatty alańdaıtynyn ańdatty. «Ýkraınadan jetip jatqan málimetterdi júrek syzdatpaı oqý múmkin emes. Óıtkeni, bul el bizdiń TMD-daǵy jaqyn áriptesterimizdiń biri. Bizdiń ýkraındarmen tarıhymyz ortaq. Dúrbeleń jyldarda Qazaqstan elimizge kúshtep kóshirilgen, Uly Otan soǵysy jyldarynda evakýatsııalanǵan jáne osynda júrek qalaýymen ónerkásip alyptaryn turǵyzýǵa jáne tyń kóterýge kelgen júzdegen myń ýkraındardyń ekinshi úıine aınaldy. Búgingi tańda bizdiń azamattarymyzdyń 300 myńnan astamy - ýkraındar. Ýkraına jerinde ony fashızmnen azat etý jolyndaǵy shaıqastarda erlikpen qaza tapqan myńdaǵan qazaqstandyqtardyń arýaqty rýhtary jatyr. Myńdaǵan qazaq Ýkraınada bilim aldy. Solardyń biri bolyp, men de metallýrg ónerin úırendim. Sondyqtan, biz qazaqstandyqtar, ýkraın halqynyń erteńine alańdaımyz jáne ýkraın qoǵamynda turaqtylyq pen birliktiń tez ornaýyna týystyq kóńilmen úmit artamyz»,- dedi N. Nazarbaev. Memleket basshysy ýkraın halqynyń ishki máselelerin syrttyń aralasýynsyz jáne barlyq múddeli taraptarmen beıbit kelisim júrgize otyryp, ózderi sheshe alatynyna senim bildirdi.

Ýkraınadaǵy bolyp jatqan oqıǵalar bizdiń bárimizdi oılandyrýy tıis, - dep qadap aıtty Elbasy.- Etnosaralyq qarym-qatynastar, azamattardyń teń quqyǵy máseleleri jáne til saıasaty - bul saıası oıyndarǵa arnalǵan alań emes. Olardyń bárinde keıinge ysyrýǵa bolmaıtyn, moıyndamaýǵa jáne bılik úshin talasta dáıek retinde arsyzdyqpen paıdalanýǵa bolmaıtyn adam taǵdyrlary bar. Bul el úshin de, halyq úshin de, árbir adam úshin de qaýipti. Shovınızm men ultshyldyqty ashyq neofashızmnen op-ońaı attap ketýge bolatyn jińishke syzyq qana bólip turǵanyn árkim jaqsy túsinýi kerek. Nursultan Nazarbaev barlyq qazaqstandyqtar bir týǵan jerdiń balalary ekenin atap aıtty.

9 mamyr - uly Jeńis kúni. Osyǵan oraı, Memleket basshysy óz otandastaryn Uly Otan soǵysynda qurban bolǵandardy este saqtap, soǵysqa qatysqan barlyq qazaqstandyq batyrlardyń aty-jónderin bilip, olardy qurmetteýge úndedi. Prezıdenttiń pikirinshe, fashızmdi talqandaǵan Jeńistiń eshqashan sanamyzdan óshpeýiniń mańyzy zor. Sondaı-aq, ol soǵys batyrlaryna úlken qurmet kórsetkeni úshin Reseı halqyna alǵys aıtty. Máselen, sáýir aıynyń basynda Reseıdiń Pskov oblysynyń Nevel qalasynda pavlodarlyq Ábilqaıyr Baımýldın jerlengen ortalyq alańǵa onyń esimi berilgen. Oǵan qosa, batyrdyń zıratyna Jeńis kúnine oraı qola músin ornatylmaqshy eken. Óz Otany úshin janyn qıǵan qas batyrlarǵa degen taǵzym retinde, Elbasy Astana ákimine dańqty genaral Ivan Panfılovqa eskertkish ornatýdy jáne elordamyzdyń jańa kósheleriniń birine onyń esimin berýdi tapsyrdy.

Memleket basshysy búgingi tańdaǵy halyqaralyq saıasattaǵy daǵdarysty da tilge tıek etti. Bul oraıda, Reseımen qarym-qatynas - bizdiń syrtqy saıasatymyzdyń mańyzdy tarmaǵy ekenin, kez-kelgen jaǵdaıda Qazaqstan men Reseıdiń izgi nıetti kórshiler, odaqtastar jáne strategııalyq áriptester bolyp qalatynyn málim etti. «Ortalyq Azııa elderi, Reseı, Qytaı - bizdiń kórshilerimiz jáne sondyqtan bizde árqashan eń jaqyn dostyq bolǵan, qazir de bar, alda da bola beredi» dedi N. Nazarbaev. Sonymen qatar, ol aldaǵy jyly Assambleıanyń qurylǵanyna jáne referendýmda el Konstıtýtsııasynyń qabyldanǵanyna 20 jyl tolýyna oraı, 2015 jyldy «Qazaqstan halqy Assambleıasynyń jyly» dep jarııalap, Astanada Qazaqstan halqy forýmyn ótkizýdi usyndy. «Saýsaq ashsa - qyldyryq, jumsa - judyryq» ekenin kókeıge berik túıe otyryp, uly maqsattarǵa birge sapar shegeıik,- dedi Elbasy.

Qazaqstandyqtardyń ál-aýqatyn arttyryp, jaıly ómir súrýi óz qolynda. Mysalǵa, kárister jer betindegi halyqtardyń bárinen kóp jumys isteıdi, sondyqtan da olardyń ekonomıkasy alǵa shyǵyp ketti,- dep mysal keltirdi Prezıdent. - Bul eldiń eshqandaı tabıǵı baılyǵy joq. Endeshe, osyndaı elden, halyqtan nege úlgi almaımyz? Qajymaı-talmaı eńbek etýdiń arqasynda ǵana gúldengen qoǵam qura alamyz. Aıta ketelik, osy joly da Qazaqstan halqy Assambleıasynyń minberinen tosyn usynystar men bastamalar aıtyldy. Máselen, elimizde qaǵaz qaldyqtarynan karton men ártúrli qaǵaz shyǵaratyn zaýyt ashqan brıtandyq Tomas Banderos London qalasynda Nursultan Nazarbaevtyń beıbitshilik pen kelisim ortalyǵyn salýǵa usynys jasady. - Qazir ǵalamsharymyzdyń tynyshtyǵy ketip tur. Beıbitshilik pen tatýlyqty qalaı saqtaımyz? Bul saýalǵa Nursultan Nazarbaev jaýap tapty. Endeshe, Sizdiń danalyqpen júrgizip otyrǵan beıbitshilik pen kelisim modelińizdi barsha adamzatqa kórsetýimiz kerek! - dedi ol.

Ámirlan Álimjan