Nursultan Nazarbaev: Eki tilde sóıleý - ulttyq baılyǵymyz
Bul týraly Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev «Qazaqstan-2050» Strategııasy: beıbitshilik, rýhanııat jáne kelisim mádenıeti» degen ataýmen ótken Qazaqstan halqy Assambleıasynyń XXI sessııasynda sóılegen sózinde málim etti.
Elbasy qazaqstandyqtardyń birligi - jańa 2050 Strategııasyn júzege asyrýdyń sheshýshi faktory ekenine ekpin túsirdi. Onyń aıtýynsha, álemdegi damyǵan 30 eldiń qataryna qosylý - barsha qazaqstandyqtardyń basty maqsaty.
Elimizdegi beıbitshilik, rýhanııat pen kelisim mádenıetiniń jeti arqaýlyq qaǵıdattaryn atap kórsetken Memleket basshysy olardyń árqaısynyń máni men mańyzyn tarqatyp berdi. Birinshi qaǵıdat - etnostyq, tildik, dinı jáne áleýmettik aıyrmashylyǵyna qaramastan, búkil qazaqstandyqtardyń teń quqylyǵy. Bizde bireýge qysym jasaýdyń kez-kelgen túrine, beıbitshilik pen kelisimge qol suǵýshylyqtyń kez kelgenine jol joq jáne zańmen qýdalanady. Ekinshi qaǵıdat - bizdiń ekonomıkada eshkim etnosyna qarap bólinbeıdi. ıAǵnı, ártúrli etnostaǵy qazaqstandyqtar ındýstrııalandyrýǵa, shaǵyn jáne orta bıznesti damytýǵa, ǵylym men bilimdi, densaýlyq saqtaý men sportty damytýǵa belsendi at salysýy kerek.
Úshinshiden, Elbasy bolashaqta barlyq azamattardyń memlekettik tildi bilýi bizdi burynǵydan da beter teńdestirip, qoǵamdaǵy birlikti nyǵaıta túsetinine senimdi. «Qazaqstanda memlekettik tildiń róli, orys tiliniń resmı mártebesi jáne barlyq etnostar men olardyń mádenıetteriniń teń jaǵdaıda damýy týraly másele sheshimin tapqan», dedi Nursultan Nazarbaev. Onyń aıtýynsha, álemde halqynyń kópshiligi kem degende eki tilde sóıleıtin jáne oılaıtyn elder az emes. Qazaqstan solardyń qatarynda, bul bizdiń ulttyq baılyǵymyz. - Teń quqylyq asa joǵary deńgeıge jetetin ýaqyt keledi. Memleket jáne Úkimet basshylaryn saılaǵanda ulttyq jáne etnıkalyq tegine nazar aýdarylmaıtyn bolady,- dedi Elbasy.- Mysaly, óz memlekettik tilin qatty qadirleıtin Frantsııada jýyrda premer-mınıstr etip ıspandyq ne ıtalıandyq azamatty saılady, bul qalypty nárse. Perýde etnıkalyq japondyq, al Brazılııada cheh prezıdent boldy.
Tórtinshiden, Memleket basshysy jas urpaqty dinı urandar ustanǵan ekstremısterden, halqymyzǵa bógde dinı kózqarastar men ıdeıalardy kúshtep tańýshylardan saqtandyryp, olardyń is-qımyldaryn barynsha teriske shyǵaratynymyzdy málimdedi. «Islam dini áý basta Jaratýshydan bizdiń ata-babalarymyzǵa qalaı tússe, búgingi Qazaqstanǵa da dál solaı jetýin tarıhtyń ózi qamtamasyz etti. Qasıetti qazaq jerinde ásiredinshilder eshqashan bolmaǵan. Qazaq halqynyń rýhanı bolmysy árdaıym gýmanızmmen jáne ishki tutastyǵymen erekshelenedi. Ata-babalardan mıras bolǵan osynaý uly qasıetten aırylýǵa búgingi býynnyń eshbir haqysy joq»,- dedi N. Nazarbaev. Besinshi qaǵıdat - jalpyǵa ortaq eńbek qoǵamyn qalyptastyrý. ıAǵnı, elimiz eńbek, jaýapkershilik jáne tártip bar jerde ǵana qaryshtap damı alady.
Altynshydan, qazaqstandyq mádenıet elimizdegi búkil etnostardyń mádenı qatparlarynyń tyǵyz qarym-qatynasynyń arqasynda qalyptasady. Osyǵan oraı, Elbasy kez-kelgen etnosqa jatatyn otandastarymyzdyń álemdik ónerge, ádebıetke, sportqa qosqan úlesiniń artyp kele jatqanyn maqtan tutatynyn atap aıtty. Jetinshi qaǵıdat - Qazaqstan halqy Assambleıasy. Ol ári irgetas, ári beıbitshilik pen rýhanı kelisim mádenıetiniń negizgi qaǵıdaty. Prezıdent el aýmaǵyndaǵy 820 etnomádenı birlestikterdiń qyzmetin shoǵyrlandyratyn Assambleıany «búkilhalyqtyq ókilderi múddeleriniń ınnovatsııalyq modeli» dep atady.
Qazaqstan halqy Assambleıasynyń jumysyn odan ári damyta túsý úshin Elbasy birqatar jańa is-sharalardy júzege asyrý qajettigin aıtty. Máselen, 2015 jyly «Qazaqstan halqy Assambleıasynyń jyly» bolyp jarııalandy. Sondaı-aq, aldaǵy jyly Astanada Qazaqstan halqy forýmy ótkiziledi. Assambleıa jumysyn shıratýǵa qatysty tapsyrmalar bergen Nursultan Nazarbaev «Tilder týraly» zańnyń barlyq talaptary buljytpaı oryndalýy kerektigin qadap aıtty. Ásirese, jol ınfraqurylymy, qala kóligi, kósheler men dańǵyldar ataýlary tolyqtaı qazaq jáne orys tilderinde jazylýy shart. 2017 jyldyń eleýli oqıǵalaryna oraı, Astanada «EKSPO-2017» halyqaralyq kórmesiniń jáne Almatyda «Ýnıversıada-2017» oıyndarynyń aldynda kóshelerdegi nusqaýshalar aǵylshyn tilinde de jazylady.
Ámirlan Álimjan