Nur-Sultandaǵy jasyl beldeý qala klımatyna qalaı áser etti

NUR-SULTAN. QazAqparat - Elorda jasyl beldeýiniń jalpy aýdany – 14 827 gektar, onda 11 502,2 gektar jerge 9,6 mln-nan astam aǵash (qaıyń, shegirgúl, terek, úıeńki, qaraǵaı) pen 1,8 mln-ǵa jýyq buta (qaraqat, deren, úshqat, moıyl) otyrǵyzylǵan. Negizinen aǵashtardyń japyraqty tuqymy 98,2% bolsa, qylqan japyraqty aǵashtyń úlesi nebári – 1,8%, dep habarlaıdy QazAqparat Nur-Sultan qalasy ákimdiginiń resmı saıtyna silteme jasap.

Qolaısyz klımattyq jaǵdaıdy jaqsartyp, qala halqynyń jaıly ómiri men demalysyna jaǵdaı týǵyzý maqsatynda 1996 jyly «Astananyń jasyl beldeýin» qurý máselesi qolǵa alyndy. Oǵan QR Tuńǵysh Prezıdenti N.Nazarbaev bastamashy boldy.

Negizgi jumys 1997 jyly bastalyp, eki kezeńge bólindi.

Ekinshi kezeńde, ıaǵnı 2012-2020 jyldar aralyǵynda jasyl beldeýdiń jalpy aýmaǵyndaǵy 8127 gektar alqaptyń 2 594,9 gektaryna 3 174 342 dana aǵash kósheti otyrǵyzyldy. Onyń 40,7%-y qylqan japyraqty (shyrsha, qaraǵaı, balqaraǵaı, arsha), 59,3%-y japyraqty (emen, shegirshin, shybyn, shaǵan, úıeńki, qaraqat) bolsa, 636,6 gektar jerge kópjyldyq túınek, espartset, jońyshqa, t.b. egildi.

«Jasyl beldeýde orman sharýashylyǵyn uıymdastyrý men júrgizýdiń negizgi mindeti – orman ekojúıesiniń tepe-teńdigin saqtap, halyqtyń jappaı demalýy úshin qolaıly rekreatsııalyq jaǵdaı jasaý. Bul mindetti sheshý úshin qala ákimdiginiń bastamasymen 2011-2016 jyldary elordanyń jasyl beldeýiniń ońtústik-batys bóligi aýmaǵynda uzyndyǵy 25 658 metr asfaltty tósemi bar velojol men velosıpedshilerdiń demalýyna arnalǵan 11 samaljaı salyndy. Bul joldarmen júrgen kezde tabıǵattyń tylsym kúshin sezinip, sańyraýqulaqtar men jıdekter jınap, túrli aǵashtar men butalardy qyzyqtaýǵa bolady. Alańsyz demalýǵa arnalǵan jer – taza aýa men tabıǵat dybystary úndesken keremet oryn. Sondyqtan Nur-Sultan qalasynyń jasyl beldeýinde ornalasqan velojol elordalyqtar men qala qonaqtary úshin taptyrmas demalys oryny bolary sózsiz», – deıdi «Astana ormany» mamandary.

Qazirgi ýaqytta qala ákimdigi osy nysandy odan ári damytyp, eki jalǵa berý pýnktin, jaıaý júrginshiler jolyn (2 km), kross kantrı (6 km), «Qarqaraly» tas joly jaǵynan velojoldyń qosymsha shaǵyn sheńberin, ártúrli sport alańdary men balalardyń oıyn alańdaryn salý jumystarymen aınalysyp jatyr. Sonymen qatar qalalyq Ippodrom aýdanyndaǵy jasyl beldeý oramdary men safarı parki aýmaǵynda jáne «Áýejaı birinshi kezek» ýchaskesiniń №82, №84, №85 oramdary aýmaǵynda (lokator aýdany) atpen serýendeý úshin uzyndyǵy 11 500 metr jol salý josparlanyp otyr. Mamandardyń aıtýynsha, jasyl beldeý arqasynda Nur-Sultan qalasynyń aýa temperatýrasy jylyna bastaǵan.

«Bir jaǵynan, elordanyń klımaty jahandyq protsester áserinen ózgerip otyrady, ekinshi jaǵynan jyldam damyp kele jatqan qala men onyń aınalasyndaǵy jasyl beldeý jergilikti klımatty ózgertedi. Jeldiń ortasha jyldamdyǵy birtindep tómendep keledi. Orman alqaptary qar toqtatý qyzmetin de atqarady. Bul qys mezgilinde boran men boran kúshiniń tómendeýine áser etedi. Orman topyraǵyna baılanysty shańdy daýyl da báseńdeı bastady. Máselen, 1998 jylǵa deıingi kezeńmen salystyrǵanda sońǵy jyldary shańdy daýyldyń qaıtalanýy 3 ese, boran 1,5 ese jáne tuman 35-ten 21 jaǵdaıǵa deıin qysqardy. Bul rette elorda aýmaǵynda jaýyn-shashynnyń jyldyq mólsheri birtindep ulǵaıyp, jańbyrsyz kezeńderdiń uzaqtyǵy da azaıýda. Bul ózgerister Nur-Sultan qalasynyń klımaty men onyń turǵyndary úshin jaıly ári qolaıly ekeni anyq», – deıdi «Astana ormany» JShS ókilderi.

Qazirgi ýaqytta Nur-Sultan qalasynyń qorshaǵan ortany qorǵaý jáne tabıǵatty paıdalaný basqarmasy orman alqabyn qurý jónindegi barlyq is-sharalar kórsetilgen Nur-Sultan qalasyn kógaldandyrýǵa arnalǵan tehnıkalyq-ekonomıkalyq negizdeme ázirleýde.

Jumys jobasy 2021 jyly aıaqtalyp, 2022 jyldan bastap iske asyrý josparlanǵan.