Nur-Sultanda jazýshylar jańa álipbı jobasyn talqylady

NUR-SULTAN. QazAqparat - Búgin Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń latyn grafıkasyna negizdelgen álipbıdi jetildirý týraly tapsyrmasyna sáıkes, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń Nur-Sultan qalasyndaǵy fılıalynda jazýshylar men ǵalymdar arasynda álipbı talqydan ótti. Til saıasaty komıtetiniń uıymdastyrýymen ótken is-sharada Prezıdent Ákimshiligi Basshysynyń birinshi orynbasary M.Áshimbaevtyń táýelsiz sarapshylarmen ótken kezdesýdegi usynystary qaraldy, dep habarlaıdy QazAqparat.

Іs-sharaǵa Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet jáne sport vıtse-mınıstri Nurǵısa Dáýeshov, Til saıasaty komıteti tóraǵasynyń orynbasary Ádilbek Qaba, «Til-Qazyna» ulttyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵynyń bas dırektory, jazýshy Álibek Asqar, Qazaqstan Jazýshylar odaǵy Nur-Sultan fılıalynyń tóraǵasy Dáýletkereı Kápuly jáne basqa da jazýshylar men ǵalymdar qatysty.

Jıynda «Til-Qazyna» ulttyq ǵylymı- praktıkalyq ortalyǵynyń ǵalym hatshysy Anar Fazyljanova qazaq álipbıiniń jetildirilgen jobasyn tanystyryp, birqatar erekshelikterge toqtaldy. «Ń dybysy halyqaralyq fonetıkalyq álipbıde bar Ŋ tańbasymen berildi. Mysaly: aŋşy, jaŋbyr, köleŋke. Fonetıkalyq negizi Ŋ tańbasy muryn joldy, úndi daýyssyz dybysty (ń) belgileıdi. Al ádistemelik negizi degende ol Ŋ qoldy úzbeı jazýǵa yńǵaıly ári jolústi tańbalaryn kóbeıtpeıdi. Sondaı-aq kırılnegizdi qazaq álipbıindegi Ń grafıkasyna uqsas bolǵandyqtan oǵan tez daǵdylanady»,-dedi ol.

Al, Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet jáne sport vıtse-mınıstri Nurǵısa Daýeshov talqylaýdyń Jazýshylar odaǵy ǵımaratynda ótýi mańyzdy ekenin atap ótti.

«Álipbı - el erteńi. Ony jan-jaqty talqylap, fonetık ǵalymdardyń negizdemeleri negizinde jasaý - búgingi kúnniń basty talaby. Jazýshylar úıi - rýhanı ómirimizdiń qaınaǵan ordasy. Bul jerde rýhanı sheshimderge jetýge bolady. Myna tarıhı sýretterdiń ózi de sóılep tur. Alash qaıratkerleri de osyndaı ortada Alash taǵdyryn sheshken. Álipbıge mańyz berip, jeti ret ólshep, bir ret sheshiletin is. Qazaqtyń ár qarpiniń astarynda ulttyq bolymys, qazaqty qazaq etip turǵan qasıeti tur. Sondyqtan da biz álipbı jasaýda ár qaripke deıin jiti kóńil bólip, aldyńyzǵa kelip talqylap otyrmyz» -dedi vıtse-mınıstr.

«Bizdiń qazaq tili de qypshaq tilder tobyna jatady. Demek, túrik babalarymyz bizdiń baıyrǵy tilimizde sóılep, sol tilmen ımperııasyn basqaryp, sol tilmen álem órkenıetine óz úlesin qosa bildi. Al jańa álipbı bizdiń halyqtyń qajetine, kóptiń kádesine jaraıtyndaı bolǵany abzal. Biz osy jobany qoldaımyz. Ásirese, myna Ń tańbasynyń Ŋ dep tańbalanýy qýantady», - deıdi Halyqaralyq Shyńǵys han akademııasynyń akademıgi, fılologııa ǵylymynyń doktory, jazýshy Karjaýbaı Sartqoja.