NNEF qory halyqaralyq bilim alý múmkindigin qoljetimdi ete tústi
Oqýǵa túsý úshin qandaı konkýrsty eńserý kerek?
Astana jáne Almaty qalalaryndaǵy «Mıras» mektepterinde Halyqaralyq Bakalavrıat (IB) baǵdarlamalary boıynsha oqý úshin bilim berý granttarynyń konkýrsy 2021 jyldan bastap ótkizilip keledi. Onyń uıymdastyrýshylary «Halyq» jeke qaıyrymdylyq qory men «NNEF» qoǵamdyq qory talantty jastar men tolyq emes jáne kóp balaly otbasylardan shyqqan balalardyń sapaly halyqaralyq bilimge qoljetimdiligin qamtamasyz etý maqsatyn qoıdy.
Qandaı granttyq baǵdarlamalar bar?
2021 jyldan 2023 jylǵa deıin granttyq baǵdarlama konkýrsyna Qazaqstannyń ártúrli aımaqtarynan 9-11 synyptardyń 426 oqýshysy qatysty. Nátıjesinde «Mıras» mektepterinde oqýǵa 53 grant bólindi, onyń 12-si «Halyq» qaıyrymdylyq qorymen tolyq qarjylandyryldy.
Almaty qalasyndaǵy «Mıras» mektebiniń Dıplomdyq baǵdarlamasy úılestirýshisi Igor Gýralnıktiń aıtýynsha, granttyq qoldaý mektepke atalǵan baǵdarlama boıynsha qarjylyq kómeksiz bilim alýy múmkin emes daryndy balalardy qabyldaýǵa septigin tıgizdi.
«Kóbinese grant boıynsha oqýǵa túsetin balalar jaratylystaný ǵylymdaryn tańdaıdy, sondyqtan mundaı balalardy qabyldaý mekteptiń Dıplomdyq baǵdarlamasynyń pándik «landshaftyn» jaratylystaný jáne tehnıkalyq ǵylymdarǵa qaraı burýǵa múmkindik berdi», — deıdi Igor Gýralnık.
2023-2024 oqý jylynda eki «Mıras» mektebinde granttyq baǵdarlama boıynsha 35 stýdent oqyp, bilim alyp jatyr. Olardyń ishinde 15 stýdent ekinshi jáne úshinshi oqý jylyn jalǵastyryp jatqandar.
IB Dıplomdyq baǵdarlamasynyń artyqshylyqtary qandaı?
Halyqaralyq Bakalavrıat dıplomdyq baǵdarlamasy (IB DP) 1968 jyly qurylǵan. Ol 16-19 jas aralyǵyndaǵy stýdentterge arnalǵan. IB DP álemniń 100-den astam elinde 5000 ýnıversıtettiń moıyndaýyna ıe. Bul baǵdarlamanyń túlekteri, mysaly, Advanced Placement (AP) jáne A-level sııaqty basqa bilim berý baǵdarlamalarynyń túlekterine qaraǵanda birqatar artyqshylyqtarǵa ıe. Olar:
1) Baǵdarlama tek akademııalyq jetistikterge ǵana emes, sonymen qatar emotsıonaldy jáne áleýmettik quzyrettilikti damytýǵa baǵyttalǵan, bul jeke tulǵanyń kreatıvtilik, áreket etý jáne qyzmet etý (CAS) turǵysynan jan-jaqty damýyna yqpal etedi.
2) Baǵdarlama materıaldardy tereń túsinýdi jáne taldaýdy qajet etedi: bul stýdentterge kez-kelgen akademııalyq nemese kásibı kontekste paıdaly tanym teorııasy (TOK), keńeıtilgen esse (Extended Essay) sııaqty analıtıkalyq jáne synı oılaý daǵdylaryn damytýǵa kómektesedi.
3) Baǵdarlama ózin-ózi uıymdastyrý, ýaqytty basqarý jáne óz betimen oqý daǵdylaryn damytady.
4) Baǵdarlama stýdentterdiń mádenıetaralyq túsinistigi men jahandyq habardarlyǵyn damytýǵa baǵyttalǵan jáne olardy halyqaralyq ortada bilim alýǵa daıyndaıdy jáne t. b.
Túlekterdiń pikiri
2021 jylǵy 100% granttyń alǵashqy ıegeri atanǵan túlekterdiń biri — Áıgerim Amanǵalıeva.
«Men mektepte úsh jyl boıy bilim aldym. IB bilim berýdiń basty qundylyǵynyń biri — ózge halyqtar dástúrleri men ádet-ǵuryptaryn túsiný jáne qurmetteý arqyly siz óz tamyryńyz ben mádenı muralaryńyzdy tereńirek túsinip, baǵalaı bastaısyz. Munda bizdi kez-kelgen oqıǵany, faktinini, aqparatty taldaı bilýge, synı turǵydan oılaýǵa, negizdi sheshimder qabyldaýǵa jáne qorshaǵan álemdi tereńirek túsinýge úıretti. Dıplomdyq baǵdarlama boıynsha oqý — aýyr eńbek, sondyqtan alynǵan nátıjege zor qanaǵat sezimi paıda bolady», - deıdi Dıplomdyq baǵdarlama túlegi Áıgerim Amanǵalıeva.
Alken Qaıshybaeva IB baǵdarlamasyn temirdeı tártipke baýlıtyn, ári stýdentterdi ýnıversıtet ómirine daıyndaıtyn synaq retinde sıpattaıdy. Ol maqsatqa umtylǵysh pikirles stýdentterdiń ortasynda bolý men oqý protsesin qyzyqty ári ýájdemeli ete tústetin oqytýshylardyń kásibı sheberligi mańyzdy ekenin atap kórsetedi. IB kýrstastarymen qarym-qatynas jyly da jaıly, biraq munymen qosa básekege qabiletti atmosferada ósýge múmkindik beredi.
«Men AQSh, Frantsııa, Qytaı elderiniń bes ýnıversıtetinen shaqyrý aldym, olardyń tórteýi maǵan tolyq oqý grantyn usyndy. Men álemdik jetekshi matematıkalyq mekteptiń biri — Parıjdegi Ecole Polytechnique (matematıka boıynsha úzdik 14 jáne jalpy krıterııler boıynsha úzdik 38) tańdadym. Men osyndaı bedeldi baǵdarlama boıynsha daıyndyqtan ótýge kómekteskeni úshin muǵalimderime alǵys aıtqym keledi. Osy eki jyl ishinde mende matematıka jáne ekonomıka boıynsha halyqaralyq olımpıadalarǵa qatysýǵa, belsendi qoǵamdyq qyzmet atqarýǵa múmkindik týdy», - deıdi «Mıras» halyqaralyq mektebiniń oqýshysy Nazar Berkimbaı.
«Grant ıelengen jastar oqýda keremet nátıjeler kórsetetini qýantady. Munymen qosa, olarǵa tek mekteptiń ózi ǵana baǵa bermeıdi. Oqýshylar halyqaralyq olımpıadalarda, jarystarda júldeli oryndarǵa ıe bolyp, altyn medaldarǵa qol jetkizedi. Bul jobanyń shyn máninde mańyzdy jáne úlken mánge ıe ekendiginiń dáleli», - deıdi «Halyq» qaıyrymdylyq qorynyń dırektory Saǵynbek Shúńkeev.
Túlekterdiń jetistikteri
«Mıras» mektepteriniń dıplomdyq baǵdarlamasy — Ortalyq Azııa óńirindegi eń kóp ýaqyt iske asyrylyp kele jatqan baǵdarlama. 2022 jyldan bastap túlekterdiń sany 227 stýdentke jetti. Olardy álemniń úzdik ýnıversıtetteri oqýǵa qabyldady. Atap aıtqanda, Harvard University, University of Cambridge, London School of Economics and Political Science (LSE), Princeton University, University of California, Berkeley, King’s College London, University of Toronto, McGill University, The Hong Kong University of Science and Technology jáne basqalary bar.
Bıyl «Mıras» eki mektebinen barlyǵy 80-nen astam stýdent oqý bitiredi, onyń ishinde 38 oqýshy dıplomdyq baǵdarlama (IB DP) túlegi. Olardyń barlyǵy DP qorytyndy emtıhandaryn sátti tapsyryp, álemniń joǵary dárejeli ýnıversıtetterine, sonyń ishinde University of California, University of San Diego, Boston University, The Pennsylvania State University, University of Warwick, King’s College London, University College London, University of Arts London, Manchester University, University of Birmingham, Ecole Polytechnique in Paris, University of Toronto, Penn State University, Georgetown Qatar, University of Connecticut, Sapienza university of Rome, De Monford University jáne basqalarǵa shaqyrý aldy.
2016 jyly «Halyq» qory qurylǵannan beri onyń quryltaıshylary Tımýr men Dınara Qulybaevtar 300 mıllıon teńgeden astam somaǵa bilim berý granttaryn qarjylandyrdy. Qor óz stıpendıattaryn jańa bıikterge shabyttandyrýǵa, halyqaralyq deńgeıdegi sapaly bilim alýǵa kómektesýge umtylady.