Nesıe tólemi 90 kúnnen keshikkender qalaı tabys taba alady
Bıyl sáýir aıynda partııa bastamasymen Jambyl oblysy Merki aýdanynda «Agrosaýat» agrobiliktilik ortalyǵy ashyldy. Onda egin, qus jáne mal sharýashylyǵyn júrgizýge qatysty teorııalyq jáne tájirıbelik kýrstar aqysyz negizde oqytylady. Vıtse-premer bul bastamany joǵary baǵalap, ári qaraı keńinen taratý múmkindigin qarastyrý qajet ekenin aıtty.
«Bankterge qaryzdanǵan, esepshoty buǵattalǵan adamdardy «Qaryzsyz qoǵam» jobasynda oqytyp, olardyń óz kásibin ashýyna jáne beresheginen qutylýyna múmkindik jasalýda. Bul jobany jalǵastyramyz. Ol úshin oqý korpýstary ashylady, sol korpýsta iri kásipkerler tájirıbe júzinde de oqytýdy óz moınyna alyp, tájirıbeni ózge óńirlerge taratýyn qarastyramyz. Tyǵyryqqa tirelgenderge partııa demeýshilermen birge taýarlyq nesıe berip, ónimin satýǵa kómektesedi», – dedi Tamara Dúısenova Jambyl oblysynda «Agrosaýat» ortalyǵynda ótken kezdesýde.
Bul rette T.Dúısenova taýarlyq nesıe berý mehanızmin jetildirý qajet ekenin aıtyp, taýarlyq nesıe berýshi men alýshy arasynda saqtandyrý engizýdi usyndy.
«Qaryzsyz qoǵam» jobasynyń avtory, «AMANAT» partııasynyń Hatshysy Eldar Jumaǵazıev barlyq aýylǵa skrınıng jasalǵanyn, Merki aýdanynda 9 baǵytta kásip bastaýǵa bolatynyn jetkizdi. Jańadan ashylǵan «Agrosaýat» ortalyǵynda nesıe tóleý merzimin 90 kúnnen astam keshiktirgende basymdyq beriledi.
«Sebebi olar «Aýyl amanaty» sekildi memlekettik baǵdarlamaǵa qatysa almaıdy, nesıe berilmeıdi, «qara tizimge» engen. Olardyń sany elimizde 1,5 mıllıonnan asty, bul úlken áleýmettik másele dep esepteımiz. Soǵan baılanysty «Aýyl amanaty» men «Qaryzsyz qoǵam» baǵdarlamalaryn ushtastyrýdy uıǵardyq. Mysaly bir qatysýshynyń moınynda 8 nesıe bar, oǵan qarjylaı nesıe berilmegesin, 5 kún oqytyp, tamshylap sýarý júıesi, plenka jáne 10 myń kóshet túrinde taýarly nesıe berdik. Osylaı qoldaý kórsetpesek, ózdiginen qaryzynan qutyla almaıdy», – dep túsindirdi E. Jumaǵazıev.
Joba qatysýshylary óndirgen ónimderdi satý jáne óńdeý máselesi de jolǵa qoıylǵan. Boryshker tapqan tabystyń 50 paıyzy merzimi ótken nesıeni jabýǵa jumsalady, 25 paıyzy taýarly nesıeni jabýǵa jáne qalǵan 25 paıyzy – ózine qalady.
«Bizdiń oıymyzsha, qaryzyn óteı almaı júrgenderge «Aýyl amanaty» baǵdarlamasy aıasynda taýarly nesıe berilýi kerek. Sosyn ónimderdi óńdeıtin kásiporyndar kerek. Qazir tek ónim kúıinde satylyp jatyr. Soǵan baılanysty kórshiles T.Rysqulov aýdanynda qulpynaı, tańqýraı óńdeıtin tseh ashtyq. Eń basty másele – tehnologııalyq talaptardy saqtaı otyryp, taýar óndirý jáne tabys tabý», – dedi partııa Hatshysy.
Búginde «Agrosaýat» oqý ortalyǵynda 130 adam dáris alyp, olar mal sharýashylyǵy, qus sharýashylyǵy, qulpynaı egý, tańqýraı egý sekildi túrli baǵyttardy tańdady.
«Munda esh irikteý júrgizilmeıdi, ortalyq týraly estigen, oqýǵa nıetti adamdar keledi jáne arnaıy top qurylady. Tyńdaýshylar birden kásip bastap ketpeıdi, óz baǵyttaryn, nege ıkemi baryn naqtylaıdy. Búginde qulpynaı baǵyty boıynsha kooperatıv quryldy, djem, tosap jasaıtyn kishigirim tseh ashyldy. Tizbek tolyq jabyldy deýge bolady. Endi tigin tsehy, jartylaı fabrıkat sekildi basqa da baǵyttardy qolǵa alamyz, jobanyń aýqymyn keńeıtemiz. Sarapshy súıemeldegen jumystardyń nátıjeli bolatynyn kórip otyrmyz», – dedi «Agrosaýat» oqý ortalyǵynyń jetekshisi Aıman Aqynbekova.
«Qaryzsyz qoǵam» jobasynyń qatysýshysy, «Agrosaýat» ortalyǵynyń túlegi Talantbek Sokýshbaev múgedektigi bar bala tárbıelep otyr. Bala kútimine baılanysty nesıe alýǵa týra kelgen jáne shalǵaıǵa jumys isteýge shyǵa almaǵan.
«Buǵan deıin ózge qalalarda vahtada jumys istedim, saýda-sattyqpen aınalystym, zaýyttarda eńbek ettim. Bala ósken saıyn úıden shyǵý qıyndady, sonda kórshimniń jerin jalǵa alyp tańqýraı ósirýdi bastadym. Árıne alǵashynda ońaı bolmady, alatyn ónim aýa raıyna tikeleı baılanysty. Bıyl kóktemde joba týraly estip, qulpynaı baǵytyna jazyldym. Ortalyq kerekti jabdyqtardyń bárin ákelip beredi, agronom qadaǵalaıdy. Osylaısha, mol ónim alyp, birtindep qaryzymdy tólep jatyrmyn. Aýylda jumys kóp, tek isteıtin adam joq. Keıde eńbek qoly jetispeıdi», – dedi joba qatysýshysy T.Sokýshbaev.
Aıta keteıik, «Agrosaýat» – qazaqstandyqtardyń qarjylyq saýatyn arttyrýǵa baǵyttalǵan «Qaryzsyz qoǵam» jobasynyń qısyndy jalǵasy bolmaq. Jańa ortalyqta jıdek ósirý, qant qyzylshasyn egý, jem-shóp, sútti iri qara, etti iri qara, qus sharýashylyǵy sekildi sharýashylyqtar ashyp, 150 adamdy qaryz deńgeıinen shyǵarý maqsaty qoıylǵan. Qara tizimnen shyqqan turǵyndar ary qaraı memlekettiń bıznesti qoldaý baǵdarlamalaryna, «Aýyl amanaty» baǵdarmasynyń 2,5 paıyzdyq nesıesine júgine alady.
«Qaryzsyz qoǵam» jobasy byltyr 2 mamyrda bastalǵan bolatyn. Bıyl Prezıdent tapsyrmasymen elimizdiń barlyq 20 óńirinde, onyń ishinde Astana, Almaty, Shymkent qalalarynda halyqty qarjylyq saýatqa jappaı oqytý jumysy uıymdastyryldy.
Oqý kýrsynyń qatysýshylaryna yńǵaıly bolý úshin www.qogamfin.kz onlaın-platformasy ázirlendi. Saıt arqyly oqýǵa jazylyp, paıdaly materıaldar men beıne sabaqtardy júktep alýǵa bolady.