«Nazarbaev Ýnıversıteti álemdi ózgertedi» - baspasózge sholý
«Egemen Qazaqstan» gazetiniń búgingi sanynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik hatshysy, Prezıdent janyndaǵy Áıelder isteri jáne otbasylyq-demografııalyq saıasat jónindegi ulttyq komıssııanyń tóraıymy Gúlshara Ábdiqalyqovanyń maqalasy jarııalandy.
«Otbasy - Otan tiregi» degen taqyryppen berilgen maqalada Memlekettik hatshy eldegi «Mereıli otbasy» aıasyndaǵy basym baǵyttardy atap, olardy oryndaýdyń negizgi tetikterin jazady.
«Memleket basshysynyń osy tuǵyrnamalyq tujyrymdary jáne baıandamasynda atap kórsetken memleket pen qoǵamnan júıeli sharalar qabyldaýdy talap etetin bes baǵyty Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń janyndaǵy Áıelder isteri jáne otbasylyq-demografııalyq saıasat jónindegi ulttyq komıssııa qyzmetiniń aldaǵy negizgi baǵdarlaryn belgileýge jol siltedi. Atalǵan saltanatty rásimde bergen tapsyrmalarynyń aıasynda «Qazaqstan Respýblıkasynda otbasylyq qatynastardy, moraldyq-etıkalyq jáne rýhanı-adamgershilik qundylyqtardy nyǵaıtýdyń 2015-2020 jyldarǵa arnalǵan jalpyulttyq is-sharalar jospary» qabyldandy. Ulttyq komıssııanyń quramy nyǵaıtylyp, onyń qataryna azamattyq qoǵamnyń bedeldi ókilderi tartyldy. Nátıjesinde Ulttyq komıssııa otbasylyq-demografııalyq saıasatty iske asyrýdy eshýaqytta ózektiligin joımaıtyn: otbasylyq qundylyqtardy saqtaý, túrli býyn ókilderiniń arasyndaǵy qarymqatynastardy nyǵaıtý, dástúrli tárbıeniń saqtalýy sııaqty máselelerdi janjaqty úılestirýge, sondaı-aq memleket pen otbasy arasyndaǵy baılanysty odan ári bekemdeýge úles qosýda», - deıdi G.Ábdiqalyqova.
Maqala «Otbasy - Otan tiregi» degen taqyryppen berilgen.
***
«Nazarbaev Ýnıversıtetindegi» ashylǵan jańalyqtar aıaǵyna deıin jetkiziler bolsa, bul álemdik medıtsınanyń bet-beınesiniń ózgerýine ákelýi yqtımal, dep habarlaıdy «Aıqyn» basylymy «Nazarbaev Ýnıversıteti álemdi ózgertedi» atty maqalada.
«Máselen, qazirgi kezde dárigerler naqty bir aýrý túri boıynsha barlyq syrqattarǵa birdeı em-dom túrin qoldanady. Bul rette ár adamǵa tán ózindik erekshelikteri eskerile bermeıdi. Nátıjesinde, bir adamdy qulan-taza aıyqtyrǵan emdeý túri ekinshi adamnyń qosymsha dertterge dýshar bolýyna soqtyrady. Bul olqylyqtyń ornyn «NÝ» ǵalymdary ázirlep jatqan «translıatsııalyq personalızatsııalanǵan medıtsına» ózgertýge tıis», - delingen habarlamada.
Munyń syrtynda osy ortalyq zertteýshileri N.Nazarbaevqa «Dıagnostıkalyq saqına» atty ınnovatsııalyq ónertabystaryn usyndy. Bul joba syrqatty tán aýyrtar testileýlerden ótkizbeı-aq, juqpaly aýrýlaryn tez anyqtap alýǵa múmkindik beretin kórinedi. Test qaǵazdy mıkroflıýıdtik chıpke negizdelgen. Onda ımmýnologııalyq jáne elektrohımııalyq reaktsııalar qatar júredi. Mundaǵy barlyq jobalar joba kúıinde qalmaýy úshin kommertsııalandyrý, ıaǵnı óndiriske qoıý jumystary da qatar júrýde eken.
Jalpy, «Nazarbaev Ýnıversıteti» Úshinshi Indýstrııalyq revolıýtsııaǵa laıyqty úlesin qosa alady. Máselen, onyń qabyrǵasynda uzaq ýaqyt boıy qoldanýǵa jaraıtyn, ázirge álemde teńdesi joq «batareıalar» jobalanýda. Keshe Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev lıtıı-ıondyq, kúkirt jáne sý akkýmýlıatorlaryn tamashalady. Joba aıasynda jasalyp jatqan ekologııalyq qaýipsiz, sýǵa negizdelgen lıtıı-ıondyq akkýmýlıatordyń prototıpi daıyn eken, ol joǵary qýattylyqqa, energııalyq tıimdilikke ıe.
«Bul tehnologııa qarapaıymdylyǵymen erekshelenedi. Onyń ústine, ony óndiriske qoıý úshin jańa zaýyt turǵyzý qajet emes: qoldanystaǵy akkýmýlıatorlardyń óndiris jelisin paıdalanýǵa bolady. Bul rette atalǵan tehnologııa jańǵyratyn qýat kózine jatatyn kórinedi. «NÝ» ınnovatorlary qazaqstandyq patentke qol jetkizipti. Endi osyndaı jańa zaman «batareıalaryn» jasaý boıynsha AQSh-ta halyqaralyq patent alý protsesi júrýde. Zertteýshilerimiz álem aldynda bul ónimniń qaýipsiz ekendigin dáleldeýleri tıis. Onyń quny da qazirgi bar lıtıı-ıondyq akkýmýlıatorlardan arzan bolady dep kútilýde», - delingen maqalada.
***
«Aıqyn» basylymynyń «Alaıaqtyq «alshańdap» tur» atty maqalasynda Atyraý qalasynda alaıaqtyqtyń keń óris alýy týraly habar taratylady. Bıylǵy jyldyń alǵashqy aılarynda-aq qala boıynsha 124 alaıaqtyq faktisi tirkelgen.
«Olardy zerdeleı kele, aımaqtyń prokýratýra qyzmetkerleri alaıaqtyq áreketter kóbinese telefon arqyly aldap, jeke shotqa aqsha qarajatyn aýdartý, «úlken kólemde nesıe alyp beremin» dep aqsha talap etý, «páterdi naryqtyq qunnan tómen satyp alýǵa bolady» dep aqshalaryn ıelený, «memlekettik baǵdarlama boıynsha kezekten tys úı alyp beremin» dep aldap-arbaý sekildi áreketter arqyly júzege asatynyna kóz jetkizip otyr», - delingen maqalada.
Sondaı-aq, quqyq qorǵaý organdary qyzmetkerleri jábirlenýshilerdiń quqyqtyq saýatynyń tómendiginen alaıaqtarǵa «olja» bolatynyn tájirıbe kórsetip otyrǵanyn aıtady.
«Jýyrda Atyraý qalasynyń № 2 soty alaıaqtyqqa qatysty qylmystyq isti qarady. Aıyptalýshy iri mólsherde aqsha alý maqsatynda, óziniń memlekettik baǵdarlama boıynsha páter alyp berýge múmkindigi joq ekenin bile tura, jábirlenýshige memleket tarapynan Atyraý qalasy, Nursaıa móltek aýdanyndaǵy jańa úılerden bir bólmeli páter alyp bere alatyny týraly jalǵan aıtyp sendirip, 1 470 000 teńgesin alaıaqtyqpen ıelengen. Budan bólek, ol memlekettik baǵdarlama boıynsha kezegin jyljyta otyryp, tez arada jańa úılerden eki bólmeli páter alyp bere alatynyna sendirip, 17 000 AQSh dollaryn jábirlenýshiden sytyrlatyp otyryp sanap alyp, qaltaǵa basqan. Ábden qulqyny aqshaǵa aýyp ketken aıyptalýshy taǵy bir sengish adamdy keziktirip, ony da jańa úılerden úsh bólmeli páterdi 25 000 AQSh dollaryna alyp bere alatynyna sendirip, iri kólemde aqsha alǵan», - dep jazady gazet.
***
«Qara arheologtar» Qazaqstanda ejelgi jaýyngerdiń qola dýlyǵasyn tapty, dep jazady «Ekspress K». Jádiger bizdiń zamanymyzdan burynǵy VII ǵasyrda Saq Patshasy Mádıdiń Vavılondy jáne Mysyrdy jaýlap alǵan kezeńine jatady.
«L.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń qyzmetkeri, tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty Aıbolat Kýshkýmbaevtiń sózine qaraǵanda, oǵan mýzeılerdiń biri habarlasyp, «qara arheologtar» satpaqshy bolǵan qola dýlyǵanyń tarıhı jádiger ekenin anyqtaýdy suraǵan. Degenmen satýshylardyń jospary tez ózgerip, ǵalymmen eshkim baılanysqa shyqpaı ketken. Biregeı jádiger áldebireýdiń jeke kollektsııasyna túsken bolsa kerek. Ony shetel asyryp jiberýi de ǵajap emes. Aıbolat Kýshkýmbaev ózge jádiger izdeýshilerdiń aranyn ashpaý úshin dýlyǵanyń yqtımal qunyn ataýdan bas tartty», - delingen «Kakogo shlema!» atty maqalada.
«Qazaq dalasynda qorǵandardyń sany óte kóp», - deıdi ol «EK» gazetine bergen suhbatynda. - «Qara arheologııa» órkenin jaıyp kele jatqan bolsa kerek. Bul jaǵdaıǵa qatty kúıinemin. Qylmystyń naq ózi. Tarıhı qazbalar júrgizýge olardyń quqyqtary joq. Olar dýlyǵany ejelgi qabirdi tonaý kezinde alǵan bolýy múmkin. Dýlyǵa ǵylym úshin asa qundy dúnıe. Qara naryqta mundaı dýlyǵalar joq deýge bolady. Biraq ınternette saqtardyń semser qylyshtary satylymǵa qoıylyp jatady, olardyń baǵasy 25 myń AQSh dollarynan bastalady. Sondyqtan dýlyǵanyń baǵasy 100 myń dollardan asyp ketýi yqtımal. Mundaı qola dýlyǵa alǵash ret Kýban jerinen tabylǵan. Keıin Jambyl oblysynda jáne Samarqandqa jaqyn tusta taǵy eki osyndaı jádiger tabylǵan.