Naýryz bata qalaı beriledi

Foto: None
ASTANA. QazAqparat - «Batamenen el kógerer, jańbyrmenen jer kógerer» deıtin halqymyz ejelden árbir isin batasyz bastamaıtyn. Urpaǵyna úlkennen bata alýdy, eldiń tilegin, yqylasyn alýdy sanasyna sińirip otyrǵan.

Bata - adal nıet, shynaıy tilek bildirý dástúri. Sondaı-aq bata - qazaq halqynyń dinimen bite qaınasqan dástúriniń kórinisi. Qasıetti dinimizde Jaratýshydan duǵa arqyly medet tilese, dástúrimizde bata arqyly jaqsy nıet, yqylas bildiriledi, tilek aıtylady. Ony kópti kórgen, ortasyna syıly, aýzy dýaly, batagóı qarııalar beredi.

Halqymyz batany beriletin jaǵdaıyna qaraı birneshe túrge bólgen. Olar: nárestege bata, asqa bata, ulǵa bata, qyzǵa bata, kelinge bata, sapar bata, jastarǵa bata, súndet toı batasy, Naýryz batasy, Oraza aıt batasy, jarapazan batasy, dastarhan batasy jáne taǵy da basqalary.

Osy batalardyń ishinde Naýryz batasynyń orny erekshe. Bul kúni ádette jasy úlken kemeńgerler kishige bata beredi. Jastar tań shapaǵyn kútip, sol kezeńde aýyl aqsaqaldarynyń, aqylgóı basshylardyń batasyn alýǵa asyqqan. Naýryzda jastar aqsaqaldardan, bedeldi kisiden «Naýryz-batasyn berińiz» dep bata suraıdy. Naýryz batasy negizinen tań shapaǵy atqanda, jurt jınalyp aqsaqaldan bata suraǵanda berilgen. Aqsaqaldarymyzdyń Naýryz batasy ádette «Ulys oń bolsyn, aq mol bolsyn» dep elge, jerge de berilip jatady.

Halyqaralyq «Alash» ádebı syılyǵynyń laýreaty, aqyn Orazaqyn Asqar Naýryz taqyrybyna bir top tsıkl óleńder arnaǵan. Sonymen qatar, aqynnyń el aýzynan jınap qurastyrǵan Naýryzǵa baılanysty bata-tilegi de bar. Sonyń biri mynandaı:

Naýryz bata

Nıetteriń aq bolsyn,

Naýryzdyń aqsha qaryndaı!

Bastaryńa baq qonsyn,

Shashyńnyń barlyq talyndaı!

Sanasy ósip adamnyń,

Kóńilde kir qalmasyn.

Quty qashyp jamannyń,

Jaqsy tapsyn jalǵasyn!

Tynysh bolsyn dalamyz,

Túgel bolsyn nýymyz!

Taza bolsyn aýamyz,

Tunyq bolsyn sýymyz!

Qatygezdik joq bolsyn,

Oralmasyn kez ógeı.

Kirisimiz kóp bolsyn,

Búgingi Naýryz kójedeı!

Allahý akpar!

Sóz sońynda batagóı aqsaqal Baıanbaı Málikulynyń Naýryz batasyn usynamyz. 

Seıchas chıtaıýt