Naýryzda azyq-túliktiń álemdik baǵasy birshama ósti — Ulttyq bank
Ulttyq bank ázirge aqsha-kredıt saıasatyn ustamdy qatań kúıde saqtalyp qalǵanyna múddeli. Bazalyq mólsherlemeni saqtap qalýdaǵy mańyzdy da alǵashqy faktorlardyń biri — ınflıatsııalyq kútýler men ınflıatsııanyń dınamıkasyna mán berý.
— Naýryzda jyldyq ınflıatsııa 9,1%-ke deıin baıaýlaǵanymen, bizdiń boljamdy traektorııamyzdan birshama joǵary bolyp shyqty. Oǵan negizinen retteletin qyzmetterdiń tarıfi yqpal etti. Turǵyn úı kommýnaldyq qyzmetteriniń tarıfi biz kútken deńgeıden joǵaryraq qalyptasty. Naqty aıtsaq, ınflıatsııaǵa úlesi 0,43 paıyzdyq tarmaqqa teń boldy. Retteletin tarıftermen birge jalpy qyzmet túrleriniń quny da ósti. Qyzmetter ınflıatsııasy naýryzda 13,2% deńgeıinde qalyptasty. ıAǵnı, qazir ol baǵanyń ósýine úles qosyp otyr, — deıdi Tımýr Súleımenov.
Onyń aıtýynsha, azyq-túlik ınflıatsııasy 6,9%-ke deıin tómendep, azyq-túlikke jatpaıtyn taýarlar baǵasynyń ósý qarqyny 8,2%-ke deıin baıaýlaǵan.
— Aılyq ınflıatsııa aqpanda kúrt ósse, naýryzda 0,7% boldy. Onyń aldynda 1,1% edi. Bul ortasha jyldyq dınamıkadan 0,6% joǵary. Bazalyq jáne maýsymdyq faktorlar eskerilmeıtin ınflıatsııa kórsetkishteri aıtarlyqtaı tómendedi. Atalǵan kórsetkishter birneshe aı boıy bir deńgeıde qalyp, aqpanda birden jedeldedi. Sondyqtan, bul — jaqsy kórsetkish. Degenmen, bir aıdyń qorytyndysyna qarap túbegeıli ózgerister týraly aıtýǵa áli erte. Inflıatsııa birneshe aı boıy senimdi jáne ornyqty túrde tómendep jatsa, bazalyq mólsherlemeni odan ári tómendetýge múmkindik bolady, — deıdi Tımýr Súleımenov.
Ekinshi mańyzdy faktor — ishki ekonomıkadaǵy tendentsııalar. QUB málimet boıynsha, qańtar-aqpan aılarynda Qazaqstan ekonomıkasy 4,2%-ke ósken.
Bul boljamǵa sáıkes keledi. Ekonomıkalyq belsendiliktiń edáýir ósýi ishki jáne syrtqy suranyspen barlyq derlik sektorlarda qamtamasyz etilip otyr.
— Іshki suranysty sıpattaıtyn salalar taýarlar usynysyn qamtamasyz etetin salalarǵa qaraǵanda tezirek ósip jatqanyn da atap ótken jón. Bul osy ósimniń jetkiliksiz balansyn kórsetedi. Osy baǵytta jumys isteý kerek bolady. Іshki suranys halyqtyń naqty kirisiniń ósýimen, ınvestıtsııalyq belsendiliktiń artýymen jáne bıýdjet shyǵystarymen qamtamasyz etilip otyr. Degenmen, úı sharýashylyǵyndaǵy tutyný deńgeıi halyqtyń naqty tabysynan tezirek ósip kele jatqanyn aıta ketý kerek. Buǵan tutynýshylyq kredıtteý aıasynyń úzdiksiz keńeıýi de sebep bolyp otyr, — dep atap ótti QUB basshysy.
Sonymen qatar, Tımýr Súleımenovtiń aıtýynsha, iskerlik belsendilik ındeksi eki aı qatarynan óndiriste de, qyzmet salasynda da oń dınamıka kórsetti.
— Kásiporyndar sý tasqyny bastalǵanǵa deıin suranys pen bıznes ortanyń jáne bıznes jaǵdaıdyń aıtarlyqtaı jaqsarǵanyn atap ótti. Bıznes-tsıkl ındeksi 2023 jyldyń basynan ekonomıkanyń ósý aımaǵynda bolyp, bıyl naýryzda eń joǵary mánderde baıqaldy. Bul — jaqsy trend, — dep málimdedi Ulttyq bank basshysy.
Tımýr Súleımenov úshinshi faktorǵa — syrtqy ekonomıkalyq konıýnktýrany jatqyzdy. Onyń aıtýynsha, álemdik azyq-túlik naryǵyndaǵy jaǵdaı, jalpy, turaqty.
— Astyq baǵasy eksporttaýshy elderde toqtaýsyz jınalǵan astyq ónimin satýǵa jáne teńiz saýda joldarynyń úzdiksiz jumys isteýine baılanysty tómendep keledi. Syrtqy aqsha-kredıt sharttary áli de qatań, — dep habarlady Tımýr Súleımenov.
Sonyń nátıjesi kórsetkendeı, álemde ınflıatsııa baıaýlap keledi. Biraq kóp elderde áli de targetten joǵary.
Sóziniń sońyn Tımýr Súleımenov ınflıatsııa odan ári baıaýlaıtyn bolsa, ol bazalyq mólsherlemeni tómendetýge jaǵdaı jasaıdy dep túıindedi.