N.Nazarbaev Qazaqstan halqynyń birligin saqtap qalýda úlken qadamǵa bardy
Búginde bul qoǵamdyq ınstıtýt eldegi turaqtylyq pen tutastyqty saqtaýdyń myzǵymas tuǵyryna aınalyp otyr.
1992 jyly Almaty qalasynda ótken Qazaqstan halqynyń birinshi forýmynda Memleket basshysy assambleıa qurý týraly oıyn bildirgen edi. Sol kezden beri Elbasymyz eshbir memlekette joq halyqtar dostyǵyn saqtaý saıasatyna oń kózqaras tanytyp keledi. Mundaı uıym basqa qaı elde bar eken? Tájirıbe kórsetkendeı, Qazaqstanda qurylǵan Assambleıa post-keńestik memleketterdiń eshqaısysynda joq. Bul Qazaqstan úshin, Qazaq eliniń aýasyn jutyp, sýyn iship júrgen qanshama ult pen etnos ókilderi úshin eń batyl qadam ispettes edi. Sóıtip, Qazaqstan Prezıdentiniń "Qazaqstan halyqtary Assambleıasyn qurý týraly" Jarlyǵymen 1995 jyldyń 1 naýryzynda eldegi qoǵamdyq turaqtylyq pen etnosaralyq kelisimdi nyǵaıtý maqsatynda atalǵan qoǵamdyq ınstıtýt qurylyp, ol Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy keńesshi organ boldy. Mine, sol ýaqyttan beri Assambleıa minberi ár túrli etnostyń ashyq alańyna aınaldy.
Qazaqstannyń Assambleıa qurýdaǵy tájirıbesin kóptegen memleketter qoldanyp otyr. Máselen, 2003 jyly sol tustaǵy Reseı halyqtary assambleıasy atqarýshy komıtetiniń tóraǵasy ulty týva Ch.Ondarmen: "Biz óz assambleıamyzdy Qazaqstannyń tájirıbesine súıenip qurdyq", dep atap ótken bolatyn. Al, Reseı Federatsııasy halyqtary assambleıasynyń tóraǵasy Ramazan Qajymuratuly Ábdýlátipov: "Biz Reseı halyqtary assambleıasyn Qazaqstan halqy Assambleıasynyń qujattary men mol tájirıbesi negizinde qurǵan bolatynbyz. Sebebi, Qazaqstan halqy Assambleıasy bizden úsh jyl buryn qurylǵan edi. Biz odan kóp nárse úırendik, biraq áli kúnge deıin Qazaqstannyń deńgeıine jete almaı kelemiz. Men sizderge qyzyǵamyn. Óıtkeni, sizderdiń Assambleıalaryńyzdy Prezıdenttiń ózi basqarady. Sondyqtan sizderde barlyq jaǵynan múmkindik joǵary", degendi aıtty. Shynynda da, Ábdýlátipov myrzanyń sóziniń jany bar.
Qazaqstan halqy Assambleıasy qurylǵannan keıin árbir etnostyń óz mádenıet birlestikteri ashyla bastady. Tek mádenı birlestikter qurylǵannan keıin ǵana ár etnos óz mádenıetin, salt-dástúrin, ana tilin meńgerýge bet burdy. Etnostardyń óz jádigerlerimen qaýyshýyna Assambleıanyń qoldaýy men kómegi tolyqqandy múmkindik týǵyzdy. Buǵan, álbette, áý basta Elbasynyń janynan keńesshi organ retinde qurylǵan QHA-nyń ýaqyt óte kele konstıtýtsııalyq organ dárejesin alǵany septigin tıgizdi. Demek, Assambleıanyń negizgi baǵyty - mádenı-aǵartýshylyq - tilder men ulttyq mádenıetterdi, salt-dástúrlerdi qaıta jańǵyrtý jáne nasıhattaý; tárbıelik - qazaqstandyq jáne ulttyq otansúıgishtikti qalyptastyrý; etnosaralyq qatynastardy qadaǵalaý negizinde ultaralyq tatýlyq pen kelisimdi nyǵaıtý; Qazaqstandy meken etken etnostar ókilderi arasynda dostyq qarym-qatynastardyń damýyna negiz bolatyn memlekettik saıasat júrgizý jóninde usynystar daıyndaý.Assambleıanyń muryndyq bolýymen Qazaqstannyń ár aımaǵynan til úıretetin 300-deı jeksenbilik mektep ashyldy. Ár etnos ókili qazaq tilin bilip qana qoımaı, óz ana tilin de qurmet tutqany durys.