Muztaý shyńyna jol bastaıdy: ShQO-lyq alpınıst taý týrızmin damytyp júr
- Alpınızmmen shuǵyldanyp júrgenińizge qansha ýaqyt boldy?
- Sporttyń osy túrimen aınalysyp kele jatqanyma 15 jyldan asty. Shyńǵa órmeleý men alpınızmnen sport sheberligine úmitkermin jáne alpınızm boıynsha ІІІ sanatty nusqaýshymyn. Negizinen IT kolledjde aerodromdyq jol qurylysy mamandyǵyn támámdadym. Joǵary oqý ornynda da sol salaǵa qatysty bilim aldyq. Alaıda báribir jan dúnıem alpınızmge tartty da turdy. Sóıtip, ómir jolymdy soǵan arnaýǵa bel sheshtim.
2010 jyly «Irbıs» alpınızm men shyńǵa órmeleý jasóspirimder sport klýbynda jattyqtyrýshy bolyp jumysqa ornalastym. Rahman qaınarlaryna týrısterge gıd bolyp ta aqsha taýyp júrdik. Ákem Katonqaraǵaı aýdanynyń týmasy bolǵandyqtan tumsa tabıǵaty bar ólkeni bes saýsaǵymdaı bilemin.
Birde Qyrǵyzstanǵa jol túsip, sondaǵy bir kompanııanyń halyqty bıiktigi 7 myń metrden asatyn Lenın shyńyna shyǵaratynyn kórdim. Kókeıimde «nege óz elimizde de týrızmniń bul túrin damytpasqa? Bizde aspanmen astasqan taýlar, ekpindeı aqqan sarqyramalar az emes. Kerek deseńiz, menmundalap Muztaý shyńy tur!» degen oı keldi. Al soǵan eldi tartyp, týrızmniń týyn tiktep júrgender joqtyń qasy. Mine, osylaısha júıeli jospar quryp, oıymdy iske asyrýǵa kiristim.
Barlyǵyn halyqaralyq deńgeıde uıymdastyrýǵa tyrystyq. Sebebi elimizdiń túkpir-túkpirinen ǵana emes, shetelden de keletinder bolýy múmkin. Altaı taýynyń eń bıik núktesi – Muztaý shyńyn baǵyndyrýdy maqsat etken adam kez kelgen aýa raıynda jaıly demalatyn shatyrly lager bolýy tıis. Onyń bárine qarajat kerek. Sóıtip, «Bastaý Bıznes» baǵdarlamasy arqyly 3 mıllıon teńge grant utyp, qajetti zattardy satyp aldyq. Bir ókinishtisi, sol kezde ulttyq parkte sapaly dárethana bolǵan joq. Sondyqtan lagerimizde dárethana jasaýǵa týra keldi.
- Óńirde taý týrızminiń betalysy qalaı? Damý bar ma?
- Máselen, birneshe jyl buryn Muztaý shyńyna Reseı jaqtan jazda 2 myńnan astam adam shyqsa, bizde bul kórsetkish nól edi. Qazir damý baıqalady. Ótken jyly aıyna eki toppen shyńǵa kóterilip otyrsaq, bıyl 3 topty aparyp júrmiz. Bir topta – 4 adamnan. Olardyń aldynda eki nusqaýshy júrip otyrady. Keleshekte basqa da josparlarymyz kóp.
Taý týrızmine qyzyǵýshylarǵa birden «birshama shyǵyndalýyńyzǵa týra keledi» dep eskertemiz. Sebebi arnaıy kıim, túrli zattar men jabdyqtar qajet bolady. Týrızmniń bul túriniń negizgi maýsymy shilde-tamyz aılary. Jalpy Muztaýǵa kóterilý 10 kúnge sozylady.
- Muztaý shyńyn baǵyndyrǵan eń egde jáne eń jas týrıstiń jastary neshede?
- Kóbinese orta jastaǵy adamdar kelip jatady. Al eń egde tartqany 63-te boldy. Ondaı jasta 4506 metrdi baǵyndyrý ońaı emes. Biraq sonda da ol kisi basqalarmen qatar júrip shyńǵa kóterildi. Buryndary sportpen aınalysqany birden baıqaldy. Al eń jasy – 18-de.
- Bıik taýǵa bet alǵandardyń arasynda jarty jolda nıetinen bas tartqandar kezdesti me?
- Ondaı jaǵdaı bolmady. Biraq basy aınalyp, júregi aınyp, álsiregender kezdesedi ǵoı. Bul – ásirese osyndaı bıiktikke alǵash ret shyǵyp turǵandar. Sondaı sátterde tynyqtyryp, aqyl-keńesterimizdi aıtamyz. Bıikke kóterilgen saıyn suıyqtyqty kóbirek ishken durys. Qansha sharshasańda boıyńdy úıretý úshin qımyldaý kerek. Al eń bıik shyńǵa shyqqanda uzaq bógelmeýge tyrysamyz. Aınalany bir sholyp, sýretke túsemiz de qaıta tómenge betteımiz.
- Eki apta buryn Reseıdegi Elbrýs shyńyna shyqpaq bolǵan 5 alpınıst kóz jumdy. Elimizde osyndaı qaıǵyly jaǵdaılar oryn almas úshin ne isteý kerek dep oılaısyz?
- Eń áýeli osyndaı bıik shyńdarǵa alpınısterdi, týrısterdi shyǵarýmen kásibı mamandar aınalysýy tıis. Sapar kezinde azamattardyń biri óz shamasynyń jetpeıtindigin, densaýlyǵynyń syr bere bastaǵanyn sezse, birden bárin toqtatý kerek. Táýekelge bel býyp, bireýge qaýip tóndirý qajet emes. Odan keıin aýa raıyna jiti mán bergen durys. Týrıster de nusqaýshynyń ár sózin eki etpeı tyńdaý kerek.
- Áńgimeńizge kóp rahmet!