Muzdyń qalyńdyǵyn qalaı bilýge bolady: Almaty qutqarýshylarynyń keńesi
Tótenshe jaǵdaılar departamenti almatylyqtarǵa qatty aıaz bastalǵanǵa deıin muz juqa bolatynyn jáne ondaı muz adam salmaǵyn kótere almaıtynyn eske saldy.
«Almaty qalasynyń aýmaǵynan 28 shaǵyn ózen aǵyp ótedi, sonymen qatar qala ishinde 26 sý qoımasy bar. Qala turǵyndary men qonaqtarynyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý úshin departament qyzmetkerleri aýdandardyń ákimdikterimen birlesip, «Abaılańyz, juqa muz!» jáne «Muzǵa shyǵýǵa tyıym salynady!», – degen eskertý jáne tyıym salý belgilerin ornatýda»,– dep habarlady vedomstvodan.
Qalalyq Bilim basqarmasymen birlesip, qys mezgilindegi tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alýǵa baǵyttalǵan ınteraktıvti sabaqtar, sondaı-aq úsik shalǵan jaǵdaıdaǵy is-áreketter týraly alǵashqy medıtsınalyq kómek kórsetý boıynsha is-sharalar ótkizilýde, Alataý aýdanynyń ózinde 26 mektepte 600-deı adam qamtyldy.
«Ótken 2020 jyldyń qysqy maýsymynda 30 reıd júrgizildi. Ań aýlaý jáne balyq aýlaý taýarlary satylatyn dúkenderge 300-den astam jadynamalar men eskertpeler taratyldy. Kelýshilermen jáne dúken ákimshilikterimen 30-dan astam áńgimeler ótkizildi»,– dep atap ótti departamentegiler.
Qaıǵyly jaǵdaılardy boldyrmaý úshin birneshe erejeni eskerý qajet. Atap aıtsaq, muzdyń qalyńdyǵy tuşy sýda kem degende 10 santımetr, al tuzdy sýda 15 santımetr bolǵanda ǵana adam ómirine qaýipsiz bolady. Al ózen saǵalarynda muzdyń qattylyǵy álsiz bolyp keledi.
Muzdyń qalyńdyǵyn qalaı bilýge bolady:
– eń qalyń muz - kógildir tústi;
– aqshyl muzdyń beriktigi 2 esege deıin tómen bolady;
– buldyr-aqshyl nemese sarǵysh tústi muz - qaýipti.
Muzdyń qalyńdyǵy sý tez aǵatyn jerlerde, bulaqtar men aǵyndy sýlarda sonymen qatar sýly ósimdikter ósetin jerlerde, aǵashtar, butalar men qamystardy janynda turaqsyz bolady.
–jyly aýa raıynda juqa muzǵa shyqpańyz (muz jarylyp, qytyrlaq paıda bolady);
– qystyń basynda sý qoımasynyń ortasy eń qaýipti bolyp sanalady, al kóktemde sý tógetin qubyrlarǵa jaqyn, kópirler men jaǵalaýlar astyndaǵy jerlerden aýlaq bolǵan durys;
– qolaısyz aýa raıynda jáne keshki ýaqytta muzdy jerge barmańyz;
– keıbireýler muzdy aıaqpen teýip kóredi, bul óte qaýipti. Muzdyń qalyńdyǵyn taıaqshamen kórýge bolady;
– muzdyń jekelegen aımaqtaryna top bolyp jınalý qaýipti. Muz ústimen toppen ótý kezinde bir-birinen 5-6 metr qashyqtyqty saqtaý mańyzdy.
Almaty qalasynyń Tótenshe jaǵdaılar departamenti azamattarǵa balalardy qaraýsyz qaldyrmaýǵa, sondaı-aq olarǵa muzben ótý óte qaýipti ekenin, ásirese muz ústinde oıyndar uıymdastyrmaýdy kún saıyn eskertýdi qatań túrde usynady.