Munaı óńdeý naryǵy qalaı monopolııalandy – agenttik túsinikteme berdi
«Ekonomıkalyq ósimnen negizgi paıdany qarjy-olıgarhııalyq toptar alyp keldi. Qalyptasqan olıgopolııalar erkin naryqtyń damýyn aıtarlyqtaı shektep, eldiń básekege qabilettiligin tómendetti. Bul jaǵdaı negizinen shaǵyn jáne orta bıznestiń «negizgi qýattarǵa» qol jetkizý múmkindigin shektedi», - dep jazylǵan agenttiktiń baspasóz qyzmeti taratqan málimette.
2021 jyldyń 30 jeltoqsanynda básekelestikti damytý jónindegi zańǵa qol qoıyldy. Agenttik mamandary atalmysh zań normalary Memleket basshysynyń Qazaqstan ekonomıkasyn odan ári memleket ıeliginen shyǵarý jáne eldiń negizgi naryqtaryna jańa oıynshylardyń kirýine jol ashý týraly tapsyrmalaryn oryndaýǵa negiz bolyp otyrǵanyn aıtady.
«Zańnyń negizgi baǵyttarynyń biri – shaǵyn jáne orta bıznestiń «negizgi qýatqa», ıaǵnı ınfraqurylymǵa nemese obektilerge qol jetkizýin qamtamasyz etý. Onsyz tıisti naryqta qandaı da bir qyzmet túrin oryndaý múmkin emes», - delingen málimette.
Agenttik ókilderiniń «negizgi qýat» dep otyrǵandary – magıstraldyq temirjol jelisi, baılanysqa arnalǵan kabel jelisi, bastapqy metall shıkizaty, óńdeýge arnalǵan munaı, teńiz porty, dári-dármek óndirýge arnalǵan sýbstantsııalar, óndiris tehnologııalary sııaqty memlekettik organdar arqyly retteletin resýrstar.
Básekelestikti qorǵaý jáne damytý agenttiginiń túsindirmesine qaraǵanda, qoldanystaǵy júıe ásirese shaǵyn jáne orta bıznes nysandarynyń «negizgi qýattarǵa» qol jetkizýin shekteý arqyly olardy básekege qabiletsiz etip kelgen.
Munyń mysaly retinde oblystar arasyndaǵy shekaralarda óńirlik stantsııalarmen jáne elektr jelilerimen úlesi bir kompanııalardyń elektr energııasy naryǵynda ústemdik etip otyrǵanyn keltiredi.
«Osyǵan uqsas jaǵdaı munaı ónimderi naryǵynda da bar. Olıgopolııalyq naryq bolǵandyqtan munda taýarlardy satyp alý-satý mámileleri tikeleı sharttar boıynsha jasalady. Sonyń kesirinen kólemderdi bólý, kontragentterdi tańdaý úderisteri aıqyn ótpeıdi de, jasyryn baǵa belgileý, baǵaǵa monopolııanyń ústemdik etýi sııaqty keri áserler qalyptasady. Mundaı áserler básekelestik pen kásipkerliktiń damýyna kedergi keltiredi», - dep túsindiredi agenttik sarapshylary.
Byltyr jyl aıaǵynda qabyldanǵan zań osy olqylyqtardyń kúshin joıýǵa baǵyttalǵan.
«Zańdy iske asyrý úshin «negizgi qýatqa» teń dárejede qol jetkizý qaǵıdalary ázirlenedi. ıAǵnı qol jetkizý sharttary men merzimderi, «negizgi qýatty» usynýdan bas tartý negizderi, ótinimderdi qaraý tártibi sııaqty erejeler aıqyndalady.
Qazirgi ýaqytta Básekelestikti qorǵaý jáne damytý agenttigi munaı jáne munaı ónimderi, taýarlyq gaz, elektr energııasy, kólik jáne baılanys, qarjy naryǵy sııaqty monopolııa jaılaǵan naryqtardy monopolııasyzdandyrý turǵysynan keshendi taldaý júrgizýge kiristi. Taldaý monopolııalyq toptar qyzmetiniń aralas taýar naryqtaryna áserin, olardyń ekonomıkalyq tıimdiligin jáne monopolııalyq shyǵyndardyń bolýyn baǵalaýǵa múmkindik beredi», - dep jazady agenttiktiń baspasóz qyzmeti.