Memlekettik qyzmetshiniń jumysy da, júris-turysy da udaıy nazarda - Bergen Bespalınov
- Bergen Maratuly, áńgimemizdiń álqıssasyn Aqmola oblysynda memlekettik qyzmet isteri organynyń qurylýynan bastasańyz?
- Memlekettik qyzmet salasynda biryńǵaı saıasatty júzege asyratyn jáne tikeleı respýblıka Prezıdentine baǵynatyn ýákiletti organnyń qurylýy elimizdiń memlekettik qyzmet júıesin reformalaýdyń jańa kezeńine bastaý aldy. Sol kezde memlekettik basqarý júıesinde birqatar máseleler aıqyndalyp, memlekettik qyzmetti reformalaýdy quqyqtyq jaǵynan qamtamasyz etetin zań qabyldandy. Atalǵan zańǵa sáıkes memlekettik qyzmetshilerdiń quramy saıası jáne ákimshilik bolyp jiktelip, árqaısysynyń óz mindetteri men jaýapkershilikteri belgilendi. Osy zań negizinde memlekettik qyzmetke konkýrs arqyly ornalasý ádisi engizildi, bos laýazymǵa úmitker tulǵalar testileý men áńgimelesýden ótýge tıisti boldy.
2000 jyly oblysymyzda QR Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń Aqmola oblysy boıynsha basqarmasy quryldy. Ony basqarǵan Marat Qulmaǵambetovpen qatar, aımaqtaǵy memlekettik qyzmet júıesin qalyptastyrý bastaýynda Valentına Kozınskaıa, Galına Ilıashenko, Murat Rahymbergenov, Tımýr Ospanov, Tımýr Ysmaıylov, Yrysty Bekqojına, Jámıla Ospanova sııaqty tulǵalar boldy. Qurylǵan kúnnen bastap basqarma memlekettik organdardyń kadr sapasyn jaqsartý, memlekettik qyzmetshilerdiń kásibı biliktiligin arttyrý baǵytynda birqatar mańyzdy jumystardyń basyn qaıyrdy.
- Memlekettik qyzmet atqarý qoǵam men memleket tarapynan erekshe senim bildirý bolyp tabylady jáne memlekettik qyzmetshilerdiń moraldyq-ádeptilik beınesine joǵary talaptar qoıylady. Memlekettik qyzmetke kimder jáne qalaı qabyldanady. Osy týraly aıtyp ótseńiz?
- Iá, durys aıtasyz, memlekettik qyzmetke ornalasý úshin mamandardyń árqaısysyna qatań talaptar qoıylady jáne keshendi irikteýden ótýi arqyly qyzmetke qabyldanady. Áýeli - zańnamany jetik bilýimen qatar, jan-jaqty bolýy shart. Ekinshiden, etıkalyq ustanymy men ishki mádenıeti joǵary mamandarǵa basymdyq beriledi. Úshinshiden, sol kásipke beıim, ıkemdi jandar irikteledi. Oǵan qosa, qyzmetkerdiń jumyspen qatar, turmystaǵy júris-turysy da tarazyǵa salynady. Osyǵan oraı, qyzmettik etıkany buzý derekterin tómendetý jáne múddeler qaqtyǵysyn boldyrmaý maqsatynda Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń 2005 jylǵy 3 mamyrdaǵy Jarlyǵymen Qazaqstan Respýblıkasy memlekettik qyzmetshileriniń ar-namys Kodeksi bekitildi. Ondaǵy normalar men erejeler memlekettik qyzmetshilerdiń júris turysynyń egjeı-tegjeıli normalaryn qalyptastyrýmen erekshelendi.
Al, 2005 jyldyń 14 sáýirinde Memleket basshysynyń Jarlyǵymen oblystar men Astana, Almaty qalalarynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik qyzmet isteri jónindegi agenttiginiń Tártiptik keńesteri quryldy. Keńes jumysynyń aıqyndyǵy men ashyqtyǵyn qamtamasyz etý maqsatynda onyń qyzmetine jergilikti qoǵamdastyq pen BAQ ókilderi engizildi. Tártiptik keńesterdiń maksımaldy aıqyndylyq qaǵıdatyna negizdelgen qyzmeti tıimdiliktiń joǵary deńgeıin kórsetti, memlekettik jáne eńbek tártibin nyǵaıtý máseleleri baqylaýǵa alyndy. Aqmola oblysy basqarmasynyń janyndaǵy Tártiptik keńestiń birinshi tóraǵasy Nurlan Ramazanov boldy.
2013 jyldyń naýryz aıynda memlekettik qyzmettiń jańa modelin qalyptastyrý maqsatynda ákimshilik memlekettik qyzmettiń qurylymynda saıası memlekettik qyzmetshiler aıqyndaǵan saıasatty júzege asyrýdy, strategııalyq sheshimderdi qabyldaý jáne olardy oryndaý arasyndaǵy ózara baılanysty qamtamasyz etetin basqarýshylyq deńgeıdegi «A» korpýsy quryldy. Strategııalyq maqsattarǵa jetý jáne elimizdiń álemniń damyǵan 30 ozyq memleketiniń qataryna qosylýy úshin «100 naqty qadam» Ult jospary qabyldandy, bul memlekettik qyzmetti reformalaýdyń úshinshi kezeńin aıqyndady.
Ult josparynyń birinshi baǵyty kásibı memlekettik qyzmet modelin qurý jáne onyń kadr áleýetin nyǵaıtý bolyp tabylady. Reformalaý aıasynda 2015 jyly qabyldanǵan memlekettik qyzmet týraly jańa zań memlekettik qyzmettiń jańa mansaptyq modelin qalyptastyrýǵa jol ashty. Joǵaryda aıtyp ótkenimdeı kadrlardy irikteýdiń úsh satyly júıesi engizilip, memlekettik qyzmetke ornalasý tártibi jańartyldy, konkýrs barysynda úmitkerdiń bilimine ǵana emes, jeke quzyretine erekshe kóńil bólindi. Bul júıede tájirıbesi joq úmitkerler jalpy konkýrs arqyly tómengi laýazymdarǵa iriktelip, keıin jumys barysynda jınaqtaǵan tájirıbe men jeke quzyretteri arqyly ishki konkýrs negizinde mansaptyq ilgerileýge qol jetkizdi.
- Osy kúni Aqmola oblysynda qansha memlekettik qyzmetshi bar jáne olardyń bilimi men biliktiligin jetildirý baǵytynda qandaı jumystar atqarylýda?
- Búgingi kúni oblystyń qalalary men aýdandaryndaǵy 707 memlekettik organda 6 myńǵa jýyq memlekettik qyzmetshi jumys isteıdi. Olardyń ishinde ǵylym kandıdattary, «Bolashaq» baǵdarlamasynyń jáne memlekettik basqarý akademııasynyń túlekteri bar. Kez-kelgen eldiń negizgi qozǵaýshy kúshi - jastar. Sondyqtan, departamenttiń tarapynan jastarǵa aıryqsha kóńil bólinedi, jyl saıyn turaqty túrde stýdenttermen kezdesýler ótkizilip, jumyssyz jastarǵa, joǵary oqý oryndary men kolledjderdiń túlekterine arnalǵan bos laýazymdar jármeńkeleri uıymdastyrylady.
Búgingi kúni oblystaǵy memlekettik qyzmetshilerdiń tórtten bir bóligin 29 jasqa deıingi jastar qaýymy quraıdy. Іshki konkýrstar ınstıtýtynyń engizilýi memlekettik qyzmetshilerdiń mansaptyq ilgerileýine, kadrlardy irikteý sapasyna oń áserin tıgizýde. Jyl basynan beri oblysta ótkizilgen ishki konkýrstar qorytyndysy nátıjesinde qyzmetshilerdiń 70 protsentten astamy joǵary laýazymdarǵa taǵaıyndaldy. Memlekettik qyzmette qylmystarǵa jol ashylýy - azamattardyń, zańdy tulǵalardyń qarapaıym quqyqtaryn buzýdan bastalady. Sondyqtan, onyń aldyn alýda qyzmettik etıkany saqtaýǵa baqylaý júrgizý júıesi mańyzdy ról atqarady. Osy oraıda, departament memlekettik jáne eńbek qyzmetin nyǵaıtý boıynsha turaqty jumys júrgizip keledi.
Agenttik pen QR Prezıdenti janyndaǵy memleketik basqarý akademııasy birlesip, memlekettik qyzmetshilerge arnalǵan qaltaǵa salyp júretin Ádep kodeksin, ıaǵnı, «Pocketbook» ázirledi, ol memlekettik qyzmetshilerdiń ádebine qatysty máseleler týyndaǵanda basshylyqqa alynatyn ádisteme retinde qoldanylady. Kásiptik jáne mansaptyq ilgerileýge jaǵdaı jasaý - reformalaýdyń maqsattaryna jetýdiń negizgi bólikteriniń biri. Memlekettik qyzmetshilerdiń múddelerin qorǵaý, qaıta daıarlaý jáne olarǵa qolaıly jumys ortasyn qalyptastyrý, kóshbasshylyqty qoldaý tárizdi sharalar olardy yntalandyrýdyń negizgi strategııasy.
- Búginde QR Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigi kadr saıasatyn tıimdi júrgizip keledi. Qazirgi tańda agenttik «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasynyń «Ózgeristerdi ózińnen basta» kishi baǵdarlamasyn iske asyrýda. Bul baǵytta Aqmola oblysynda qandaı sharýa tyndyrylýda ?
Bul kishi baǵdarlamanyń basty maqsaty memlekettik organdardyń uıymdastyrýshylyq mádenıetin damytý, memlekettik qyzmetshilerdiń júris-turys modelin ózgertý bolyp tabylady. Bul degenimiz, memlekettik apparattyń jańa formatqa bet alýy, álemdegi tyń ózgeristerge jaýap bere alýy, árbir qyzmetshi sanasynyń ózgerýi, áleýetiniń artýy. Memlekettik qyzmetti jańǵyrtý Qazaqstandaǵy jańǵyrý protsesiniń aınymas bir bóligi ispetti. Elbasy N.Á.Nazarbaev bıylǵy jylǵy Qazaqstan halqyna Joldaýynda tıimdi memlekettik basqarýǵa zor mán berdi. Árıne, bilimdi, quzyretti, básekege qabiletti memlekettik qyzmetshilerdiń úılesimdi jumysy elimizdiń damýyna ıgi yqpal etetini anyq. Sondyqtan, bul baǵytta Aqmola oblsynda da aýqymdy sharalar júzege asyrylýda.
- Departament memlekettik qyzmet isterimen ǵana aınalysyp qana qoımaıdy, sybaılas jemqorlyqpen de kúres júrgizedi. Qoǵamdy mendegen jemqorlyqpen kúres Aqmola oblysynda qanshalyqty tıimdi júrgizilýde?
- Búgingi tańda osy baǵytta 400-den astam aqparattyq túsindirý sharalary ótkizildi. Olar bilim, ǵylymı-tájirıbelik, mádenı-buqaralyq baǵyttarda órbip otyr. Bul turǵyda buqaralyq aqparat quraldary otandastarymyzdyń boıynda jemqorlyqqa qarsy is-qımyl tetigin qalyptastyrýdyń bir naqty joly bolyp tabylatyndyqtan, merzimdik basylymdarda jarııalanǵan materıaldardyń ózi 700-den asa túskenin de aıta ketý kerek.
Árıne, sybaılas jemqorlyqtyń tamyryna balta shabý sııaqty úlken máselede óskeleń urpaqpen jumys isteý basty nazarda ustalýy kerek. Osyǵan baılanysty Aqmola oblystyq bilim basqarmasymen jáne joǵary oqý oryndarymen birlesken jumys josparymyzdyń bary da kezdeısoq emes. Sonyń nátıjesinde 495 mektepte qataryna 30 myńnan astam oqýshyny biriktiretin «Adal urpaq» klýbtary jumys isteıdi. «45 mınýt jemqorlyq týraly» synyp saǵatynyń da júıeli ótkiziletindigin atap ótken jón. Sondaı-aq, aımaqta quramyna departament qyzmetkerleri, «Nur Otan» partııasynyń, «Atameken» óńirlik palatasynyń, «Jańarý» qoǵamdyq birlestiginiń ókilderi kiretin sybaılas jemqorlyqqa qarsy jedel top jumys isteıdi. Bul isten qoǵamdyq jurtshylyq jáne BAQ ókilderi de syrt qalǵan emes.
Bıylǵy jyldyń 1 naýryzynan bastap «Adal ómir súrý» jobasynyń aıasynda dástúrge aınalǵan «Adal jol» sybaılas jemqorlyqqa qarsy marafony óz jumysyn bastady. Bul marafon oblystyń 7 óńirinde ótkizilip, óziniń ómirsheńdigin tanytty. Bir quptarlyǵy, departamenttiń osy marafondy ótkizý jónindegi bastamasyn ortalyq apparat qoldap, respýblıkamyzdyń búkil aımaǵyna taratyp otyr.
Qashan bolsyn, bizdiń departamenttiń basty mindeti qoǵamymyzda jıi kórinis berip otyrǵan sybaılas jemqorlyqqa qarsy pármendi kúres júrgizip, memlekettik qyzmet sapasyn jetildirý, bul úshin memlekettik qyzmetshiler arasynda jan-jaqty jumys júrgizip, memlekettik organdardy qabiletti de jaýapkershiligi joǵary kadrlarmen nyǵaıtý bolyp tabylatyndyǵyn bir sát te esten shyǵarmaımyz.
- Áńgimeńizge rahmet!