Memleket basshysy BQO-daǵy sý tasqynyna baılanysty jedel shtabtyń otyrysyn ótkizdi
– Qazir tıisti mekemelerdiń bári belsendi túrde jumys istep jatyr. Birqatar aımaqty qarǵyn sý basyp qaldy. Keıbir jerde tasqyn sý kóterilip jatyr. Bul – tabıǵı apat. Qysqasy, aldymyzda turǵan jumys óte aýqymdy. Bárimiz bir el, bir ujym bolyp osy apatty eńserýimiz kerek. Basqa jol joq. Tasqyn sýdyń saldaryn joıý úshin naqty sharalar qolǵa alyndy. Qaýip-qaterdiń aldyn alý jumystary atqarylýda. Meniń tapsyrmam boıynsha oblystardyń ákimderi jumysqa belsendi kiristi, – dedi Prezıdent.
Memleket basshysy sý tasqynyna qatysty jaǵdaı áli de óte kúrdeli ekenin atap ótip, mundaı kólemdegi tasqynnyń buryn-sońdy bolmaǵanyna nazar aýdardy. Onyń aıtýynsha, osyǵan uqsas jaǵdaı 1994 jyly bolǵan. Alaıda qazirgi sý tasqyny odan áldeqaıda aýqymdy.
– Men zardap shekken aýdandardy aralap shyqtym. Apattyń aýqymyn, shyǵyndy kórip otyrmyn. Qanshama dúnıe-múlik, elektr jelileri sýdyń astynda qaldy. Joldar men kópirler shaıylyp ketti. Barlyq negizgi másele sheshilgennen keıingi eń basty mindet – qaıta qalpyna keltirý. Úkimetke jańa tıptegi úıler salý nemese burynnan bar úılerdi rekonstrýktsııalaý jóninde arnaıy jospar ázirleýdi tapsyrdym. Bul máseleni ońtaıly sheshemiz dep oılaımyn. Ahýaldyń aýyr ekenin buǵan deıin de aıttym. Úkimettiń, Respýblıkalyq shtabtyń jetekshiligimen oblys ákimderi bul mindetti durys atqarady dep sanaımyn, – dedi Prezıdent.
Memleket basshysy oblystaǵy aýa raıy boljamynyń qolaısyzdyǵyn atap ótip, sý tasqyny jaǵdaıynyń ýshyǵýyna daıyn bolý qajet ekenin aıtty.
– Bul – tabıǵı qubylys ekenin bárimiz túsinemiz. Qardyń erýi jáne tońnyń qalyń bolýy saldarynan topyraqtaǵy ylǵal mólsheri joǵary boldy. Sodan keıin kún kúrt jylynyp, jaýyn-shashyn jıiledi. Ókinishke qaraı, bıyl osy faktorlardyń barlyǵy qabattasyp ketti. Budan sabaq alýymyz kerek. Sý tasqyny kezeńine jyl saıynǵy daıyndyq jumystary jaz-kúz mezgilderinde bastalyp, úsh baǵytta júrgizilýi qajet. Eń aldymen, bul – boljam, saraptama jasaý sıpatyndaǵy sharalar. Gıdrometeorologııalyq qyzmet boljam derekterin muqııat taldap, aldaǵy sý tasqyny kezindegi jaǵdaıdyń órbý stsenarıılerin daıyndaýǵa tıis, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Sonymen qatar Memleket basshysy sý tasqynynyń keri áserin aldyn ala eskertýge jáne joıýǵa baǵyttalǵan uıymdastyrý-aldyn alý, ınjenerlik-tehnıkalyq, sondaı-aq shuǵyl sharalardy júzege asyrýdyń mańyzdylyǵyna toqtaldy.
– Elimizde tıisti sala mamandarynyń tapshylyǵy problemaǵa aınalyp otyr. Atalǵan jaǵdaı osy túıtkildi anyq kórsetti. Kezinde bilim salasyndaǵy bul baǵytty eleýsiz qaldyrdyq. Endi olqylyqtyń ornyn toltyryp, gıdrotehnık, ırrıgator, jalpy sý salasyna baılanysty mamandardy tez arada daıarlaýymyz kerek, – dedi Memleket basshysy.
Prezıdent Úkimetke, ýákiletti organdarǵa, oblystardyń ákimderine qysqa merzimde jańa turǵyn úı salý jáne úılerdi jóndeý, kommýnaldyq, áleýmettik ınfraqurylymdy tez arada qalpyna keltirý úshin sharalar qabyldaý, kúndelikti tutynatyn azyq-túlik pen asa qajetti taýarlardyń baǵasyn baqylaý jóninde birqatar tapsyrma berdi.
Budan bólek, Memleket basshysy maldyń jappaı qyrylýyna baılanysty ýshyǵa túsken epıdemıologııalyq jaǵdaıǵa arnaıy toqtaldy.
Qasym-Jomart Toqaev bolashaqta sý tasqynynyń aldyn alý sharalaryna aıryqsha mán berýdi tapsyrdy.
– Kóktem mezgilinde qar shyǵarý, ózenderdiń qaýipti ýchaskelerindegi muzdy jarý, qarǵyn sý júretin arnalar jasaý jáne basqa da qajetti sharalar aldyn ala júrgizilýge tıis. Jaz-kúz maýsymynda ózenderdiń arnalaryn ýaqytyly tazalaýdy, tabanyn tereńdetýdi jáne saǵalaryn keńeıtýdi, avtomobıl men temirjoldardyń boıyndaǵy qoldanystaǵy sý ótkelderiniń qýattylyǵyn arttyryp, jańasyn salý qajet. Qorǵanys bógetteri men sý júretin kanaldar salý kerek. Bul mindet Respýblıkalyq shtabqa jáne Úkimetke júkteledi, – dedi Memleket basshysy.
Sonymen qatar Prezıdent sýy mol ózenderdiń arnasyn retteý úshin sý qoımalaryn salý mańyzdy ekenin aıtty. Sonyń arqasynda kóktem-jaz mezgilinde sharýashylyq úshin qajetti sý qoryn saqtaýǵa múmkindik bolady.
– Tabıǵı jáne tehnogendi apattardyń aldyn alý úshin Tótenshe jaǵdaılar mınıstrligine ortalyq jáne jergilikti atqarýshy organdarǵa baqylaý júrgizý quqyǵyn berý kerek. Muny zań júzinde bekitý qajet, – dedi Memleket basshysy.
Budan bólek, Prezıdent memlekettik organdardyń tótenshe jaǵdaı kezindegi biryńǵaı áreket etý algorıtmin ázirleý qajet dep sanaıdy. Onyń pikirinshe, bul qujatta tótenshe jaǵdaı rejımin jarııalaýdan bastap, keltirilgen shyǵyndy óteýge jáne dúnıe-múlikti qalpyna keltirýge deıingi barlyq quzyrly organnyń mindetteri men is-qımyly naqty qamtylýy kerek.
Jıyn barysynda Batys Qazaqstan oblysynyń ákimi Narıman Tóreǵalıev, Premer-Mınıstrdiń orynbasary Qanat Bozymbaev, Tótenshe jaǵdaılar mınıstri Shyńǵys Árinov, Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstri Nurjan Nurjigitov, «Qazgıdromet» RMK bas dırektory Danara Álimbaeva baıandama jasady.