Mektep oqýshylary esh kedergisiz nasybaı atyp júr - depýtat
«4-5 synyp oqýshylarynyń esh kedergisiz nasybaı atyp júrgenin kórip, eriksiz dabyl qaǵýǵa májbúrmiz. Zańda shekteý qoıylǵanyna qaramastan, bul zııandy zat saýda oryndarynda, bazarlar men dúkenderde bala dep, jas dep qaramaı, erkin satylyp jatyr. Onyń ústine, búginde formasyn ózgertip, kádimgi qaltashadaǵy shaı sekildi qoraptap, shaqshalap, túrlendirip usynylyp otyr. «Jevatelnyı tabak», «Snıýs», «Shaıba» degen ataýlarmen taralýda. Nasybaı – ne mádenıetke, ne ádepke, ne gıgıenaǵa saı kelmeıtin jıirkenishti qaldyqtardan jasalatyn zat. Ókinishke qaraı, buryn ony tek úlken adamdar atatyn bolsa, qazirgi kezde munymen balǵyn jastar, tipti bolashaq ana bolar qyzdar da áýestenetin bolǵan. Olardyń sany jyl saıyn artyp jatyr. Buǵan qosa, el úmit kútip otyrǵan sportshy jastar arasynda da bul keri ádettiń qalypty jaǵdaıǵa aınalǵanyn qalaı túsinýge bolady?!» - dedi J. Amantaıuly QR Úkimet basshysynyń orynbasary Tamara Dúısenova men Іshki ister mınıstri Erjan Sádenovtiń atyna joldaǵan saýalynda.
Onyń aıtýynsha, keıbir derekter boıynsha halyqtyń 10 paıyzy nasybaı atýdy ádetke aınaldyrǵan. Eń qaýiptisi – onyń quramynda qandaı ýly zattardyń bar ekeniniń belgisiz bolýy.
«Ádette, onyń quramynda hımııalyq zattar, ák, sekseýil, arsha, tobylǵy aǵashtarynyń kúli bolady. Ýytyn arttyrý úshin taýyqtyń sańǵyry, túıeniń tezegi de qosylady eken. Nasybaıdy muqııat zerttegen mamandar budan bólek, oǵan esirtki men psıhotropty zattardyń da qosylǵanyn anyqtaǵan. Bulardyń tutynǵan adamdy tez táýeldilikke ushyratatyny sózsiz. Shved ǵalymdary da buǵan zertteý júrgizip, nasybaıdyń quramynan hrom, nıkel, kadmıı, qorǵasyn, kúshála sekildi hımııalyq zattardy tapqan. Bulardyń barlyǵy da qalypty mólsherden áldeqaıda artyq bolǵan. Elimizdiń dárigerleri nasybaı atýdyń adamdy táýeldilikke ushyratýmen qatar, túrli aýrýlarǵa da dýshar etetinin aıtady. Tipti ol qaterli isikke, urpaqsyzdyqqa aparatyny ǵylymı dáleldengen. Qazaq onkologııa jáne radıologııa ǵylymı-zertteý ınstıtýty mamandarynyń aıtýynsha, nasybaı aýyz qýysynyń qaterli isiginiń damýyna ákeledi eken. Olar sońǵy kezderi nasybaıdyń saldarynan qaterli isikke shaldyqqandar arasynda jastardyń kóbeıip ketkenin jetkizdi. Sondyqtan eldi ýlap otyrǵan bul qaterli dertti aýyzdyqtap, onyń taralýyna múldem tosqaýyl qoıý qajet», - dedi depýtat.
Onyń sózine qaraǵanda, elimizde nasybaıǵa zań júzinde shekteý qoıylǵanymen, oryndalýynda osaldyq tanytyp otyrmyz.
«Arnaıy organdar saýda oryndaryna qatysty sheshim shyǵaryp, jas urpaqty ýlap otyrǵandarǵa qatysty keshendi shara qabyldaýy tıis», - dedi Jarqynbek Amantaıuly.