Mektep kıimi, smartfon, toı-tomalaq – qazaqstandyqtar qandaı sebeppen nesıe alady

<p>AMANAT partııasynyń hatshysy Eldar Jumaǵazıev halyqtyń shamadan tys kredıt alýyn azaıtý týraly parlamenttik tyńdaýda aýyl turǵyndarynyń qandaı maqsattarda nesıe alatynyn aıtyp berdi, dep habarlaıdy <a href="https://kaz.inform.kz/" target="_blank" rel="noopener">Kazinform</a> agenttigi.</p>

Partııa ókili aýyl turǵyndarynyń qarjylyq saýatyn arttyrý úshin «Qaryzsyz qoǵam» jobasyn qolǵa alǵanyn, oǵan respýblıkanyń 8 óńirinde 52 myń adam qatysqanyn atap ótti.

«Jobaǵa qatysqandar arasynda nesıeni qandaı sebeppen alǵanyn surap, saýalnama júrgizdik. Nátıjesinde kópbalaly otbasylar balalaryn kıindirý úshin nesıege júginetinin bildik, ásirese 1 qyrkúıek jaqyndaǵanda mektep kıimine kóp shyǵyndanady. Sosyn qys jaqyndaǵanda turǵyndar jappaı kómir satyp alady. Bala sany kóbeıgen saıyn úıdiń aýqymy da ósedi, úı janynan qosymsha bólme salýǵa, tehnıkaǵa, toı-saltanattarǵa nesıe alý faktileri bar. Oǵan qosa, azyq-túlik kúnnen kúnge qymbattap barady. Tipti dúkennen nan almaı, 4-5 qap un alyp, úıde nan pisirip jan baǵyp otyrǵandar bar. Qazir mekteptegi balalardy tegin tamaqtandyrý osy otbasylarǵa úlken kómegin tıigizip otyr», - dedi Eldar Jumaǵazıev.

Spıkerdiń aıtýynsha, jastardyń nesıege áýestigi alańdatýda. Jastardyń 85% tehnıka-smartfon sekildi gadjetterge áýestenip nesıe alǵan. Sondaı-aq, jetkizý jumysymen aınalysyp, tabys tabý úshin samokat-moped alǵandar bar. Jastardyń tek qana 5 paıyzy óz bilimin jetildirýge, taǵy 5 paıyzy – bıznes ashýǵa qaryz alǵan.

«Eń aýyry – zeınetkerlerdiń jaǵdaıy deýge bolady, bizge oqýǵa kelgen zeınetkerlerdiń eshbiriniń moınynda óziniń qaryzy bolǵan joq, olardyń balalary men nemereleri nesıe alyp, solardy óz zeınetaqysynan tólep otyr. Jalpy 7 aıda túıgenimiz – «Qaryzsyz qoǵam» kýrsyna qatysqandardyń 61% bankterge qansha ústemeaqy tóleıtinin bilmegen. Qolynda nesıe týraly kelisimshart ta, tóleý grafıgi de joq. Al 69% qatysýshynyń erteńge kúneltetin aqshasy joq. Sondaı-aq, qatysýshylardyń 80% tabysty arttyrý joldaryn úırengisi keledi. Aýyl adamdarynyń tabysyn arttyrýǵa naqty daǵdylardyń bolmaýy da kedergi keltirýde. ıAǵnı, mal ósirý, sút saýý, jem-shóp jumystarynda eski tásilder qoldanylady, jańa ádister men ekonomıkalyq negizdeme joq. Soǵan baılanysty, halyqty jańa daǵdylarǵa oqytýǵa qarajat bólý kerek dep esepteımiz», - dep usyndy partııa ókili Qarjy mınıstrine.

Joba sarapshylary turǵyndar arasynda únemdeý mádenıetin nasıhattaǵysy keledi.

«Kóp kezdespeıtin mysaldy aıtaıyn – Almaty oblysy Aqshı aýylyndaǵy otbasylyq jup balasy 1-synypqa barǵanda depozıt ashqan. Ózi eden jýýshy, kúıeýi – qurylysshy. Ekeýi birigip, artyq aqshany depozıtke jınaı bergen jáne qazir balasy 8-synypta oqysa, esepshotynda 15 mln teńge jınalǵan. Osy otbasynyń mysalyn barlyǵyna aıtyp júrmiz. Bıyl «Qaryzsyz qoǵam» jobasynda 60 myń adamdy oqytsaq, kelesi jyldan bastap 750 myń adamdy oqyta bastaımyz. Onyń ishinde mektep oqýshylary, kolledj ben JOO stýdentteri bar, sosyn 200 myń aýyl-qala turǵyndary bar», - dedi E. Jumaǵazıev.

Aıta keteıik, búgin Májiliste «Halyqtyń shamadan tys kredıt alýyn azaıtý jáne qarjylyq saýattylyqty arttyrý» taqyrybynda Parlament tyńdaýy ótti.

Qaryz alýshylardyń quqyǵyn qorǵaýdy kúsheıtý boıynsha zańnamalyq túzetýler pysyqtalyp jatyr.