Májilis tolyq emes jumys ýaqytyna qatysty qujatty maquldady
Zań jobasyn Májiliste Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Serik Shápkenov tanystyrdy. Ol atalǵan qujat 2019 jylǵy 18 qazanda Qazaqstan Respýblıkasynyń halyqaralyq sharttar máseleleri jónindegi vedomstvoaralyq komıssııanyń 40-shy otyrysynda qoldaý tapqanyn eske saldy.
«Tolyq emes jumys ýaqyty jaǵdaıyndaǵy jumys týraly konventsııa 1994 jylǵy 24 maýsymda Halyqaralyq Eńbek Uıymynyń Bas konferentsııasynda qabyldandy. Konventsııa tolyq emes jumys ýaqytynda jumys isteıtin jumyskerlerdiń quqyqtary men múddelerin, ıaǵnı ujymdyq kelissózder júrgizý quqyǵy, eńbek qaýipsizdigi jáne eńbekti qorǵaý, ananyń quqyǵyn qorǵaý, jyl saıynǵy aqyly demalys berý, eńbek jáne jumyspen qamtý salasynda kemsitýshilikke jol bermeý máselelerin tolyq jumys ýaqytynda jumys isteıtin jumyskerlerdiń quqyqtary sııaqty qorǵaýdy kózdeıdi», – dedi Eńbek mınıstri.
Osy Konventsııa qyzmetkerler men kásiporyndardyń jekelegen sanattaryn qospaǵanda, ekonomıkalyq qyzmettiń barlyq salalaryna qoldanylady (Konventsııanyń 3-baby).
«Ulttyq statıstıka bıýrosynyń málimetterine qaraǵanda, 2021 jyldyń 4-toqsanynyń qorytyndysy boıynsha ártúrli salalardaǵy 470 myńǵa jýyq qyzmetker tolyq emes jumys ýaqyty rejıminde jumys istedi. Olardyń jartysyna jýyǵy aptasyna 20 saǵattan az ýaqyt jumys istedi. Olardyń kópshiligi aýyl sharýashylyǵy, bilim jáne ónerkásip salalarynda jumys eńbek etti», – dedi Serik Shápkenov.
Konventsııaǵa sáıkes, «tolyq emes jumys ýaqytynda jumys isteıtin» degen termın tolyq jumys ýaqytynda jumys isteıtin jáne salystyrmaly jaǵdaıda jumys isteıtin qyzmetkerdiń jumys ýaqytynyń qalypty uzaqtyǵynan az jumys isteıtin jumyskerdi bildiredi. Konventsııa aıasynda tolyq emes jumys ýaqytynda jumys isteıtin qyzmetkerlerdiń negizgi jalaqysy sol ádistermen esepteletin tolyq jumys ýaqytynda jumys isteıtin jáne salystyrmaly jaǵdaıdaǵy qyzmetkerlerdiń negizgi jalaqysynan kem bolmaýy tıis dep kózdeletin sharalar qabyldanýǵa tıis.
Óz kezeginde Konventsııaǵa uqsas ulttyq eńbek zańnamasynda qyzmetkerlerge eńbekaqy tóleý salasyndaǵy memlekettik kepildikter kózdelgen (QR EK 103, 106-b. 1-t.) Sondaı-aq Konventsııada tolyq emes jumys ýaqytynda jumys isteıtin qyzmetkerlerge arnalǵan áleýmettik qamsyzdandyrý júıeleri tolyq jumys ýaqytynda jumys isteıtin qyzmetkerlerge uqsas bolýy kerek dep qarastyrylǵan. Bul sharttar jumys ýaqytynyń uzaqtyǵyna, jarnalarǵa nemese kiristerge proportsıonaldy túrde anyqtalýy múmkin.
Osyǵan uqsas Ulttyq eńbek jáne áleýmettik zańnama tolyq jumys ýaqytynda jumys isteıtin qyzmetkerlermen salystyrǵanda tolyq emes jumys ýaqytynda jumys isteıtin qyzmetkerlerdiń quqyqtaryn shektemeıtinin atap ótken jón.
«Konventsııany ratıfıkatsııalaý memlekettik bıýdjetten teris áleýmettik-ekonomıkalyq saldarlar men qarjylyq shyǵyndarǵa alyp kelmeıdi. Konventsııany qabyldaý tolyq emes jumys ýaqytynda jumys isteıtin qyzmetkerlerdi kemsitý bóliginde eńbek daýlaryna ákelmeıdi dep oılaımyz. Bul rette Konventsııany qabyldaý eńbek qyzmetin júzege asyratyn qyzmetkerlerdiń eńbek quqyqtaryn qorǵaýdy qamtamasyz etedi jáne Qazaqstannyń osy saladaǵy halyqaralyq normalardy saqtaý men oryndaýǵa beıildiligin rastaıdy», – dep túıindedi Serik Shápkenov.