Máskeýde Qazaqstan men Reseıdiń strategııalyq áriptestiginiń 30 jyldyǵyna baılanysty jıyn ótti
Konferentsııany Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstan strategııalyq zertteýler ınstıtýty (QSZI) jáne Reseı ǵylym kademııasynyń Shyǵystaný ınstıtýty (RǴA ShI) uıymdastyrdy. Іs-shara Qazaqstan Respýblıkasynyń Reseı Federatsııasyndaǵy Elshiliginiń qoldaýymen ótti.
Halyqaralyq konferentsııa jumysyna qazaqstandyq jáne reseılik tarıhshy-ǵalymdar, saıasattanýshylar, halyqaralyq qatynastar mamandary, Qazaqstan men Reseı parlamentteriniń depýtattary qatysty. Ǵylymı forým jumysyna onlaın formatta qosylǵan RǴA ShI, E.Prımakov atyndaǵy RǴA ÁEHQI, QR Prezıdenti janyndaǵy QSZI, L.N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıteti men M.V.Lomonosov atyndaǵy MMÝ qazaqstandyq fılıalynyń ǵalymdary men sarapshylary qatysty.
2021 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Táýelsizdiginiń 30 jyldyq mereıtoıy atap ótiledi, bul qorytyndylar shyǵarý men ótken joldy uǵynýdyń mańyzdy kezeńi bolyp otyr. Jańa zaman tarıhy Qazaqstan-Reseı yntymaqtastyǵynyń qaryshty damýy men joǵary nátıjeliligi ózara qurmet, teń quqylyq jáne strategııalyq áriptestik qaǵıdattaryna negizdelgenin kórsetti. Bul eki eldiń kóshbasshylary, Qazaqstan Respýblıkasy men Reseı Federatsııasynyń birinshi Prezıdentteri N.Á.Nazarbaev pen B.N.Eltsın, sondaı-aq Qazaqstan Prezıdenti Q.K.Toqaev pen Reseı Prezıdenti V.V.Pýtınniń, memlekettik jáne qoǵam qaıratkerleriniń, sondaı-aq ǵylymı-sarapshylyq qoǵamdastyqtyń zor eńbegi.
Óz sózderinde eki eldiń dıplomattary men parlamentarııleri, konferentsııany uıymdastyrýshy ınstıtýttardyń basshylary konferentsııanyń joǵary mártebesin jáne onda talqylanatyn taqyryptardyń mańyzdylyǵyn atap ótti. Olar ǵylymı dıalogty jandandyrýdyń jáne Qazaqstan men Reseı ǵalymdarynyń tarıhı retrospektıvasy, sondaı-aq damýdyń jańa táýelsiz kezeńindegi ekijaqty qarym-qatynastardyń qalyptasýy men damýy, ulttyq egemendikti, aýmaqtyq tutastyqty jáne KSRO ydyraǵannan keıin belgilengen shekaralardyń myzǵymastyǵyn qurmetteýge negizdelgen strategııalyq áriptestik pen tatý kórshilik qatynastardy údemeli nyǵaıtý úshin berik negiz bolǵan máselelerdi talqylaý mańyzdylyǵyna erekshe nazar aýdardy.
Qazaqstannyń Reseıdegi Elshisi E.B. Kósherbaev óziniń alǵy sózinde Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti - Elbasy N.Á. Nazarbaev pen Qazaqstan Prezıdenti Q.K.Toqaev eki el qarym-qatynastary mańyzdy sıpatqa ıe ekenin birneshe ret atap ótkenin aıtty. Óz kezeginde, Reseı Federatsııasynyń Qazaqstandaǵy Elshisi A.N. Borodavkın óziniń quttyqtaý sózinde Reseı Prezıdenti V.V.Pýtın Qazaqstan men Reseıdiń strategııalyq seriktestiginiń tabysty damýyna basa nazar aýdaratynyn atap ótti.
Óz kezeginde QR Parlamenti Májilisiniń Halyqaralyq ister, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń hatshysy M.T. Erman Qazaqstan men Reseıdiń saıası dıalogynyń mańyzdy elementi onyń parlamentaralyq ólshemi bolyp sanalatynyn atap ótti.
«Bizdiń elderimizdiń zań shyǵarýshy bılik organdarynyń oń ózara is-qımyly júıeli negizde júzege asyrylady, konstrýktıvtiligimen erekshelenedi jáne qarqyndy sıpatqa ıe. Bizdiń baılanystarymyz ekijaqty formattan áldeqaıda asyp túsedi, eki memleket zań shyǵarýshylarynyń TMD Parlamentaralyq assambleıasy, UQShU PA, Parlamentaralyq Odaq, Eýrazııa elderi parlamentteri spıkerleriniń keńesi, EQYU PA sııaqty bedeldi halyqaralyq ınstıtýttar qurylymdaryndaǵy kommýnıkatsııalardyń mazmundy tarıhy bar», - dedi M. Erman.
Reseı Federatsııasy Memlekettik Dýmasynyń TMD isteri jónindegi komıteti tóraǵasynyń birinshi orynbasary V.P.Vodolatskıı óz sózinde eki el prezıdentteri qol qoıǵan kelisimder Memlekettik Dýmada da, Májiliste de basym tártippen ratıfıkatsııalanyp jatqanyn aıtty.
«Palatalar spıkerleriniń ózara saparlary, yntymaqtastyq jónindegi Palataaralyq parlamenttik komıssııanyń otyrystary, beıindi komıtetterdiń birlesken is-sharalary, Reseı men Qazaqstandaǵy saılaýdy baıqaý jónindegi mıssııalardyń qyzmetine qatysý turaqty negizde júrgiziledi», - dedi ol.
Budan bólek, RǴA Shyǵystaný ınstıtýtynyń dırektory, RǴA korrespondent-múshesi A.K.Alıkberov ótken 30 jyl ishinde Qazaqstan da, Reseı de egemen memleketterdiń, táýelsiz, halyqaralyq qatynastardyń tolyqqandy sýbektileriniń qalyptasý jolynan ótkenin jetkizdi.
«Osy kezeń ishinde bizdiń aldymyzda geosaıası, ekonomıkalyq, áleýmettik sıpattaǵy syn-qaterler birneshe ret turdy. Biraq bizdiń strategııalyq áriptestigimizdiń myzǵymastyǵyna jáne kópjaqty yntymaqtastyqtyń ózara tıimdiligine kúmándanýǵa eshqashan sebep bolǵan emes. Bul eki eldegi ǵylymı, saraptamalyq qaýymdastyqtyń bizdiń tatý kórshiligimizdi nyǵaıtýǵa jáne ártúrli sıpattaǵy ózara is-qımyldy tereńdetýge baǵyttalǵan durys sheshimder qabyldaýyna yqpal etken eńbegi», - dedi A. Alıkberov.
QR Prezıdenti janyndaǵy QSZI dırektory, QR UǴA akademıgi Z.K.Shaýkenova Táýelsiz Qazaqstannyń ómir súrgen barlyq jyldarynda onyń Reseımen qarym-qatynasy eki taraptyń da turaqtylyǵymen jáne yntymaqtastyqqa daıyn bolýymen sıpattalǵanyn atap ótti.
«Eki el arasynda yntymaqtastyqtyń berik quqyqtyq, ekonomıkalyq, saıası jáne mádenı negizderi bar. Shyn máninde, Qazaqstannyń Reseıge qatysty syrtqy saıasaty Reseı Federatsııasy Qazaqstan úshin ózara árekettesýdiń barlyq salalarynda eń mańyzdy seriktes bolyp sanalatyndyǵyna negizdeldi», - dedi ol.
Halyqaralyq ǵylymı-praktıkalyq konferentsııa jumysy eki sessııa aıasynda ótti.