Máskeý túbinde shaıqastym - Uly Otan soǵysynyń ardageri J. Hafızuly
Máskeý túbindegi urysta Aqmola óńiriniń týmasy, Uly Otan soǵysynyń ardageri Jálel Hafızuly da bolǵan edi. Qazaqta «Qarty bar eldiń qazynasy bar», «Esik aldynda tóbe bolsa, erttep qoıǵan atpen teń, aýylyńda qarııa bolsa jazyp qoıǵan hatpen teń» degen qanatty sóz bar ǵoı. Kórgeni men túıgeni mol qarııany áńgimege tartyp, joıqyn soǵystyń bastalǵan tusyndaǵy sátin aıtyp berýin suradyq.
- Soǵys bastalatyn jyly Qosshoqy degen stansyda turdym. Aqmoladan 40 shaqyrym jerde. Tańǵy saǵat 4.00-de Levıtannyń daýysy estildi. Onyń sýyq habarynan «tutqıyldan nemis fashısteri Otanymyzǵa shabýyl jasady, shekaramyzdy buzyp ótti» degendi estidik. Sodan bir aıdyń ishinde aýyldaǵy ásker jasyndaǵy adamdardyń barlyǵy soǵysqa alyndy. Biz bolsaq, úsh aǵaıyndy jigit 1942 jyldyń basynda maıdanǵa attandyq.
Men Kókshetaýda bir-eki kún boldym-daǵy, 18-20 jastaǵy ylǵı jas jigitter bir eshelonǵa tıelip, Máskeý túbine qaraı tarttyq. Máskeý shaıqasynda, Rokosovskıı, Jýkov basqarǵan qolbasshylardyń qol astynda boldym. №1245 polktiń tankke qarsy áskerinde kózdeýshi qyzmetin atqardym.
Qalaǵa jetisimen Máskeýdiń syrt tusyndaǵy ormanǵa tústik. Biz túsken mańaıǵa taıaý Rjev, Korjov, Klın, sosyn Kalının qazirgi Tver - osy qalalar boldy. Sol jerden nemister Máskeýge qaraı birneshe ret shabýyl jasady. Olar qanshama jantalassa da toıtaryp, Máskeýge qaraı jibermedik. Tankilerin atqylap, aýyr shyǵynǵa batyrdyq. Sonyń arqasynda Máskeý aman qaldy. 1941-1942 jyldary Máskeý shaıqasy meniń ómirimdegi eń eleýli kúnderdiń biri boldy», deıdi qart jaýynger.
- Keýdeńizge taǵylǵan birneshe orden, medaldardy kórip te otyrmyz. Maıdandaǵy qaısarlyǵyńyz úshin berilgen árbir marapat júregińizge ystyq ta bolar. Degenmen siz úshin baǵalysy qaısysy?
- Men Máskeý túbindegi shaıqasqa qatysyp, qalany nemisterge alǵyzbaýǵa úlesimdi qostym. Jaý áskeriniń eki márte joıqyn shabýylyn toqtattyq. Sol úshin maǵan - qazaqtyń qara domalaq balasyna Úshinshi dárejeli «Dańq» ordenin berdi. Sodan keıin eki-úsh aıdan soń meni Uly Otan soǵysynyń Birinshi dárejeli ordenimen marapattady. Meniń kórsetken batyrlyǵym úshin, soǵysta jasaǵan eren qımylym úshin. Biraz ýaqyttan soń kózden jaralanyp, men elge oraldym.
Sol kezde aýyldaǵy ózimizdiń jasymyzǵa kelgen qarttar, áıelder, balalar bar nanyn jemeı, «Bári maıdan úshin» degen uranmen, ash-jalańash júrip, daıyndaǵan bıdaıyn, etin, sútin, kıimin bárin maıdanǵa jiberip jatty. Mine, sonyń arqasynda Jeńiske jettik qoı biz.
- Soǵys, ajal arasynda júrdińizder. Ol kezde mektepti jańa bitirgen balǵyn jigit edińizder. Alapat soǵys Sizderdiń boılaryńyzda qorqynysh, úreı týǵyzǵan joq pa?
- Eshqandaı qorqynysh bolǵan joq. Jastar jaǵy alǵa umtyla berdi. Ylǵı alǵa! Sonyń arqasynda biz fashıstik Germanııanyń basqynshyl oıyn boldyrmaı, jeńiske jettik. Qorqynysh nemese bir úreı bolǵan joq bizde. Bizdiń maqsatymyz - nemistiń quly bolǵansha, bostandyq úshin jan berý.
- Soǵystan keıingi jyldary qandaı qyzmet atqardyńyz?
- Aǵaıyndy úsheýimiz de soǵystan aman-esen oraldyq. Eldiń beıbit ómirin qurýǵa atsalystyq. Maıdanda el úshin, jer úshin shaıqassaq, beıbit kún týǵanda memleketimizdiń órkendeýi jolynda «aıanbaı eńbek ettik. Bir aǵam aýylda qosalqy stansyda kezekshi boldy. Ekinshi aǵam Qaraǵandy shahtasynda kómir óndirdi.
Men bolsam ustazdyq jolyna tústim. 45 jyl boıy mektep dırektory boldym. Minekeı, jyl saıyn osy Uly Otan soǵysyndaǵy jeńis merekesine qatysyp, laıyqty syı- qurmetke bólenip kelemiz. Bizdi osyndaı dárejege jetkizip, asqaqtatyp otyrǵan Elbasy Nursultan Nazarbaevqa sheksiz rahmetimizdi aıtamyz. Búgingi kúni Qazaqstan búkil dúnıe júzine tanymal boldy. Bul kúnde jer betindegi halyqtyń barlyǵy qazaqtyń kim ekenin biledi. óz basym mundaı deńgeıge jetý álemdegi birden bir kóregen saıasatkerlerdiń biri Nursultan Ábishuly Nazarbaevtiń arqasy dep bilemin. Qazaqstan halyqtary beıbitshilikte, birlikte ómir súrsin! Soǵys oty eshqashan tutanbasyn!
- Suhbatyńyzǵa rahmet!