Mańǵystaýda táýelsizdik jyldary ónerkásip óndirisiniń kólemi qalaı ósti

AQTAÝ. QazAqparat - Táýelsizdik jyldary Mańǵystaý oblysynda ónerkásip óndirisiniń kólemi 6,0 mln teńgeden 2,6 trln teńgege deıin ulǵaıdy. Onyń ishinde óńdeý ónerkásibi 3,0 mln teńgeden 183 mlrd teńgege deıin ósti, dep habarlaıdy Mańǵystaý oblysy ákiminiń baspasóz qyzmeti.

Mańǵystaý oblysy - paıdaly qazbalardyń negizgi túrleri munaı men gaz bolyp tabylatyn ónerkásiptik óńir. Ótken 2020 jyldyń qorytyndysy boıynsha Mańǵystaý óńiri ónerkásiptik óndiris kólemi jaǵynan respýblıkada úshinshi oryndy mejeledi.

Munda elimiz boıynsha óndirilgen munaıdyń 23%-y, tabıǵı gazdyń 5,5%-y, azot mıneraldy tyńaıtqyshtar óndirisiniń 85%-y, koks pen bıtým óndirisiniń 25%-y, bor men dolomıttiń 25%-y, portlandtsementtiń 8,0%-y, óndiriletin elektr energııasynyń 4,5%-y shoǵyrlanǵan.

Óńirde shıki munaıdyń negizgi úlesin óndiretin «Mańǵystaýmunaıgaz» AQ, «Ózenmunaıgaz» AQ, «Qarajanbasmunaı» AQ, «Qaraqudyqmunaı» JShS, «Bozashy Opereıtıng LTD» kompanııasynyń fılıaly, «Total E end P Dýnga GmbH» kompanııasy, «Ken-Sary» JShS sııaqty barlyǵy 25 munaı óndirýshi kompanııa jumys isteıdi.

Indýstrııalandyrýdyń 10 jyly ishinde oblystyń ónerkásip qurylymyndaǵy óńdeý ónerkásibiniń úlesi 2010 jyly 3,7% - bolsa, 2021 jyly 6,5% - ǵa deıin ósti.

Táýelsizdik jyldary óńirde óńdeý ónerkásibinde 30-dan astam iri jáne orta ónerkásiptik kásiporyn iske qosyldy. Sonyń ishinde Mańǵystaý oblysy ekonomıkasynyń damýyna zor úles qosqan kásiporyndardyń biri - «QazAzot» AQ. Ol Qazaqstandaǵy ammıak pen ammıak selıtrasyn óndiretin jalǵyz zaýyt. Kásiporyn otandyq ekonomıkanyń azotty mıneraldy tyńaıtqyshtarǵa degen suranysyn tolyq qanaǵattandyra alady.

«QazAzot» AQ óndiristik qýaty: jylyna 330 myń tonna ammıak selıtrasy, 200 myń tonna suıyq ammıak, 360 myń tonna azot qyshqylyn óndirý.

2012-2016 jyldary ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq damýdyń memlekettik baǵdarlamasy sheńberinde zaýytty jańǵyrtý jobasynyń 1 jáne 2-kezeńderi iske asyryldy, onyń nátıjeleri boıynsha zaýyttyń negizgi jabdyqtary jańǵyrtyldy, ozyq tehnologııalar engizildi. Jeke gaz porshendi elektr stantsııasy paıdalanýǵa berildi. Búginde zaýytty jańǵyrtýdyń 3 kezeńi jalǵasýda.

Óndiristiń basym bóligi aýyl sharýashylyǵy sektoryna jáne Qazaqstan naryǵyndaǵy taý-ken jumystarynyń qajettilikterine jetkiziledi. Qalǵan bóligi shetelge, negizinen Ázerbaıjan, Grýzııa, Qyrǵyzstan, Reseı, Túrikmenstan, Ýkraına, sondaı-aq Shyǵys Eýropaǵa eksporttalady.

Máselen, bıyl qańtar-qyrkúıekte kásiporyn 80,8 myń tonna ammıak selıtrasyn eksporttady.

Zaýyt bıyl qańtar-qazan aralyǵynda 761,6 myń tonna ónim óndirdi. Búgingi tańda zaýytta 1200-den astam adam jumys isteıdi.

«Mańǵystaý oblysynda óńdeý ónerkásibin damytý boıynsha 2021 jyldan bastap 2025 jylǵa 250 mlrd.teńgeden astam somaǵa 27 ınvestıtsııalyq jobany iske asyrý josparlanyp otyr. Bul 2000-nan astam jańa jumys ornyn qurýǵa múmkindik beredi», -dedi Mańǵystaý oblysy ákiminiń orynbasary Bekbol Orynbasarov.