Mańǵystaýda soǵys ardagerlerine arnaıy taqtaıshalar ilindi
Olardyń úıiniń aldyna tegi men aty jazylǵan belgiler qoıyldy. Sharany «Jas Otan» jastar qanatynyń bastaýymen Aqtaý qalasynyń ákimshiligi uıymdastyrdy.
Taqtaısha aldymen, ardager Qamqa Úmbetalıqyzynyń úıine ilindi. Maıdanger 95 jasta. Surapyl soǵysqa nebári 19 jasynda attanǵan. Qıyr Shyǵys maıdanynyń 9-Áýe Armııasynda urysta bolǵan. 1945 jyly Japonııamen bolǵan soǵysta áskerı ushýlarǵa qatysqan.
«Jaıaý áskerge almady. Álsizsiń. Nemistermen kúrese almaısyńdar»,- dedi. Sonda da berilmedim. Sender tek tóbeden bomba laqtyrasyńdar degen tapsyrma berildi. «Dýglas» degen ushaqtyń arqasynda tiri qaldyq. Jol qansha metr qaldy, qansha jyldamdyqpen ushyp kelemiz, qansha ushaq bizge ushyp kele jatyr. Bárin aıtyp turady»,-deıdi sol jyldardy eske alǵan ardager Qamqa Úmbetqalıqyzy.
Qamqa apa beıbit ómirde de qazaq eli úshin qyzmet etken jan. Áskerı qyzmetten bosaǵannan keıin munaı ónerkásibinde eńbek etken.
Taqtaıshanyń biri Stanıslav Sýhonostiń esiginiń aldyna qoıyldy. Ol maıdanǵa 17 jasynda attanǵan. Erligimen tarıh paraǵyna óshpes iz qaldyrǵan ardager Qara teńiz flotynda fashıstik sýasty qaıyqtaryna qarsy shaıqastarǵa qatysqan.
«Soǵys jyldarynda óte aýyr bolǵanyn aıtady. Shaǵyn keme birneshe ret sýǵa batyp kete jazdady»,-deıdi.
«Soǵys kezinde 10 kún boıy nár tatpastan júrgen kezimiz boldy. Sýymyz batyp ketken. Sonda da tiri qalýǵa barymyzdy saldyq. Kómek kelgenin kúttik. Óz kúshimizben jaǵaǵa jettik. Al, maıdan bitkesin bizde tek 2 pýlemet qaldy. Temir izdegish qoıdy. Qara teńiz boıynda batyp ketken kemelerdi izdedik. Nemistiń qanshama kemesin taptyq»,-deıdi ol.
Igi amaldy qolǵa alǵandar bolashaqta jastar uıymdarynyń bastaryn biriktirip, maıdangerlerdi tek mereke kúni emes, árdaıym kóńil bólýge shaqyrdy. Sebebi, olar qaısarlyqpen shaıqasyp, keýdesin oqqa tosty. Jeńis týyn jelbiretti.