Qyzylordalyq oqýshy qala kóshesin jaryqtandyrýdyń tıimdi tásilin tapty
Jas ónertapqysh Mereı Sembaı Qyzylorda qalasyndaǵy Nazarbaev Zııatkerlik mektebinde tálim alady. Jańashyl jobalarǵa jany qumar óren ustazy Jeńisbek Jalmurzaevpen birge kólikterdiń qozǵalysy arqyly elektr qýatyn óndirýge bolatynyn ǵylymı negizde dáleldep shyqty.
Kóshede úzdiksiz aǵylǵan kólikterdi kórgen saıyn Mereı «olardyń jyldam qozǵalysy arqyly qandaı paıdaly dúnıe jasaýǵa bolady» degen oıǵa kelgen eken. Arada biraz ýaqyt ótken soń jetekshisi Jeńisbek Jalmyrzaevpen osy taqyrypta oı bólisip, joba jaıly talqylaǵan. Zertteı kele avtokólik qozǵalysyndaǵy shyǵyn energııasynan elektr energııasyn óndirip, balamaly qýat kózine aınaldyrý týraly ıdeıa týyndaǵan.
«Aldymen júrgen kólikterden energııa óndirýdiń shaǵyn maketi jasaldy. Óndirý mehanızmi birneshe bólshekten turady. Ol kólikter kóp shoǵyrlanǵan aımaq kóshelerindegi jer astynda ornalasady. Olar jyldamdyq bəseńdetkish tómpeshikterge uqsas bolady. Atalmysh platformadan kólik ótken saıyn qurylǵy tómenge túsip, qaıta ornyna kelý arqyly energııa óndiredi», – deıdi jas ónertapqysh.
Mehanızm qurylysyn sıpattaý jáne qajetti esepteýler júrgizý úshin joba avtorlary Qyzylorda jylý elektr torabynyń qyzmetkerlerinen kásibı keńes aldy. Sol jerdegi generatorlardyń jumysyn qadaǵalap, onyń parametrleri men qurylǵylar ólshemderi jaıly aqparat jınaqtady.
«Bul - elektr energııasyn adam densaýlyǵyna, qorshaǵan ortaǵa zalalsyz túrde alýdyń tıimdi əri qarapaıym joly. Qurylysy qarapaıym, sondyqtan qomaqty qarjyny qajet etpeıdi. Degenmen belgili aýmaqty jyldar boıy eshqandaı shyǵynsyz jaryqpen qamtamasyz ete alady. Máselen, bizdiń qalada 20-dan astam jyldamdyq bəseńdetkish tómpeshik bar. Solardyń ornyn osyndaı 10 konstrýktsııamen almastyrsaq, úsh jyl jyldyń ishinde qomaqty qarjyny únemdeı alamyz», – deıdi joba jetekshisi Jeńisbek Jalmurzaev.
Qyzylordalyq ónertapqyshtar bul ekonomıkalyq, ekologııalyq jáne energetıkalyq turǵyda tıimdi sanalatyn jobanyń ázirge otandyq tájirıbede balamasy joq deıdi. Sondyqtan aldaǵy ýaqytta tyń tehnologııany patenttep alyp, óndiriske qosýdy maqsat etip otyr.
Esterińizge sala ketelik, qyzylordalyq jas ónertapqyshtar «aqyldy» jylyjaı da qurastyrǵan bolatyn.