Qyzylordada aýyl sharýashylyǵy salasynyń úzdikteri marapattaldy
Jıynǵa QR Parlamenti Senatynyń depýtaty Murat Bahtııaruly, QR AShM Jer resýrstaryn basqarý komıteti tóraǵasynyń orynbasary Gúljahan Bımendına, qala, aýdan ákimderi, sala úzdikteri jáne sharýashylyq ókilderi qatysty.
Aımaq basshysy ótpeli qıyndyqtarǵa qaramastan el qambasyn astyqqa toltyrǵan eldegi aaǵıynnyń eseli eńbegin atap ótti.
Mol ónim alýda qajyrly eńbek etken sharýa qojalyqtary basshylary men múshelerine alǵysyn jetkizdi.
«Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń «Eń senimdi valıýta - azyq-túlik» degen sózi bar. Ýaqyt ótken saıyn aýyl sharýashylyǵynyń el ekonomıkasyndaǵy máni men mańyzy artyp keledi. Táýelsizdigimizdiń 30 jyldyǵy qarsańynda oblys dıqandary 500 myń tonnaǵa jýyq kúrish ónimin el qambasyna quıdy. Bıyl eńbekkerler kóptegen qıyndyqty eńserdi. Vegetatsııa kezinde sý tapshylyǵy qıyndyǵyn kórdi. Basqa da qıyndyqtar aldymyzdan shyqty. Maýsym-shilde aılaryndaǵy aýa raıynyń ystyǵy da keri áserin tıgizdi. Dıqandar mańdaı terin tógip, adal eńbektiń úlgisin kórsetti. Dıqandarǵa qandaı madaq aıtsaq ta jarasady», - dedi Gúlshara Ábdiqalyqova.
Bıylǵy jylǵy 9 aıda aýyl sharýashylyq ónimi óndirý 118,5 mlrd teńgege jettti. Ótken jyldan ósim 2,4 paıyzdy qurady. Tamaq ónimderin óńdeý kólemi 41 mlrd teńgege jetti.
Sońǵy jyldary egis alqaptaryn ártaraptandyrý baǵytynda júıeli sharalar atqarylýda. Atap aıtqanda, jalpy egis kólemi 5 jylda 6,9 myń gektarǵa ulǵaıyp, ártaraptandyrý baǵytynda mal azyǵyndyq daqyldar 6,3, kartop, kókónis, baqsha daqyldary 1,7, al, kúrishten basqa dándi daqyldar kólemi 6,4 myń gektarǵa kóbeıgen.
Sýdy kóp qajet etetin kúrish kólemi ótken jyldan 6 myń gektarǵa azaıtyldy. Onyń ornyna ártaraptandyrý baǵytyndaǵy daqyldardyń egis kólemi 9,8 myń gektarǵa deıin jetti.
Jyl basynan beri múıizdi iri qara 8,2, jylqy 14,2, túıe 8,1, ýaq mal 6,6%-ǵa artty. Al et óndirisi, sút óndirisi, jumyrtqa óndirisi 3,1%-ǵa ósti.
Búgingi kúni óńirdiń aýyl sharýashylyǵy ónimderi álemniń 15 memleketiniń suranysyn qamtamasyz etip otyr.
Bıyl oblystan Germanııa, Nıderlandy memleketterine 886 tonna qamys, Avstrııa, Lıtva, Polsha, Grýzııa, Nıderlandy, Ýkraına, Germanııa memleketterine 1780 tonna balyq, Ázirbaıjan, Mońǵolııa, Tájikstan, Ýkraına, Ózbekstan, Irak elderine 58 237 tonna kúrish ónimi jóneltilgen.
Onyń jalpy kólemi 20,6 mln AQSh dollaryn shamalaıdy.
Saltanatty jıynda aımaq basshysy Syrdarııa ózeniniń jaǵdaıyna arnaıy toqtalyp, sýdy kezektilikpen únemdep alǵan sharýa qojalyqtarynyń qajyrly eńbegin laıyqty baǵalady.
- Bıyl joǵary bólikten sýdyń az kelýine baılanysty «Shardara» sý qoımasynda sý az jınaldy. Osynyń saldarynan Syrdarııanyń tómengi aǵysyna jiberilgen sý kólemi tómendedi. Bıylǵy jyldyń 8 qyrkúıeginen 18 qazanyna deıin tómenge sekýndyna 30 tekshe metr sý jiberidi. Al, 18 qazannan bastap tómenge jiberilgen sý kólemi 20 tekshe metrge artyp, qazir sekýndyna 50 tekshe metr jiberilýde. Biz bul baǵytta Úkimetpen tıisti jumystar jasaýdamyz. Sý nysandarynyń jaǵdaıyn jaqsartý úshin «Jasyl Qazaqstan» Ulttyq jobasyna úlken úmit artylýda. Ulttyq jobaǵa 122 mlrd teńgeni quraıtyn oblystyń 237 joba engizilýde, - dedi Gúlshara Ábdiqalyqova.
Búginde «Qyzylorda», «Áıtek» sý torabtaryna jóndeý jáne «Irrıgatsııa jáne drenaj júıelerin jetildirý» jobasy aıasynda 2019 jyldan beri 15 myń gektar sýarmaly jerlerdi qalpyna keltirý jumystary júrgizilýde.
2023 jylǵa deıin kommýnaldyq menshiktegi 192 sý sharýashylyǵy nysandaryn tazalaý jáne jóndeý jumystary kezeń-kezeńmen atqarylady.
Sondaı-aq, Qyzylorda oblysy boıynsha 775 mln.tekshe metr tasqyn sý jınaıtyn «Qaraózek arnasyndaǵy sý qoımasyn» salý isi de bastalady.
Merekelik sharada oblys ákimi mezgildiń san qubylýyna qaramastan aıanbaı eńbek etip, ter tókken, aýyl sharýashylyǵyn damytýǵa erekshe úles qosqan ozattardy marapattady.