Qyzylorda oblysynda shaǵyn jáne orta kásipkerlik nysandarynyń sany artty
Óńirde bıznesti qoldaýǵa óz deńgeıinde mán berilip otyr. Bıznes úshin erkin básekelestik pen jumystyń ashyqtyǵyn qamtamasyz etýge nazar aýdaryldy.
«Qazirgi tańda shaǵyn jáne orta kásipkerlik salasyn damytý – el ekonomıkasynyń utqyr ári nátıjeli sektorynyń biri. Búginde atalǵan sektordy damytý úshin qoldaý sharalary jasalýda. Sonyń nátıjesinde kórsetkishter turaqty ósýde. Sońǵy bir jylda jumys jasap turǵan shaǵyn jáne orta kásipkerlik nysandarynyń sany 6,6 paıyzǵa (48 657-den 51 063-ge deıin) artty. Onda jumyspen qamtylǵandar sany 8,7 paıyzǵa (95 929 adamnan 104 250 adamǵa deıin) ulǵaıdy. Shyǵarylatyn ónim kólemi 15,7 paıyzǵa ósip, ol 252,83 mlrd teńgeden 315,009 mlrd teńgege jetti.
Mundaı oń nátıjege qol jetkizýge tikeleı memlekettik baǵdarlamalar sheńberinde atqarylǵan is-sharalar yqpalyn tıgizdi. Byltyr «Bıznestiń jol kartasy 2025», «Eńbek» memlekettik baǵdarlamalary aıasynda jáne «Qyzylorda» óńirlik ınvestıtsııalyq ortalyǵy arqyly 3 086 jobaǵa qoldaý jasaldy. Onyń ishinde 1 038 jobaǵa 5,3 mlrd teńge nesıe berildi. Sondaı-aq, nesıe portfeli 30,9 mlrd teńgeni quraıtyn 2 048 jobanyń nesıesi sýbsıdııalandy», - dedi oblystyq Kásipkerlik jáne týrızm basqarmasynyń basshysy Ferdoýsı Qojabergenov.
Álemdi jaılaǵan pandemııa ahýaly halyq turmysyna aıtarlyqtaı teris yqpal etip, ekonomıkanyń álsiz tustaryn baıqatty. Osy maqsatta 2020 jyldan bastap óńirlik deńgeıde «Oblysty 2023 jylǵa deıin ekonomıkalyq damytý kartasy» qabyldandy.
«Karta aıasynda óńir úshin mańyzdy áleýmettik-ekonomıkalyq jáne ózekti 404 jobany iske asyrý josparlanǵan. Olardyń jalpy quny - 158,9 mlrd teńgege jýyq. Qazirge deıin 11,2 mlrd teńgeni quraıtyn 171 joba iske qosyldy. Olardyń arasynda buryn-sońdy oblysta óndirilmegen balmuzdaq, jantaq baly, shujyq, makaron buıymdary, shokolad ónimderi, qaýyn chıpsteri, sıyr, jylqy, qoı etinen konservileri, qaraqumyq jáne kúrish botqasynan konserviler sııaqty ónimder bar. Atalǵan jobalardy iske asyrýǵa jeke ınvestorlar men memlekettik baǵdarlamalar aıasynda qarjy ınstıtýttary tartyldy. Osy maqsatta oblystyq bıýdjetten «Qyzylorda» Óńirlik ınvestıtsııalyq ortalyǵyna 700 mln teńge qarastyrylǵan. Onyń 400 mln teńgesi óndiristik baǵyttaǵy jobalarǵa 2% nesıelendirýge bólindi. Bıyl atalǵan ortalyqqa 950 mln teńge qarastyrylýda. Onyń 400 mln teńgesi 2% nesıelendirýge baǵyttalady. Bıyl jyl sońyna deıin karta aıasynda 7,6 mlrd teńgeni quraıtyn jańa 206 jobany iske qosý kózdelýde», - dedi basqarma basshysy.
Básekelestik qaǵıdaty kásipkerliktiń barlyq salasynda múltiksiz saqtalýy tıis. Memlekettik baǵdarlamalar turaqty bıznestiń keńeıýine jol ashty. Ol jańa bastamalardy iske asyrý múmkindiginiń mańyzdy quralyna aınaldy.
«Bul jergilikti bıznes-klımattyń jaqsarýyna óz septigin tıgizýde. Máselen, búgingi kúni memlekettik granttar kásipkerlik bastamalardyń jańa býyndaryn iske asyrý múmkindiginiń mańyzdy quralyna aınaldy. Mysaly, grant esebinen Qyzylorda qalasynda balalarǵa arnalǵan «Aslan stýdıo» kınostýdııasy ashyldy. Kınostýdııa alǵashqy tolyqmetrajdy fılm jasap shyqty. Atalǵan joba negizinde Jasulan Aldabergenov jeke kásipkerligi 3 mln teńge grantqa ıe boldy. Sondaı-aq, Darhan Asan esimdi jeke kásipker 5 mln teńge grant boıynsha «Qyzylorda» brendimen shokolad óndirisin ashty. Ol táýligine 300-den astam ónimdi satýdy josparlap otyr», - dedi basqarma basshysy.
Onyń aıtýynsha, Qarmaqshy aýdanynda kúrish taıaqshalaryn óndirý jobasy qoldaý tapty. Kreatıvti ıdeıa arqasynda «Jıeneı» jeke kásipkerligine jetekshilik jasaıtyn Talǵat Jasanbaev 2,5 mln teńge grantpen startap bıznesin ashýǵa múmkindik aldy.
«Osyndaı qoldaý sharalarynyń nátıjesinde keleshekte óńirde tamaq ónerkásibi salasynda kúnbaǵys maıy, et chıpsy, sýsyn óndiristeri, qurylys salasynda shege, polıstrolbeton, travertın, saılentblok, profnastıl óndiristeri, sondaı-aq turmysqa qajetti eko ydys-aıaq óndirisi, kir jýatyn untaq, rezeńke aıaq-kıim, tent óndiristeriniń iske qosylýy kútilýde.
Sondaı-aq, bıyl Jańaqorǵan aýdanynda «Qojamberdi-Birlestik» óndiristik kooperatıvi shujyq tsehyn iske qosýdy oılastyrýda. Al Qarmaqshy aýdanynda balyq óńdeý tsehyna elektr, Jalaǵash aýdanynda ortalyq monshaǵa memlekettiń esebinen gaz jelisin tartý kózdelýde.
Aıta ketý qajet, ótken jyldan bastap atalǵan memlekettik qyzmetterdi kórsetýdiń elektrondy nysandary engizildi. Osynyń nátıjesinde qyzmetterdiń qoljetimdiligi jáne ashyqtyǵy arta tústi», - dedi F.Qojabergenov.
Kásipkerlerdiń memlekettik qyzmetterge, memlekettik baǵdarlamalary aıasynda qarjylaı qoldaý quraldaryna qol jetimdiligin ákimshilik kedergilersiz qamtamasyz etý úshin oblysta «Bızneske arnalǵan Úkimet» platformasy jumys jasaýda. Ortalyq arqyly «bir tereze» qaǵıdatymen 18 baǵyt boıynsha 89 qyzmet túrleri aqysyz kórsetiledi. Ótken jyly 13 myń qyzmet kórsetilgen bolsa, bıylǵy jyly qyzmetalýshylar sany 15 myńnan asty.
Eske salsaq, Qyzylorda oblysynda azyq-túlikke baǵany turaqtandyrý basty nazarda ekenin habarlaǵan edik.